Ngày 11/3/1948, trong thư gửi đồng chí Hoàng Mai, Giám đốc Công an Khu XII, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu sáu nội dung về "Tư cách người Công an cách mệnh", đó là:
"Ðối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Ðối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ.
Ðối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Ðối với Nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Ðối với công việc, phải tận tụy.
Ðối với địch, phải cương quyết, khôn khéo".
Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân giản dị, ngắn gọn, nhưng đã khái quát toàn diện bản chất đặc trưng của người "Công an cách mạng", trở thành kim chỉ nam chỉ đạo mọi hoạt động của lực lượng Công an nhân dân trong các thời kỳ cách mạng.
Nhận thức sâu sắc ý nghĩa cách mạng và khoa học của Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân, ngay từ năm 1948, lực lượng Công an nhân dân đã tổ chức tuyên truyền, phát động phong trào thi đua, mở đợt sinh hoạt chính trị học tập, quán triệt, thực hiện tốt những lời dạy của Bác, mưu trí, dũng cảm, đánh bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của "thù trong, giặc ngoài"; bảo vệ an toàn các căn cứ địa cách mạng trong kháng chiến chống Pháp, bảo vệ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc, tích cực chi viện cho chiến trường miền nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Cán bộ, chiến sĩ Công an kiên cường "bám đất, bám dân, diệt ác, phá kìm", bảo vệ Ðảng, chính quyền và phát huy sức mạnh của nhân dân trong "diệt ác, trừ gian", "bảo mật, phòng gian", góp phần quan trọng đấu tranh làm thất bại các chiến lược chiến tranh của địch, làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.
Qua 75 năm, phong trào học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân ngày càng được đổi mới, đẩy mạnh, trở thành phong trào thi đua lớn, xuyên suốt trong thời kỳ hòa bình, xây dựng, hội nhập và phát triển đất nước, góp phần giúp lực lượng Công an nhân dân làm tốt vai trò nòng cốt, xung kích trên mặt trận bảo đảm an ninh trật tự, tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định cuộc sống của nhân dân, luôn nắm chắc tình hình, giữ vững thế chủ động chiến lược, kịp thời tham mưu với Ðảng, Nhà nước nhanh chóng đổi mới các chủ trương, quyết sách chiến lược, đấu tranh ngăn chặn làm thất bại nhiều âm mưu hoạt động chống phá và phá thế bao vây, cấm vận, hoạt động "diễn biến hòa bình", bạo loạn, lật đổ, bảo vệ vững chắc an ninh, chủ quyền lãnh thổ, biển, đảo, lợi ích quốc gia, giữ vững ổn định chính trị, xã hội, góp phần đẩy mạnh công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Ðặc biệt, trong thời kỳ hội nhập, thời đại internet, cách mạng khoa học, công nghiệp 4.0, lực lượng Công an nhân dân đã quán triệt lời Bác dạy: "Ðối với địch phải cương quyết, khôn khéo", áp dụng phương châm "chủ động phòng ngừa, tích cực tấn công, ngăn chặn, vô hiệu hóa hoạt động chống phá từ sớm, từ xa, từ bên ngoài lãnh thổ quốc gia", không để hình thành tổ chức phản động, tổ chức chính trị đối lập, không để xảy ra khủng bố trong nước; kịp thời phát hiện, chủ động xử lý có hiệu quả các vụ, việc phức tạp về an ninh trật tự ngay từ đầu và tại cơ sở, xây dựng thế trận an ninh nhân dân, nền an ninh nhân dân trên cơ sở thế trận lòng dân vững chắc.
Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm được tổ chức đạt hiệu quả: Hằng năm đã phấn đấu kéo giảm ít nhất 5% số vụ phạm tội về trật tự xã hội; tập trung triệt phá những chuyên án lớn về ma túy theo phương châm "không đánh khúc giữa, bắt giữ cả đường dây, nhất là đối tượng cầm đầu", phòng, chống ma túy theo ba lớp (bên kia biên giới, khu vực biên giới, trong nội địa); tăng cường phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm kinh tế, tham nhũng với phương châm "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực" theo đúng tinh thần "không có vùng cấm, không có ngoại lệ", trong đó, đã tập trung điều tra, khám phá nhiều đại án kinh tế; nhiều vụ án lớn về môi trường, tội phạm sử dụng công nghệ cao; đánh mạnh, triệt phá nhiều băng ổ nhóm tội phạm.
Công tác quản lý Nhà nước về an ninh trật tự có nhiều dấu ấn quan trọng, lực lượng Công an nhân dân không ngừng đổi mới ứng dụng khoa học-công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số trên các lĩnh vực quản lý xã hội, quản lý dân cư, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của người dân, doanh nghiệp, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, góp phần bảo đảm sự bình yên, hạnh phúc của Nhân dân, như: Tham mưu triển khai hiệu quả Ðề án 06 của Chính phủ, với phương châm "lấy người dân và doanh nghiệp là trung tâm"; nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về an ninh trật tự; thực hiện tốt công tác quản lý xuất nhập cảnh, quản lý cư trú, nhất là quản lý người nước ngoài; kiềm chế sự gia tăng tai nạn giao thông và cháy nổ, làm giảm số vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng và các vụ cháy, nổ lớn; các cơ sở giam, giữ được bảo đảm an ninh, an toàn; tỷ lệ tái phạm tội trong số người đặc xá giảm.
