Gia đình ông Nguyễn Văn Mười, sở hữu 2.268m2 tại thửa đất 1560, xã Đông Thạnh, Cần Giuộc, Long An; được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) ổn định từ năm 1997 đến nay. Bỗng nhiên, năm 2015, hàng xóm nhà ông Mười khởi kiện quyết định cấp GCNQSDĐ nói trên của chính quyền ra Tòa, đòi lại một phần đất nằm trong thửa đất của ông Mười đã được cấp sổ. UBND huyện Cần Giuộc thua kiện, gia đình ông Mười bị thu hồi lại 936m2 đất theo bản án.

Bỗng dưng bị mất đất

Người khởi kiện quyết định hành chính của UBND huyện Cần Giuộc là ông Lê Văn Vui, hàng xóm của ông Nguyễn Văn Mười. Ông Vui yêu cầu Tòa huỷ một phần GCNQSDĐ của UBND huyện Cần Giuộc đã cấp cho ông Nguyễn Văn Mười. Bởi vì, trong thửa đất 1560 có phần diện tích đất 936m2 mà gia đình ông Vui từng quản lý, sử dụng.

Trên thực tế, toàn bộ diện tích đất trên, UBND huyện Cần Giuộc đã cấp cho gia đình ông Nguyễn Văn Mười ở ổn định lâu dài hàng chục năm qua. Thế nhưng, khi chính quyền huyện Cần Giuộc thua kiện, đã lấy phần đất trước nhà và bên hông của gia đình ông Mười để cấp cho hàng xóm làm đất trồng lúa mà không quan tâm đến trách nhiệm của mình, cũng như có động thái quan tâm về bồi thường cho gia đình ông Mười.

Khi tranh tụng tại Toà, đại diện UBND huyện Cần Giuộc từng khẳng định, chủ trương cho đăng ký kê khai để cấp GCNQSDĐ theo mẫu của Trung ương từ năm 1996, 1997. Gia đình ông Mười kê khai thửa đất 1560, với diện tích 2.268m2 đã được kiểm tra nội nghiệp, có số thửa, có số bản đồ giáp tứ cận đúng quy định pháp luật. Trong đó, có ranh giáp với thửa số 1559 tờ bản đồ số 05, do cụ Lê Văn Kim (bố của ông Lê Văn Vui) làm nhà ở và đăng ký cấp GCNQSDĐ.

Việc cấp GCNQSDĐ vào thời điểm đó, được thực hiện theo Luật Đất đai năm 1993 và trình tự thủ tục do Hội đồng cấp GCNQSDĐ cấp xã xét duyệt. Biên bản họp xét các trường hợp đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận cho ông Mười là đúng trình tự, đúng thủ tục quy định.

Đặc biệt, khi cấp GCNQSDĐ cho ông Mười, thì UBND xã đã thông báo công khai ở địa phương. Lúc đó gia đình ông Vui hàng xóm liền kề không khiếu nại gì nên việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Mười là đúng qui định pháp luật.

Ông Nguyễn Văn Mười khẳng định: Thửa đất 1560 với diện tích 2.268m2 là đất có nguồn gốc cha mẹ để lại, nên việc xin cấp GCNQSDĐ làm nhà ở là hợp pháp. Gia đình ông Mười đã trồng cây, múc ao, dọn thực bì quản lý và canh tác trên đất này hàng chục năm qua không ai tranh chấp, ngăn cản.

"UBND huyện Cần Giuộc từng xác minh diện tích, vị trí đất, đo đạc chính xác mới có bản vẽ nội nghiệp, để cơ quan cấp có thẩm quyền cấp GCNQSDĐ cho gia đình tôi", ông Mười cho biết.

Việc UBND huyện Cần Giuộc thua kiện, là do không giao nộp tài liệu, chứng cứ để hội đồng xét xử xem xét. Toà chỉ nghe theo lời khai của ông Vui là chưa thấu tình, đạt lý. Chưa kể, ông Vui cũng khai nhận tài sản thừa kế khi cụ Lê Văn Kim (bố của ông Lê Văn Vui) chết không để lại di chúc.

Ai chịu trách nhiệm thu hồi đất trái luật?

Vào ngày 28/2/2018, UBND huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An đã cấp GCNQSDĐ cho ông Lê Văn Vui, đối với phần đất có diện tích 936m2 (thửa đất số 3801, tờ bản đồ số 05; địa chỉ tại ấp Tân Quang 2, xã Đông Thạnh, huyện Cần Giuộc) công nhận quyền sở hữu của ông Vui với khu đất này.

Luật sư Trịnh Công Minh (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh) cho rằng: “Hai cấp tòa không xác minh thực tế. Toà đã không thu thập tài liệu, chứng cứ đầy đủ, xem xét một cách toàn diện, như sổ mục kê đất đai, cập nhật biến động, tình trạng pháp lý… dẫn đến thiệt hại quyền lợi ích hợp pháp của người dân. Quyền lợi của ông Mười đang được pháp luật bảo vệ, nên khi tuyên thu hồi một phần GCNQSDĐ của ông Mười, thì phải bồi thường thoả đáng”.

Cũng theo luật sư Minh, UBND huyện Cần Giuộc đã cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Nguyễn Văn Mười đúng theo Luật Đất đai, thì không ai có thể làm trái luật được. Đằng này, Toà án Nhân dân tỉnh Long An tuyên thu hồi một phần đất của ông Mười, nhưng không chỉ ra người phải chịu trách nhiệm bồi hoàn cho ông Mười. Chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất lúa sang đất ở nông thôn, chi phí nộp thuế đất phi nông nghiệp trong suốt thời gian qua, (từ lúc được cấp GCNQSDĐ cho đến nay) ai phải chịu trách nhiệm?

Ông Nguyễn Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Cần Giuộc là người kí, chịu trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Lê Văn Vui. Lý do cấp sổ là: “Thực hiện theo bản án có hiệu lực pháp luật”.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Cần Giuộc cam kết xem xét lại qui trình thu hồi đất của ông Nguyễn Văn Mười và việc cấp GCNQSDĐ cho ông Lê Văn Vui. Nếu bản án bị huỷ, chúng tôi sẽ thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho ông Vui.

Chưa kể, vì sao đất cấp cho gia đình ông Mười là đất ở ổn định lâu dài, nhưng khi UBND huyện Cần Giuộc thu hồi GCNQSDĐ và cấp mới cho ông Lê Văn Vui, lại là đất trồng lúa nước. Trước câu hỏi này, ông Nguyễn Anh Đức không đưa ra câu trả lời.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ tiếp tục theo dõi vụ việc trên để thông tin đến bạn đọc.