Lên đến bản Phá Lỏm, Thượng úy Nguyễn Bá Thế dừng xe chạy vào một quán bán hàng tạp hóa, mua cho tôi cái áo mưa và bảo tôi mặc vào nếu không sẽ ướt hết quần áo. Thi thoảng chiếc xe máy đi qua những đoạn đường đổ bê tông, xe chạy êm ru. Tôi chưa kịp hỏi thì Thế đã đoán được suy nghĩ của tôi, anh bộc bạch luôn “Kinh phí không có nên đơn vị mới chỉ đổ bê tông ở những đoạn xung yếu, khó đi nhất anh ạ, tuy vậy qua nhiều năm những đoạn đường này cũng đã hư hỏng rồi”. Ra khỏi đoạn đường bê tông, chiếc xe đang trườn lên dốc, bỗng quay ngang, Thượng úy Nguyễn Bá Thế bóp phanh, lấy chân chống xuống đất đỡ cho xe khỏi đổ.

Mải mê nghe Thế tâm sự chuyện gia đình, chiếc xe máy chạm đến “cổng trời” khi nào không hay. Đến nơi rồi anh, vừa nói Thế vừa đạp phanh cho xe dừng trước cổng Trạm kiểm soát cửa khẩu.

Tôi bước vào trạm và nhận ra người quen, Thiếu tá Phan Trọng Thái, quê ở huyện Anh Sơn. Thái nhập ngũ năm 1993, phần lớn thời gian binh nghiệp anh công tác ở vùng biển. Anh lên đây vào hồi tháng 2/2019. “Cơn gió nào đưa anh lên đây thế?” tôi hỏi. Thái nhìn tôi cười, “Gió biên phòng chứ còn cơn gió nào nữa”.

Như phát hiện ra điều gì đó rất mới mẻ, tôi cười thầm trong bụng: “Gió biên phòng - một thứ đặc sản phóng túng và kiêu hãnh. Không ở đâu gió thổi mãnh liệt như nơi này”.

Như vậy là mất khoảng hơn 1 tiếng đồng hồ tôi và Thượng úy Nguyễn Bá Thế mới có mặt tại Trạm Kiểm soát cửa khẩu. Trạm nép mình trên đỉnh núi cao, phía bên kia, cách cột mốc không xa là Đồn Công an Cửa khẩu, sau lưng là cụm bản Thoong Mi Xay, thuộc huyện Viêng Thoong, tỉnh Bulikhamxay của nước bạn Lào. Trạm được biên chế 5 người, có nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát người qua lại biên giới; cùng với đơn vị là Đồn Biên phòng Tam Hợp quản lý, tuần tra, bảo vệ đường biên giới quốc gia.

Câu chuyện gia đình qua nhanh sau chén trà nóng ấm, chúng tôi lại trở về với câu chuyện thường ngày của người lính Biên phòng. Vừa đổ nước từ trong cái phích vào ấm trà, Thượng úy Nguyễn Bá Thế vừa nối dài câu chuyện. “Nhiệm vụ chính của anh em ở Trạm là kiểm soát an ninh, xây dựng cửa khẩu hòa bình, hữu nghị. Nhưng anh em vẫn phải tham gia vào kế hoạch công tác chung của đơn vị, những cuộc tuần tra xuyên núi vẫn đều đặn được tổ chức, bởi đó là nhiệm vụ thiêng liêng nhất của người chiến sĩ Biên phòng. Bất kể thời tiết nắng mưa, anh em đều không nản chí, cùng góp sức bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Ngoài ra, mỗi khi nhận được tin báo từ quần chúng Nhân dân phát hiện có đối tượng lạ xuất hiện ở khu vực biên giới, ngay lập tức anh em có mặt kịp thời để kiểm tra xử lý, đảm bảo vùng biên luôn được an toàn. Những chuyến tuần tra cuối năm, anh em luôn xác định tinh thần “ăn sương núi, ngủ mưa rừng”, cùng nhau quyết tâm vượt qua khó khăn để bảo vệ biên giới an toàn”.

