PV: Nhìn lại năm 2024 - năm tăng tốc, tiến tới về đích trong triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, thực hiện chính sách dân tộc giai đoạn 2021 - 2025; thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, cơ quan công tác dân tộc đã đạt được những kết quả nổi bật gì, thưa Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc?

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh: Năm 2024, công tác dân tộc được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cả hệ thống chính trị các cấp quan tâm chỉ đạo, phối hợp triển khai thực hiện; sự nỗ lực cố gắng vươn lên của đồng bào các DTTS, nhờ vậy việc thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc năm 2024 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Ngành công tác dân tộc đã tập trung thực hiện các nhiệm vụ trong kế hoạch công tác năm, trọng tâm là các nhiệm vụ trong chương trình công tác của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao; triển khai các chương trình, chính sách dân tộc, trọng tâm là Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình MTQG 1719 - PV).

Kết quả việc triển khai Chương trình MTQG 1719 đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến hết năm 2024, tính theo tỷ lệ vốn tuyệt đối trong 3 Chương trình MTQG, kết quả giải ngân vốn đầu tư công thực hiện Chương trình MTQG 1719 cao hơn gần 1,03 lần so với tổng vốn của cả 2 Chương trình MTQG cùng giai đoạn. Đến nay, nhiều địa phương đã hoàn thành và vượt một số mục tiêu kế hoạch đặt ra như: Tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS; Tỷ lệ xây dựng nhà ở; Tỷ lệ thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; Tỷ lệ đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; Tỷ lệ học sinh trong độ tuổi học đi đến trường; Tỷ lệ phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế hoặc có sự hỗ trợ của nhân viên y tế…

Bên cạnh đó, UBDT cũng đã làm tốt công tác chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức thành công Đại hội Đại biểu các DTTS cấp tỉnh, cấp huyện lần thứ IV năm 2024. Đây không chỉ là dịp tổng kết, đánh giá công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc mà còn có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, là nơi hội tụ niềm tin, để từ đó lan tỏa những điển hình trong các phong trào ở vùng đồng bào DTTS. UBDT cũng đã phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với các địa phương tổ chức ra quân thực hiện cuộc Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng KT-XH của 53 DTTS.

Một dấu ấn nữa có thể kể tới trong năm qua đó là, UBDT đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tổ chức tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu, nhằm động viên, khích lệ tinh thần vươn lên, lan tỏa tấm gương điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào DTTS. Đã góp phần khẳng định tính ưu việt của chính sách dân tộc; sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành và toàn xã hội dành cho đồng bào DTTS.

Nhờ triển khai thực hiện đồng bộ các chính sách tại vùng đồng bào DTTS và miền núi và các chính sách an sinh xã hội, đã góp phần thay đổi bộ mặt vùng đồng bào DTTS và miền núi, đời sống của đồng bào không ngừng được cải thiện, cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực, sinh kế của người dân ngày càng đa dạng, phong phú; thu nhập được nâng lên; số hộ nghèo giảm nhanh; giáo dục, y tế được quan tâm; văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp được bảo tồn và phát huy; tình hình an ninh trật tự được giữ vững; khối đại đoàn kết các dân tộc được củng cố và tăng cường.

PV: Khép lại năm 2024 với nhiều dấu ấn quan trọng tạo tiền đề cho giai đoạn mới. Xin Bộ trưởng, Chủ nhiệm chia sẻ về nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm thực hiện công tác dân tộc trong năm 2025 và những năm tiếp theo?

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh: Năm 2025 đánh dấu cột mốc đặc biệt trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đây là năm kỷ niệm 80 năm thành lập nước và 50 năm ngày thống nhất đất nước, hoàn thành, về đích các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đồng thời định hướng cho một tương lai đầy khát vọng. Đây cũng là năm cuối cùng thực hiện chính sách dân tộc giai đoạn 2021 - 2025, tạo tiền đề cho giai đoạn mới.

Phát huy những kết quả đạt được của năm 2024, bước sang năm 2025, ngành công tác dân tộc đặt ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng, đó là: Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ.