Công tác xây dựng lực lượng Công an nhân dân cũng đạt được những thành tựu đáng kể: Công tác chính trị, tư tưởng thường xuyên được quan tâm bằng việc tổ chức sâu rộng, lan tỏa đợt sinh hoạt chính trị về xây dựng, chỉnh đốn Ðảng và hệ thống chính trị trong Công an nhân dân; giáo dục cán bộ, đảng viên, chiến sĩ rèn luyện đạo đức, tác phong, lề lối làm việc, giữ gìn uy tín của lực lượng. Bộ Công an đã chủ động tham mưu, trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 về "Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" theo hướng "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở"; gắn với điều chỉnh phân công, phân cấp nghiệp vụ, cơ cấu cán bộ theo tiêu chuẩn, tiêu chí bố trí ở bốn cấp công an; quyết liệt thực hiện giải pháp trọng tâm đột phá xây dựng công an xã, thị trấn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; xây dựng thí điểm "Công an phường điển hình, kiểu mẫu về an ninh trật tự và văn minh đô thị", góp phần giải quyết hiệu quả tình hình an ninh trật tự từ cơ sở với phương châm "Công an tìm đến dân", "gần dân, hiểu dân", "lúc dân cần, lúc dân khó có công an".
Ðặc biệt, Ðảng ủy Công an Trung ương đã tham mưu Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/3/2022 về "Ðẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới", với mục tiêu đến năm 2025, xây dựng lực lượng Công an nhân dân tinh, gọn, mạnh, các lực lượng trực tiếp đấu tranh phòng, chống tội phạm tiến thẳng lên hiện đại; đến năm 2030, xây dựng toàn lực lượng Công an nhân dân hiện đại.
Suốt 75 năm thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy, đã có rất nhiều tập thể, cá nhân cán bộ, chiến sĩ Công an chiến đấu dũng cảm, mưu trí, lập nhiều chiến công xuất sắc, tiêu biểu như: Khám phá vụ án tại số 7 phố Ôn Như Hầu (Hà Nội); đánh chìm Thông báo hạm A-my-ô đanh-vin (Amyot d’Inville) của Pháp tại Sầm Sơn (Thanh Hóa); chống do thám, bắt gián điệp, biệt kích, tiễu phỉ; công tác điệp báo, an ninh đô thị, diệt ác, trừ gian, phá ấp chiến lược, tham gia Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968 và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử; đấu tranh, trấn áp, bóc gỡ nhiều tổ chức phản động, bắt giữ, xử lý các đối tượng phản cách mạng trong Kế hoạch CM12 và đấu tranh chống FULRO...; hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ đã được huy động tăng cường giải quyết những vụ việc gây phức tạp về an ninh trật tự như: Các vụ bạo loạn, phá rối an ninh tại Tây Nguyên (năm 2001, 2004, 2008), Mường Nhé - tỉnh Ðiện Biên (năm 2011); vụ việc liên quan Formosa, Hà Tĩnh (từ năm 2016-2018)...; có hàng chục nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ không quản ngại hy sinh, gian khổ tình nguyện tham gia tuyến đầu phòng, chống dịch bệnh (dịch Covid-19), tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ cho nhân dân các tỉnh miền trung, miền núi phía bắc, đồng bằng sông Cửu Long, xung phong tham gia Ðoàn cứu hộ, cứu nạn thảm họa động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ, tham gia giữ gìn hòa bình tại Liên hợp quốc, tại Nam Sudan...; tổ chức các hoạt động tình nguyện, an sinh xã hội, hiến máu, cứu trợ các hộ nghèo, những người gặp khó khăn, thăm hỏi gia đình chính sách, người có công...
Trong cuộc đấu tranh bảo vệ bình yên, hạnh phúc của nhân dân, đã có hơn 14.800 liệt sĩ Công an nhân dân, gần 6.000 thương binh, bệnh binh và hàng nghìn tấm gương chiến sĩ Công an nhân dân dũng cảm, bất chấp hiểm nguy, sẵn sàng hiến dâng cuộc sống của mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và bảo vệ an ninh Tổ quốc, tiêu biểu như các đồng chí Bửu Ðóa (Khánh Hòa), Bùi Thị Cúc (Hưng Yên), Võ Thị Sáu (Bà Rịa), Nguyễn Thị Lợi (An Giang), Phạm Ngọc Thảo (Thành phố Hồ Chí Minh), Trần Văn Việt (Cần Thơ), Phạm Văn Chiến (Hà Giang), Lê Thanh Á (Hải Phòng), Phạm Văn Cường (Ðiện Biên), Thao Văn Súa (Thanh Hóa), Hoàng Văn Yên (Khánh Hòa), Ðặng Anh Quân, Ðỗ Ðức Việt, Nguyễn Ðình Phúc (Hà Nội), Lê Chí Phước (Quảng Ngãi)... được nhân dân tôn vinh, góp phần xây dựng hình ảnh người Công an nhân dân "Vì nước quên thân, vì dân phục vụ".
