Tổ chức Khí tượng thế giới và Tổng cục Khí tượng thủy văn Việt Nam vừa đưa vào vận hành hệ thống hỗ trợ cảnh báo lũ quét Đông Nam Á (SeAFFGS), giúp tăng cường năng lực dự báo lũ quét - một trong những loại hình thiên tai gây tử vong cao nhất nhưng khó dự báo nhất.

Dự án SeAFFGS hướng tới phục vụ công tác dự báo, cảnh báo cho 4 quốc gia thành viên Đông Nam Á gồm Việt Nam, Lào, Campuchia và Thái Lan, do Chính phủ Canada tài trợ theo hình thức hỗ trợ kỹ thuật không hoàn lại với tổng kinh phí 1,3 triệu USD.

Bà Hwirin Kim - Trưởng bộ phận Dịch vụ thủy văn và tài nguyên nước (HWR) của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) - cho biết, Đông Nam Á là khu vực chịu rất nhiều ảnh hưởng xấu từ lũ quét và sạt lở đất vào mùa mưa.

"Đó là lý do vì sao chúng tôi chọn khu vực Đông Nam Á để xây dựng hệ thống định hướng cảnh báo lũ quét. Hệ thống này sẽ giúp các nước Đông Nam Á nâng cao năng lực cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, từ đó góp phần giảm thiểu những tác hại do lũ quét, sạt lở đất gây ra", bà Hwirin Kim nói.

Ông Monichot So Im - Phó Tổng giám đốc Cơ quan khí tượng Campuchia - nhấn mạnh, hệ thống SeAFFGS rất quan trọng cho cảnh báo lũ quét, sạt lở đất ở Campuchia. Chúng ta sẽ có những thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất kịp thời, từ đó có thể sơ tán người dân khỏi những vùng có nguy cơ cao.

Theo ông Trần Hồng Thái, Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường), lũ quét, sạt lở đất thường xảy ra trên quy mô nhỏ hẹp, xuất hiện trong thời gian ngắn khi có mưa lớn kích hoạt và ảnh hưởng của nhiều yếu tố như địa hình, địa chất, hoạt động kinh tế - xã hội.

Vì vậy, đây là loại hình thiên tai vô cùng khó khăn trong dự báo trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Hiện nay, lũ quét, sạt lở đất chưa thể dự báo được vị trí cụ thể, mà chỉ có thể cảnh báo nguy cơ theo các mức độ khác nhau tại các khu vực.

Hệ thống SeAFFGS được đưa vào vận hành sẽ hỗ trợ các dự báo viên phân tích, cảnh báo các ngưỡng mưa, sinh lũ quét trong 1 giờ, 3 giờ, 6 giờ, vùng nguy cơ rủi ro lũ quét trong 12, 24, 36 giờ, ngưỡng sạt lở đất trong phạm vi 24 giờ và được cập nhật thường xuyên theo các khoảng thời gian tương ứng.

Ngoài ra, SeAFFGS cho phép điều chỉnh các sản phẩm dựa trên kinh nghiệm của người dự báo với điều kiện địa phương, kết hợp nhiều thông tin khác như kết quả dự báo mưa từ mô hình số trị, thông tin báo cáo của địa phương, dữ liệu từ các trạm đo mưa phi truyền thống hoặc báo cáo từ quan trắc viên địa phương.

"Đặc biệt, SeAFFGS tích hợp được môđun cảnh báo sạt lở đất, đây là chức năng cực kỳ quan trọng để cảnh báo một trong những thảm họa thường xảy ra tại miền núi, trung du các nước Đông Nam Á nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa" - ông Thái chia sẻ.