Thiếu tá Phan Trọng Thái tâm sự: “Đồn Biên phòng Tam Hợp quản lý hơn 25 km đường biên với 4 cột mốc và 5 cọc dấu, đơn vị thường xuyên tuần tra, bảo vệ biên giới. Hằng tháng đơn vị đều tổ chức các đợt tuần tra biên giới. Hằng quý đơn vị phối hợp với các đơn vị của nước bạn tiến hành kiểm tra song phương. Có những cột mốc ở xa mỗi đợt tuần tra bảo vệ phải mất 5 ngày cả đi và về, phải mắc võng ngủ rừng, nhiều lần mưa gió, không thể đốt lửa để nấu ăn được, nên cán bộ, chiến sĩ phải ăn lương khô”. Thượng úy Nguyễn Bá Thế cho biết, biên giới Tam Hợp hầu như không có khái niệm mùa khô hay mùa mưa, bởi nhiệt độ ở đây thấp, độ ẩm cao, sương mù dày đặc quanh năm. Cứ bước ra khỏi Trạm là phải đối mặt với những cung đường rậm rạp; quần áo, lều võng bỗng chốc ướt sũng. Có nhiều khi mưa gió liên hồi, nước suối dâng cao bất ngờ nên người lính phải bám vào gốc cây để thực thi nhiệm vụ.

Trước giờ ăn cơm trưa, Thiếu tá Phan Trọng Thái đưa tôi sang thăm Đồn Công an Cửa khẩu Thoong Mi Xay (Lào). Nghe tin, Thiếu tá, Đồn trưởng On keo JalerSak ra tận cột mốc biên giới đón chúng tôi. Anh cho biết, đơn vị có 10 anh em, nhưng hôm nay 7 chiến sĩ đã xuống bản, chỉ còn lại 3 anh em ở lại trực. Tôi tặng anh em mấy thùng mì tôm rồi hỏi han công việc. Anh cho biết: “Định kỳ hằng tháng, hằng quý Đồn Công an cửa khẩu cùng với Trạm kiểm soát cửa khẩu và Đồn Biên phòng Tam Hợp tiến hành hội đàm luân phiên, trao đổi thông tin, nghiệp vụ, phối hợp tuần tra song phương, giữ gìn trật tự biên giới và đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm; cùng nhau xây dựng cửa khẩu hòa bình, hữu nghị. Những đợt tuần tra cuối năm, ngoài tổ chức phát quang tuyến đường biên giới, vệ sinh môi trường khu vực cột mốc, chúng tôi tổ chức lễ chào cờ cột mốc biên giới rất trang trọng. Mỗi lần dừng chân ở cột mốc, câu chuyện lịch sử hình thành cột mốc lại được giới thiệu khiến nhiều người cảm động”.

Chuyện trò cùng các chiến sĩ, chúng tôi biết thêm những vất vả hiểm nguy mà người lính thời bình vẫn phải đối mặt. Băng đồi vượt núi cả ngày mưa, toàn thân các anh nhuốm đầy màu sương gió. Làm nhiệm vụ giữa rừng, các anh rất dễ bị các loài động vật tấn công, nguy hiểm nhất là các loài rắn độc. Gian nan liên tục thử thách sức trẻ, nhưng cũng chính nó đã giúp người lính quân hàm xanh rèn luyện bản lĩnh. Các anh rắn rỏi đương đầu, xem mọi gian nguy như là lẽ thường phải vượt qua trên đường làm nhiệm vụ. Nhập ngũ khi vừa tròn 18, Thượng úy Nguyễn Bá Thế được rèn giũa, học hỏi nhiều điều, giúp anh thêm trưởng thành hơn trong suy nghĩ. Thế vẫn nhớ kỷ niệm ngày đầu lên đường tuần tra, dù đã được trang bị đầy đủ nghiệp vụ lẫn thể lực, nhưng vẫn không tránh khỏi mệt nhoài. Anh chia sẻ, những tưởng sẽ rất khó thích nghi, nhưng hơn 17 năm gắn bó biên cương, mỗi lần được cùng đồng đội tuần tra biên giới anh đều thấy tự hào hơn khi được khoác lên mình màu xanh áo lính. 

Có thâm niên 20 năm công tác ở biên giới, Thiếu tá Trương Văn Hồng gắn bó với Đồn nhiều hơn ở nhà. Năm tháng thanh xuân ở biên cương đã giúp anh thấm thía hơn giá trị phên dậu Tổ quốc. Anh tâm tình rằng, kỷ niệm về đơn vị, về biên cương nhiều lắm, chất chồng theo năm tháng. Đã là lính Biên phòng, ai cũng ít nhiều được đón Tết trên biên giới. Vào thời khắc giao mùa, các chiến sĩ tự tạo không khí xuân cho mình bằng những câu chuyện tếu táo, những bài hát trên cung đường tuần tra. Sẽ có chút thương nhớ về hậu phương, nhưng khoảnh khắc ấy cũng trôi nhanh, bởi hơn ai hết, các anh hiểu trách nhiệm, vinh dự mà Đảng, Nhân dân giao phó.

Biên cương đang vào xuân, những chiến sĩ quân hàm xanh luôn vững vàng ngày đêm bám trụ biên cương, gìn giữ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ sự bình yên cho Nhân dân.