Hầm để xe vốn không gian rất kín, nằm sâu dưới lòng đất nên không khí rất nóng và ngột ngạt. Các khí độc hại thường xuất hiện tại hầm xe như: chì (Pb), cacbon oxit (CO), hydrocacbon (HC), sunfua dioxit (SO2), cacbon dioxit (CO2)…, có thể khiến một số người cảm thấy khó thở, thậm chí ngất xỉu mỗi khi xuống hầm xe. Nếu không có hệ thống thông gió, hút khí tốt, đây sẽ trở thành “điểm nóng” về ô nhiễm không khí do các loại xe thải ra.
Đó là lý do mà thầy cô và một nhóm học sinh lớp 10 THPT Lê Quý Đôn đã bắt tay nhau thực hiện dự án “Cải tạo chất lượng không khí ở hầm xe” bằng giàn cây khí canh trụ đứng.
Khí canh là một phương thức canh tác mới trong nông nghiệp, trồng cây không sử dụng đất (địa canh), nước (thủy canh). Các thể bụi dinh dưỡng sẽ giúp cây sinh trưởng và phát triển, có thể cải tạo chất lượng không khí tại hầm xe.
Em Bùi Thanh Trâm (lớp 10A4), thành viên của nhóm cho biết, hiện tại nhóm đang trồng 6 giàn cây dưới hầm xe, mỗi giàn 20 trụ trồng trên ống nhựa PVC có đường kính 9cm, mỗi trụ được vùi 42 lỗ để trồng cây. Các ống trụ được nối với nhau tạo thành khung chân nâng đỡ toàn bộ hệ thống. Chất dinh dưỡng nằm ở chân hệ thống được máy bơm bơm qua bộ lọc, truyền qua đường dẫn nước lên trên cao đến các đầu trụ khí canh, đi qua các đầu bít và đến với rễ cây dưới dạng những giọt nước.
Nước và chất dinh dưỡng khi bơm cho dàn cây thuỷ canh sẽ được lọc sạch thông qua bộ lọc trước khi được bơm lên đầu trụ. Nhờ vậy mà hệ thống khí canh giúp giảm thiểu sức lao động, tăng năng suất và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Nhóm còn sử dụng đèn led có cường độ ánh sáng và quang phổ màu thích hợp để thay thế cho ánh sáng mặt trời, giúp cây xanh quang hợp để khắc phục đặc điểm ít ánh sáng trong hầm để xe.
Thầy Lợi Minh Trang, giáo viên môn hóa học, Trường THPT Lê Quý Đôn cho biết, so với các phương pháp canh tác khác, khí canh giúp tiết kiệm 95% phân bón, giảm tiêu thụ nước 98%, không cần thuốc bảo vệ thực vật. Đặc biệt, hình thức canh tác này chiếm ít không gian, có thể tăng mùa vụ quanh năm và cho năng suất cây trồng tăng lên 45%-75%”.
Hầm gửi xe được xanh hoá nhờ những trụ cây. Đây là ý tưởng sáng tạo đi ra từ trang sách khi các em học sinh áp dụng kiến thức thực tế vào đời sống. Các thành viên của nhóm chia sẻ, lý do chọn các loại cây bạc hà, húng lủi, hương thảo và xà lách xoong bởi dễ chăm sóc, chi phí thấp, thời gian phát triển ngắn. Mùi hương của chúng còn dễ chịu, có khả năng làm giảm stress, đặc biệt là làm giảm hàm lượng khí độc giúp không khí dưới hầm thông thoáng, bớt nóng hơn.
Trải qua gần 2 tháng thực hiện, nhóm khảo sát và nhận thấy nồng độ khí CO2 trong không khí giảm nhiều so với trước đây. Nhiều học sinh và thầy cô cảm nhận được rõ rệt tác dụng của giàn cây khí canh, không khí dưới hầm xe không còn là nỗi ám ảnh với những ngày nóng bức.
Từ tín hiệu khả thi bước đầu cho thấy, mô hình của nhóm không chỉ có ý nghĩa thiết thực, có thể áp dụng tại nhiều hầm xe mà còn giúp các em học sinh có thể áp dụng các kiến thức đã học vào thực tế và có thể khởi nghiệp đối với các loại cây trồng từ những ý tưởng đơn giản nhất.
HỒNG PHÚC