Xã Châu Phong (thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang) có 1.064 hộ đồng bào Chăm sinh sống tập trung ở 2 ấp Phũm Soài và Châu Giang. Trước đây, chỉ một số ít gia đình người Chăm có người giữ chức vụ trong làng mới biết đọc và viết chữ tiếng Chăm.

Thời gian gần đây, nhằm bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết của đồng bào Chăm, các thánh đường trên địa bàn đều mở lớp dạy cho từ 250 - 280 học sinh người Chăm. Việc duy trì những lớp dạy chữ Chăm là nỗ lực của cả cộng đồng trong việc giữ gìn tiếng nói, chữ viết của dân tộc Chăm.

“Tại Thánh đường MovsJid Nia’mah, ở ấp Phũm Soài và Thánh đường Azhar ở ấp Châu Giang, ban ngày các em học văn hóa tại các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, còn buổi tối có các lớp học chuyên dạy đọc, viết chữ bằng tiếng dân tộc cho trẻ em của cộng đồng người Chăm An Giang”, bà Võ Thụy Ý Như, Chủ tịch UBND xã Châu Phong cho biết. 

Theo ông Haji Sahot Hamid - Phó Giáo cả Thánh đường MovsJid Nia’mah, ấp Phũm Soài, xã Châu Phong: Từ 6 đến 15 tuổi, trẻ em dân tộc Chăm ở ấp Phũm Xoài đã được học tiếng Chăm, song song với chương trình giáo dục phổ thông chung. Tại Thánh đường, các em tiếp cận với kinh Qur’an. Các em học nhiều ngày trong tuần, chỉ nghỉ thứ Sáu và tháng Ramadan. Đặc thù của các lớp học này là không có chi phí, thành viên Ban Quản trị Thánh đường vận động các mạnh thường quân hỗ trợ mua sắm các vật chất thiết yếu phục vụ nhu cầu học tập của các em.

“Trước mắt là giúp các em học được kinh Qur’an, biết hành lễ, sâu xa hơn là giữ được bản sắc văn hóa dân tộc Chăm. Là người Chăm phải biết chữ, biết nói tiếng dân tộc Chăm. Còn muốn học nâng cao hơn thì sẽ du học nước ngoài, như Malaysia, Indonesia… tùy theo điều kiện gia đình…”, ông Haji Sahot Hamid cho biết.

Một lớp học ý nghĩa tại xã Châu Phong là lớp học chữ miễn phí dành cho các em nhỏ dân tộc Chăm theo đạo Hồi. Em Zu Số ở ấp Phũm Soài, học chữ Chăm tại Thánh đường MovsJid Nia’mah cho biết: “Con rất thích học chữ, tiếng Chăm, ban ngày con đến trường học, còn buổi tối tập trung tại Thánh đường để học. Từ ngày đến lớp học này, con không nghỉ buổi nào, con rất hãnh diện khi được học chữ Chăm để vào Thánh đường biết hành lễ, đọc kinh Qur’an hằng ngày, biết nhận diện mặt chữ, được viết, dịch được từ và hiểu biết thêm về dân tộc mình, đạo của mình”.

Đều đặn nhiều năm nay, cứ 18 giờ hằng ngày, tại Thánh đường MovsJid Nia’mah ở ấp Phũm Soài lại sáng đèn đón bước chân lũ trẻ đến theo học. Đây là lớp học tiếng nói và chữ viết đồng bào Chăm miễn phí, do ông Sô Rô Lés đứng lớp. Sau thời gian học tu nghiệp và tiếp nhận kiến thức chuyên sâu tại Malaysia, năm 2013, ông Sô Rô Lés bắt đầu đảm nhiệm truyền dạy cho con em ở làng Chăm Phũm Soài.

Ông Sô Rô Lés chia sẻ: “Việc dạy và học tiếng Chăm đã nhận được sự đồng thuận rất cao từ các vị chức sắc trong làng cũng như phụ huynh học sinh. Ngoài việc bảo tồn tiếng nói và chữ viết Chăm, việc dạy tiếng Chăm bổ trợ rất nhiều cho việc dạy tiếng Việt. Ở Châu Phong những người hiểu về văn hóa và chữ Chăm không nhiều, tài liệu giảng dạy chưa đầy đủ, chưa thống nhất trong các cộng đồng người Chăm An Giang; cơ sở vật chất lớp học còn thiếu phần nào ảnh hưởng đến chất lượng lớp. Chúng tôi mong muốn lớn nhất là đào tạo được đội ngũ giáo viên dạy tiếng Chăm bài bản và có bộ giáo trình tiếng Chăm hoàn chỉnh, đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu dạy và học”.

“Đối với đồng bào dân tộc Chăm việc gìn giữ tiếng nói và chữ viết là điều cần thiết, để lưu giữ hồn cốt từ đời này sang đời khác, nối dài truyền thống của cộng đồng theo thời gian. Đó cũng là mong ước cháy bỏng của đồng bào Chăm xã Châu Phong”, bà Võ Thụy Ý Như chia sẻ thêm.