Chúng tôi đã xúc động thắp nén hương thơm tại Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ TNXP toàn quốc, nơi ghi danh tưởng nhớ 4.000 Anh hùng liệt sĩ. Cách nhà bia tưởng niệm chừng 50m, bên đồi thông xanh cao vút là khu mộ 10 nữ Anh hùng liệt sĩ TNXP đã anh dũng hy sinh khi đang làm nhiệm vụ. Các chị ra đi khi mới mười tám, đôi mươi, độ tuổi đẹp nhất của người con gái để hóa thân vào hồn thiêng sông núi, minh chứng cho khát vọng hòa bình, lòng quả cảm của tuổi trẻ Việt Nam.

Chiến tranh đã đi qua, nơi bom đạn cày xới năm xưa, giờ đây là di tích lịch sử cấp quốc gia. Bảo tàng TNXP tại Ngã ba Đồng Lộc hôm nay là một địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống và ghi nhận công lao đóng góp của lực lượng TNXP đối với đất nước. 

Ngược dòng lịch sử, cách đây 70 năm, ngày 15/7/1950, Bác Hồ đã giao nhiệm vụ cho Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam tổ chức một đội thanh niên tập trung dài ngày phục vụ chiến dịch, lấy tên là: “Đội TNXP công tác” cho phù hợp với đặc điểm của thanh niên là luôn hăng hái xung phong đi đầu trong mọi nhiệm vụ. Quyết định lịch sử ấy đã khai sinh ra Đội TNXP công tác Trung ương đầu tiên tại Núi Hồng, xã Yên Lãng, huyện Đại Từ (Thái Nguyên), gồm 3 Liên phân đội với 225 cán bộ, đội viên. 

70 năm qua, đã có trên 65 vạn nam, nữ TNXP phục vụ chiến đấu, trực tiếp chiến đấu, lao động sáng tạo với tinh thần dũng cảm, hy sinh, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới có gần 39 vạn nam, nữ TNXP làm nhiệm vụ trên các chiến trường, trong đó có 6.735 người đã hy sinh, trên 40.000 người bị thương, trên 14.000 người bị nhiễm chất độc dacam/diôxin. 51.000 TNXP tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế.

Chỉ tính riêng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ở miền Bắc và trên mặt trận đường Trường Sơn, TNXP đã mở 102 con đường chiến lược với tổng chiều dài trên 4.000km; vận chuyển trên 10 vạn tấn vũ khí, đạn, lương thực; san lấp hàng vạn hố bom; bắn rơi 15 máy bay Mỹ; bắt sống 13 phi công Mỹ và gần 1.000 tên địch; phá hỏng 20 xe tăng, xe bọc thép; phục vụ gần 1.000 trận đánh… Lực lượng TNXP giải phóng miền Nam đã phục vụ 641 trận đánh, trực tiếp chiến đấu trên 40 trận; bắt sống 856 tên địch; vận chuyển trên 23.000 tấn hàng, trên 9.000 thương binh và đưa 18.000 lượt bộ đội qua sông; chăm sóc nuôi dưỡng trên 2.000 thương binh...

Sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần, những TNXP một thời xông pha nơi lửa đạn viết nên trang sử hào hùng, lại có mặt trên tất cả các mặt trận lao động sản xuất trong thời bình. Từ các công trường, nhà máy, xí nghiệp đến các nông trường, lâm trường, vùng quê xa xôi hẻo lánh, đâu đâu cũng thấm đượm mồ hôi, công sức của TNXP. Trong thời kỳ đổi mới (1986 đến nay), có hơn 15 vạn lao động TNXP là lực lượng xung kích, tích cực tham gia vào các hoạt động xây dựng đảng, chính quyền, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc; hăng hái tham gia sản xuất. 

Ông Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu TNXP Việt Nam chia sẻ: “Trang sử 70 năm truyền thống lực lượng TNXP, sẽ tiếp tục truyền lửa truyền thống cho thế hệ trẻ, phát huy vai trò thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.