Thời gian qua, công tác phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn xã Bản Phố, huyện Bắc Hà được hệ thống chính trị quan tâm vào cuộc. Trong đó, nòng cốt là Hội LHPN xã với nhiều hình thức tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bình đẳng giới và các quy định, chính sách liên quan đến hôn nhân, bình đẳng giới… Nhờ đó, trong năm 2024, xã Bản Phố không ghi nhận trường hợp tảo hôn và phụ nữ sinh con trước 18 tuổi.

“Cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể xã đã phối hợp với các trường học tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho học sinh trong phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và những hệ lụy khi phụ nữ sinh con trước 18 tuổi. Do vậy, xã đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc xóa bỏ nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”, ông Nguyễn Văn Huấn, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Phố cho biết.

Xã Bản Phố là một trong những địa phương đã và đang triển khai có hiệu quả công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống của huyện Bắc Hà. Thời gian qua, trên cơ sở bám sát kế hoạch của tỉnh Lào Cai, UBND huyện Bắc Hà đã chủ động xây dựng, ban hành kế hoạch triển khai thực hiện bảo đảm phù hợp với điều kiện, đặc điểm tình hình của địa phương. 

Thực tế cho thấy, trong công tác phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống thì hoạt động tuyên truyền, vận động vẫn là giải pháp chính. Năm 2024, thực hiện Tiểu dự án 2 thuộc dự án 9 của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; UBND huyện Bắc hà đã ban hành các kế hoạch cụ thể để triển khai các hội nghị, tập huấn kỹ năng tuyên truyền, phát động chiến dịch truyền thông phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn toàn huyện. Qua đó, đã tổ chức 39 hội nghị, lớp tuyên truyền; 03 hội thảo với gần 5 nghìn lượt người tham gia…

Ông Trần Xuân Thảo, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà cho biết: Cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động; UBND huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn tăng cường công tác kiểm tra, xử lý hành chính liên quan đến tảo hôn theo Chỉ thị 33-CT/TU ngày 30/10/2017 của Tỉnh uỷ Lào Cai về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS. Toàn huyện đã thành lập được 40 mô hình can thiệp hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống với gần 2.300 người tham gia hoạt động.

“Phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể làm tốt công tác vận động cán bộ, đảng viên, Nhân dân thực hiện nếp sống văn minh, từng bước xóa bỏ hủ tục các tập quán lạc hậu, tình trạng thách cưới đã giảm, không còn tập tục kéo vợ. Đời sống sinh hoạt cộng đồng được quan tâm thực hiện đúng quy ước thôn bản và bảo đảm nếp sống văn hoá ở khu dân cư”, ông Thảo cho biết thêm.

Nhờ đó, công tác phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn Bắc Hà đã đạt được những kết quả nhất định. Năm 2024, toàn huyện không có trường hợp hôn nhân cận huyết thống; còn 07 trường hợp tảo hôn (giảm 06 trường hợp so với năm 2023).

Tuy nhiên, về tổng thể, Bắc Hà vẫn là địa phương có tình trạng tảo hôn, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con diễn biến khá phức tạp và thuộc diện cao của tỉnh Lào Cai. Năm 2024, toàn tỉnh Lào Cai có 756 phụ nữ DTTS dưới 18 tuổi sinh con thì Bắc Hà có 143 trường hợp (cao nhất tỉnh); trong quý I/2025, tỉnh Lào Cai có 188 phụ nữ DTTS dưới 18 tuổi sinh con thì Bắc Hà có 32 trường hợp (cùng với huyện Mương Khương là hai địa phương có số phụ nữ DTTS dưới 18 tuổi sinh con cao nhất tỉnh).

“Để đẩy mạnh công tác phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và tình trạng phụ nữ DTTS dưới 18 tuổi sinh con; huyện Bắc Hà tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình, nhất là những trường hợp là cán bộ, đảng viên có con cháu vi phạm tảo hôn. Tăng cường đưa các quy định của pháp luật về tuổi kết hôn, đăng ký kết hôn, cam kết không tảo hôn, thực hiện đăng ký kết hôn, đăng ký khai sinh theo đúng quy định vào hương ước, quy ước thôn bản, tiêu chuẩn xếp loại gia đình văn hóa, thôn, bản văn hóa. 

Đổi mới phương pháp tuyên truyền giáo dục về hôn nhân và gia đình, lựa chọn nội dung trọng tâm tuyên truyền ngắn gọn, dễ hiểu, sát với thực tiễn đời sống sinh hoạt của người dân, tập trung vào đối tượng thanh thiếu niên người DTTS…”, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà Trần Xuân Thảo nhấn mạnh.

Hy vọng, với những giải pháp quyết liệt và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác phòng chống tảo hôn và tình trạng phụ nữ DTTS dưới 18 tuổi sinh con ở huyện vùng cao Bắc Hà sẽ giảm một cách bền vững trong thời gian tới.