Huy động mọi nguồn lực cho giáo dục biên giới

Theo đó, tại tỉnh Điện Biên, ngày 27/7, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến dự Lễ khởi công xây dựng Trường liên cấp Tiểu học, Trung học cơ sở (THCS) xã Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên - công trình đầu tiên được triển khai theo chủ trương mới của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng 248 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học, THCS tại các xã biên giới đất liền.

Theo thiết kế, Trường liên cấp Tiểu học, THCS xã Si Pa Phìn là công trình giáo dục trọng điểm, có quy mô lớn, hiện đại, đồng bộ với 31 lớp học, khu nội trú, các phòng học bộ môn, nhà đa năng, thư viện, sân thể thao, bể bơi... đáp ứng nhu cầu học tập, sinh hoạt cho hơn 1.000 học sinh là con em các dân tộc thuộc các xã biên giới. Công trình được thực hiện từ năm 2025 - 2026, với tổng kinh phí 220 tỷ đồng, từ nguồn vốn hỗ trợ của TP. Hà Nội và nguồn xã hội hóa.

Theo lộ trình Chủ trương xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS tại 248 xã biên giới đất liền: Thí điểm xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025 (chậm nhất đến thời điểm khai giảng năm học sau). Dựa trên hình mẫu 100 trường thí điểm, tiếp tục triển khai diện rộng, hoàn thành mục tiêu 248 trường trong 2 - 3 năm. Nguồn lực chủ yếu từ ngân sách Trung ương, một phần từ ngân sách địa phương và các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

Phát biểu tại Lễ khởi công, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp là một chủ trương đúng đắn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn. Xây dựng trường lớp không chỉ để các cháu có điều kiện học tập tốt hơn, mà còn là hướng tới mục tiêu lâu dài để nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân vùng biên giới, góp phần giữ gìn chủ quyền lãnh thổ quốc gia từ gốc rễ, đó là con người, là cộng đồng dân cư gắn bó với đất, với rừng, với đường biên cột mốc.

Tại tỉnh Cao Bằng, theo Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng, ông Quản Minh Cường, ngay từ giữa tháng 7/2025, tỉnh đã gấp rút triển khai kế hoạch xây dựng hệ thống trường học nội trú liên cấp tại các xã biên giới với dự kiến đầu tư xây dựng 10 trường học. Mỗi trường có diện tích tối thiểu 5 ha, quy mô 30 lớp học, sẽ bảo đảm điều kiện học tập, sinh hoạt nội trú tốt nhất cho khoảng 1.000 học sinh.

Bước đầu, tỉnh Cao Bằng đang lập phương án đầu tư xây dựng dự án Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Phục Hòa, tại xóm Bản Mới, xã Phục Hòa. Trường dự kiến được xây dựng trên diện tích đất 6 ha, với 36 lớp, 1.260 học sinh, mỗi lớp tối đa 35 học sinh.

“Không chỉ là công trình giáo dục, mỗi ngôi trường còn là biểu tượng của niềm tin, là nơi khơi nguồn tri thức, giữ gìn văn hóa dân tộc, ươm mầm đội ngũ cán bộ địa phương cho tương lai”, ông Quản Minh Cường khẳng định.

Cần có cơ chế đặc thù

Thông báo số 81 nêu rõ, trong năm 2025 sẽ thí điểm xây mới hoặc cải tạo 100 trường học, với mục tiêu hoàn thành chậm nhất trước thềm năm học mới. Chủ trương xây trường là quyết sách hoàn toàn đúng đắn, có ý nghĩa lớn về mặt giáo dục và thực hiện chính sách dân tộc.

Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, chủ trương đã rõ, vấn đề cốt lõi là phải triển khai thần tốc, đồng bộ, đồng thời huy động sức mạnh tổng lực từ toàn bộ hệ thống chính trị đến từng người dân

Theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, việc thực hiện cần linh hoạt, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, từng bước mở rộng, nhằm bảo đảm hoàn thành trọn vẹn chương trình.

Trước mắt, trong giai đoạn đầu, cần dồn toàn lực để hoàn thành đúng tiến độ 100 trường trọng điểm đã được phân bổ ngân sách Nhà nước, đồng thời bảo đảm chất lượng xây dựng và hiệu quả vận hành bền vững.

Trước yêu cầu cấp bách về tiến độ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, cần thiết phải có cơ đặc thù. Cụ thể như linh hoạt các hình thức đấu thầu, chỉ định thầu, giao việc trực tiếp với điều kiện bảo đảm tính minh bạch, công khai và có sự giám sát chặt chẽ. Đồng thời, trao quyền chủ động cho chính quyền địa phương trong quá trình triển khai.

Một sáng kiến đáng chú ý từ Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, là thực hiện kết nghĩa giữa các tỉnh miền xuôi và trường học miền núi. Theo đó, mỗi tỉnh miền xuôi có thể “đỡ đầu” một vài trường ở biên giới. Thông qua đó, học sinh miền xuôi sẽ hiểu thêm về cuộc sống đồng bào vùng cao và ngược lại, tạo nên mối liên kết bền chặt giữa các vùng miền, nuôi dưỡng tinh thần đại đoàn kết dân tộc từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Với sự quan tâm của Trung ương, rồi đây, những mái trường nội trú liên cấp mọc lên nơi biên cương Tổ quốc không chỉ là thành quả của cả hệ thống chính trị, mà còn là biểu tượng của khát vọng đổi thay, là điểm tựa, vun đắp tương lai bằng con chữ.