Ngành công tác dân tộc sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2030, định hướng đến năm 2045. Tập trung ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Triển khai sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18-NQ/TW về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Đồng thời, rà soát, hoàn thiện thể chế, quy chế để phù hợp với bộ máy tổ chức mới. Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương để kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc và đảm bảo về đích trong thực hiện Chương trình MTQG 1719, tạo tiền đề cho giai đoạn tiếp theo. Tham mưu tổng kết các chính sách dân tộc giai đoạn 2021 - 2025, đề xuất chính sách dân tộc giai đoạn 2026-2030…

PV: Có thể thấy rằng, cả hệ thống chính trị đang vào cuộc quyết liệt để tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. UBDT đã và đang triển khai nhiệm vụ này như thế nào, thưa Bộ trưởng, Chủ nhiệm?

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh: Cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy đang được triển khai đồng bộ, quyết liệt - nhân tố có ý nghĩa quyết định trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả được Trung ương xác định đây là cuộc cách mạng. Việc tinh gọn bộ máy phải gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ bản lĩnh ngang tầm nhiệm vụ. Ngành công tác dân tộc xác định, đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, quyết tâm vào cuộc quyết liệt. Đồng thời với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, mỗi cán bộ làm công tác dân tộc phải đảm bảo các tiêu chí rõ người, rõ việc, rõ sản phẩm… trong thực hiện nhiệm vụ.

Đảng ta xác định, từ Đại hội XIV trở đi, đất nước ta sẽ chính thức bước vào kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Theo đó, kỷ nguyên mới đòi hỏi phải tạo chuyển biến căn bản về nhận thức, hành động của toàn Đảng, toàn xã hội trong việc giữ gìn, nuôi dưỡng, sử dụng hiệu quả nhất các nguồn lực của đất nước. Đặc biệt, kỷ nguyên mới đòi hỏi phải phát huy cao nhất tinh thần, ý chí, sức mạnh của Nhân dân - chủ thể đóng vai trò trung tâm của sự nghiệp kiến tạo kỷ nguyên mới. Kỷ nguyên vươn mình là khát vọng lớn lao của Đảng, Nhà nước ta. Cả dân tộc Việt Nam, trong đó có vùng đồng bào DTTS sẽ cùng chung tay, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu đặt ra.

Để vùng đồng bào DTTS hòa vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, trước hết phải triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc. Đồng thời, phải tăng cường tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS thay đổi nhận thức; khơi dậy tinh thần, ý chí khát vọng vươn lên. Cùng với đó là tiếp tục hoàn thiện hệ thống thể chế, khơi thông nguồn lực, tăng cường thu hút đầu tư vào vùng đồng bào DTTS và miền núi. Với sự hỗ trợ của Nhà nước về chủ trương, chính sách, hệ thống chính trị vùng đồng bào DTTS cần phát huy nguồn lực, lồng ghép xây dựng, nhân rộng các mô hình kinh tế, tạo đà để đồng bào DTTS vươn lên, làm giàu trên mảnh đất quê hương.

PV: Nhân dịp năm mới, Bộ trưởng, Chủ nhiệm nhắn gửi điều gì tới hệ thống cơ quan công tác dân tộc các cấp?

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh: Trong suốt chặng đường 79 năm qua, cơ quan công tác dân tộc ngày càng lớn mạnh, trưởng thành về mọi mặt và đạt được những thành tựu to lớn, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động cơ quan công tác dân tộc từ Trung ương đến cơ sở đã vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, tận tụy, tâm huyết.

Mừng Đảng, mừng Xuân, toàn ngành công tác dân tộc cần thực hiện nghiêm Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 11/12/2024 của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Ất Tỵ năm 2025. Bước vào thực hiện nhiệm vụ trong năm 2025 với nhiều khó khăn, thách thức, nhiều nhiệm vụ mới, trong bối cảnh cả hệ thống chính trị vào cuộc tinh gọn bộ máy, sẽ có rất nhiều việc phải làm, vì vậy mỗi cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành công tác dân tộc phải luôn đoàn kết, nhất trí, đồng lòng. Với khí thế mới, quyết tâm cao, theo phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Đổi mới; Kỷ cương - Kiên cường; Hiệu lực - Hiệu quả”, với tinh thần “Chắc - Sắc - Đắc” và “5 Rõ”: “Rõ người - Rõ việc - Rõ trách nhiệm - Rõ thời gian - Rõ kết quả”, chúng ta vững tin triển khai thực hiện hiệu quả công tác dân tộc, chính sách dân tộc, tạo đà cho bước phát triển mới của vùng đồng bào DTTS và miền núi, hòa vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng, Chủ nhiệm!