Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát, tăng cường tuần tra trên biển

Thời gian qua, các địa phương có biển đã và đang nỗ lực đẩy mạnh phòng chống khai thác IUU và triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm xây dựng nghề cá minh bạch, phát triển bền vững.

Một trong những địa phương có cách làm sáng tạo trong chống khai thác IUU là tỉnh Quảng Ninh. Tỉnh đã áp dụng nhiều giải pháp sáng tạo, mang tính đột phá để cùng ngư dân vươn khơi bám biển an toàn, hiệu quả, đảm bảo đúng các quy định pháp luật về khai thác thủy sản, đặc biệt là các chỉ đạo chống IUU.

Trong đó, việc tuyên truyền được tỉnh Quảng Ninh đặc biệt coi trọng và xem là giải pháp then chốt, góp phần nâng cao nhận thức, để ngư dân tự giác chấp hành, chấm dứt hành vi vi phạm.

Theo chia sẻ của ông Ngô Văn Phúc, ngư dân phường Hà Lầm, tỉnh Quảng Ninh: Qua công tác tuyên truyền, được nhận thức rõ về chống khai thác IUU, trong quá trình đi biển, chúng tôi thực hiện nghiêm quy trình, không ngắt kết nối GPS, đảm bảo thiết bị hoạt động 24/24.

Theo báo cáo của tỉnh Quảng Ninh về tình hình triển khai các khuyến nghị của EC về chống khai thác thuỷ sản IUU, năm 2025 tỉnh Quảng Ninh không có tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài. Địa phương hiện có 4.093 tàu cá từ 6m trở lên đã đăng ký và cập nhật dữ liệu 100% trên hệ thống Vnfishbase. Tỷ lệ tàu cá được cấp Giấy phép khai thác thủy sản đạt 100%, tỷ lệ đăng kiểm còn hạn đạt 99,6%. Qua kiểm tra, theo dõi, đã phát hiện, xử lý 540 vụ vi phạm về IUU.

Ông Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh khẳng định, tỉnh sẽ tiếp tục tập trung cao độ khắc phục các tồn tại hạn chế để thực hiện hiệu quả công tác phòng chống IUU. Trong đó, tiếp tục thực hiện việc nắm chắc địa bàn, kịp thời phát hiện từ sớm, từ xa, kiên quyết khắc phục, xử lý tàu cá vi phạm, có nguy cơ vi phạm khai thác IUU.

Hướng đến phát triển nghề cá bền vững

Để chống khai thác IUU, các địa phương có biển đã đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát, tăng cường tuần tra trên biển truy quét tàu cá “3 không”: Không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác hải sản. Duy trì kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá ra vào cảng theo quy định, kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện, không đăng ký tham gia hoạt động, cập nhật hằng tuần danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU theo quy định.

Cùng với đó, các địa phương đặc biệt chú trọng rà soát hồ sơ truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác (hồ sơ tàu cá, nhật ký khai thác, sản lượng bốc dỡ qua cảng, cấp giấy xác nhận và chứng nhận nguồn gốc thủy sản) theo đúng quy định. Cương quyết xử phạt nghiêm tàu cá vi phạm quy định về VMS, vượt ranh giới, vi phạm vùng biển nước ngoài và tàu cá không vào cảng bốc dỡ sản phẩm theo quy định.

Như tại tỉnh Hà Tĩnh, sau 8 năm nỗ lực thực hiện chống khai thác hải sản IUU, cùng cả nước chung tay gỡ “thẻ vàng” của EC đối với thủy, hải sản công tác quản lý nghề cá ở địa phương này đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của ngư dân và hướng đến phát triển nghề cá bền vững.

Theo thống kê mới nhất, toàn tỉnh Hà Tĩnh có 3.958/3.972 tàu cá đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác hải sản. 100% tàu cá hoạt động vùng khơi đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Trong thời gian báo cáo, không phát hiện trường hợp tàu cá vượt ranh giới trên biển, không có tình trạng ngư dân vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài hay các hành vi môi giới, móc nối đưa tàu đi khai thác trái phép.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của Hà Tĩnh là thực hiện kiểm soát tàu cá 24/24, từ khu vực cửa biển đến ngoài khơi. Hệ thống giám sát hành trình VMS được vận hành liên tục, cho phép lực lượng chức năng theo dõi toàn bộ hoạt động của tàu cá, kịp thời phát hiện trường hợp mất tín hiệu hoặc có dấu hiệu vượt ranh giới.

Theo ông Trần Hữu Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh: Việc trực giám sát liên tục giúp cơ quan quản lý nắm bắt nhanh diễn biến trên biển, xử lý kịp thời các vi phạm và hỗ trợ ngư dân đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác.

Với những kết quả đạt được, Hà Tĩnh đang chứng minh nỗ lực mạnh mẽ trong thực hiện các cam kết chống khai thác IUU. Đồng thời, tỉnh tiếp tục là một trong những địa phương được đánh giá cao trong việc triển khai các nhóm nhiệm vụ theo yêu cầu của EC, góp phần cùng cả nước tiến tới mục tiêu gỡ bỏ “thẻ vàng”, nâng cao uy tín ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Theo các báo cáo, ý kiến tại phiên họp lần thứ 25 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), trong tuần qua, công tác quản lý tàu cá và giám sát hoạt động khai thác tiếp tục duy trì chặt chẽ, nhất là đối với tàu cá không đủ điều kiện hoạt động. 100% số tàu cá (79.360 tàu cá) đã được đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase. Không phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tình hình xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU tiếp tục có chuyển biến tích cực. Công tác thông tin, truyền thông về nỗ lực chống khai thác IUU được đặc biệt đẩy mạnh.

Tại Phiên họp, nhấn mạnh đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong thời điểm hiện nay, phải hoàn thành dứt điểm để đảm bảo uy tín, danh dự, lợi ích của đất nước, quốc gia, dân tộc và vì chính lợi ích của người dân, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các địa phương phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, với vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng, quản lý của chính quyền địa phương cấp tỉnh và cơ sở, huy động sự tham gia của người dân, hiệp hội, nhất là trong kiểm soát xuất xứ hàng hoá. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải thực hiện mục tiêu kép là chống khai thác IUU và phát triển nghề cá bền vững; đảm bảo uy tín, danh dự, lợi ích của đất nước, quốc gia, dân tộc và vì chính lợi ích của người dân.