Những thành tích, chiến công và kết quả học tập Sáu điều Bác Hồ dạy của lực lượng Công an nhân dân đã được Ðảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, tặng thưởng 16 Huân chương Sao vàng, 102 Huân chương Hồ Chí Minh; hàng nghìn lượt tập thể và cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và rất nhiều phần thưởng cao quý khác.
Những thành tích, chiến công và kết quả học tập Sáu điều Bác Hồ dạy của lực lượng Công an nhân dân đã được Ðảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, tặng thưởng 16 Huân chương Sao vàng, 102 Huân chương Hồ Chí Minh; hàng nghìn lượt tập thể và cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và rất nhiều phần thưởng cao quý khác.
Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực vẫn diễn biến phức tạp, tác động đến công tác bảo đảm an ninh trật tự. Ðể thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Ðảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ nhân dân, bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, đáp ứng được yêu cầu chủ động hội nhập, tăng cường hợp tác quốc tế, bảo vệ vững chắc an ninh, lợi ích quốc gia-dân tộc, bên cạnh việc tham gia xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, thì việc thấm nhuần và thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân là hết sức quan trọng và cần thiết. Ðể đạt được mục tiêu trên, lực lượng Công an nhân dân tiếp tục tập trung thực hiện tốt những nội dung sau:
Một là, bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Ðảng, sự thống nhất quản lý của Nhà nước đối với lực lượng Công an nhân dân. Lực lượng Công an nhân dân luôn tuyệt đối trung thành với Ðảng, với Chính phủ, xứng đáng là "thanh bảo kiếm" của Ðảng, là lực lượng bảo vệ Ðảng, Nhà nước và nhân dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa; kiên định nguyên tắc Ðảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với lực lượng vũ trang nói chung, lực lượng Công an nhân dân nói riêng. Ðặc biệt, phải thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị về "Ðẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới".
Hai là, tăng cường công tác chính trị tư tưởng, đẩy mạnh việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với Sáu điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân. Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an phải thường xuyên tu dưỡng, "tự soi, tự sửa", rèn luyện bản thân "cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư", thật sự trong sạch, vững vàng, không bị sa ngã, "thoái hóa, biến chất". Ðối với đồng chí, đồng đội, phải có tinh thần tương thân, tương ái, chân tình, giúp đỡ trong cuộc sống, công tác và chiến đấu; xây dựng và giữ gìn đoàn kết nội bộ, chú trọng bảo vệ uy tín, gìn giữ danh dự và truyền thống tốt đẹp của lực lượng Công an nhân dân.
Ba là, tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng công an, chủ động nắm chắc tình hình, nghiên cứu, đánh giá dự báo chiến lược, chủ động tham mưu với Ðảng, Nhà nước ứng phó "cương quyết, khôn khéo", có hiệu quả với các mối đe dọa an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống, không để "bị động, bất ngờ trong mọi tình huống". Tổ chức đấu tranh phòng, chống tội phạm với phương châm "lấy phòng ngừa làm trọng; kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa với quyết tâm tấn công, đánh mạnh, đánh trúng, đánh đúng, đánh vào gốc các loại tội phạm" theo tinh thần "tích cực, khẩn trương, hiệu quả".
Bốn là, mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an cần làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, tự giác, tự nguyện, hết lòng, hết sức, toàn tâm, toàn ý, tận tụy với công việc nhằm góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh trật tự với mục tiêu "lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm"; đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng khoa học-công nghệ trong công tác công an. Bảo đảm hoàn thành tiến độ các nhiệm vụ của Ðề án 06; tham mưu xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia. Tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, kiềm chế tai nạn và ùn tắc giao thông. Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống cháy, nổ và cứu nạn, cứu hộ; Làm tốt công tác quản lý, giáo dục, cải tạo phạm nhân, làm giảm nguy cơ tái phạm tội sau chấp hành án phạt tù.
Năm là, chú trọng xây dựng mối quan hệ mật thiết với nhân dân, dựa vào dân, xây dựng và phát huy mạnh mẽ "thế trận lòng dân", luôn phát huy tinh thần "kính trọng, lễ phép", vì sự bình yên và hạnh phúc của nhân dân. Ðây là giải pháp chiến lược, lâu dài, bền vững nhằm huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, bảo đảm an ninh trật tự; thường xuyên lắng nghe ý kiến của nhân dân, có cơ chế kiểm tra, giám sát, đánh giá tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân của cán bộ, chiến sĩ.
Trong suốt 75 năm qua, Sáu điều dạy của Bác Hồ kính yêu về "Tư cách người Công an cách mệnh" vẫn còn nguyên giá trị, nhất là vào thời điểm toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta đang quyết liệt thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Ðảng; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng hình ảnh đẹp về người Công an cách mạng "Vì nước quên thân-Vì dân phục vụ" trong lòng Nhân dân và bạn bè quốc tế; góp phần phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa.