Bùng phát diện tích

Để phát triển vùng nguyên liệu mì theo hướng bền vững, đảm bảo nhu cầu nguyên liệu cho các nhà máy chế biến tinh bột mì và thu nhập cho nông dân, ngày 28/7/2015, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Quyết định số 2663 phê duyệt quy hoạch phát triển ngành trồng trọt Bình Định đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, trong đó đối với cây mì, toàn tỉnh phát triển ổn định 11.000ha (Phù Cát và Vân Canh mỗi huyện 2.000ha, Phù Mỹ và Tây Sơn mỗi huyện 1.800ha, Vĩnh Thạnh 1.250ha, Hoài Nhơn 1.000ha, An Lão 650ha, Hoài Ân 500ha), đảm bảo năng suất mì đến năm 2020 đạt bình quân 304 tạ/ha.

Nông dân huyện Hoài Ân đang thu hoạch mì bán cho nhà máy.

Tuy nhiên, phần lớn các địa phương đều phát triển diện tích mì không theo quy hoạch trên. Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Bình Định, đến năm 2019 diện tích mì của tỉnh là 13.813ha, trong đó có 10.191ha đã được trồng trong vụ Đông - Xuân 2018-2019 và 3.622ha sẽ được trồng trong vụ Hè-Thu. Diện tích mì hiện có đã lớn hơn nhiều so với diện tích mì được tỉnh quy hoạch.

Hiện nay, các địa phương như: Phù Cát, Vĩnh Thạnh, An Lão… cây mì đang phát triển rất mạnh. Tại huyện Phù Cát, riêng vụ Đông-Xuân 2018-2019, nông dân đã trồng tới 2.300ha mì và sẽ tăng thêm 300 ha trong vụ Hè- Thu. Ông Ngô Văn Sinh, ở xã Cát Hiệp, chia sẻ: “Từ khi có hệ thống kênh mương Văn Phong đảm bảo nước tưới, tôi đưa hơn 1ha đất vào trồng đậu phụng xen mì, làm vậy đạt hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với trồng thuần mì; nhờ đó đời sống cũng được cải thiện nhiều”.

Ông Nguyễn Văn Lê, Phó phòng phụ trách Phòng NN&PTNT huyện Phù Cát, nhận định: Đất đai, khí hậu ở Phù Cát phù hợp cho cây mì phát triển. Chi phí đầu tư trồng mì không cao, đầu ra sản phẩm khá thuận lợi. Hơn nữa, ở nhiều địa phương, người dân đã kết hợp trồng đậu phụng xen mì mang lại hiệu quả kinh tế cao, nên việc duy trì và mở rộng diện tích mì ở Phù Cát tiến triển khá tốt.

Hạn chế mở rộng, tăng năng suất

Cây mì được nhiều nông hộ chọn lựa bởi hiệu quả kinh tế cao, nhưng trong lĩnh vực giống lại có rất ít thay đổi. Ông Đinh Văn Mức, xã Canh Thuận (Vân Canh) cho hay: Cây mì rất dễ trồng, chi phí đầu tư ít, đầu ra sản phẩm ổn định. Với giá mua từ 2,8-2,9 triệu đồng/tấn mì nguyên liệu có hàm lượng tinh bột đạt 30%, nông dân sẽ có lãi hàng chục triệu đồng/ha.

Hiệu quả kinh tế từ cây mì thời gian gần đây là khá rõ ràng, tuy nhiên nếu phát triển ồ ạt sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ. Ông Trần Châu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định phân tích: Mì là loại cây trồng hút chất dinh dưỡng trong đất rất mạnh, làm cho đất bị thoái hóa nhanh và khó cải tạo để trồng các loại cây trồng khác. Hơn nữa, phát triển cây mì không theo quy hoạch đang diễn ra dễ dẫn đến tình trạng chặt phá cây lâm nghiệp, lấn chiếm đất rừng trái phép để trồng mì, tác động xấu đến môi trường sinh thái. Vì vậy, UBND tỉnh yêu cầu ngành chức năng, chính quyền các địa phương kiểm tra, rà soát lại quy hoạch và việc thực hiện quy hoạch vùng nguyên liệu mì.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo Sở NN&PTNT sẽ phối hợp với chính quyền các địa phương kiểm tra, rà soát lại diện tích vùng nguyên liệu mì; vận động người dân chuyển đổi các diện tích đất trồng mì trên nương rẫy, đất có độ dốc trên 150 sang trồng các loại cây ăn quả, cây công nghiệp hoặc trồng rừng, nhằm tăng hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường.

“Các ngành chuyên môn lưu tâm hỗ trợ để nông dân triển khai thực hiện tốt các biện pháp canh tác hợp lý, tăng năng suất và hiệu quả sản xuất. Các doanh nghiệp sản xuất và chế biến tinh bột mì trên địa bàn tỉnh chủ động phối hợp với đơn vị có liên quan nghiên cứu, khảo nghiệm, nhân các giống mì mới, đồng thời thực hiện chính sách đầu tư, thu mua nguyên liệu mì, đảm bảo lợi ích cho bà con nông dân”, ông Trần Châu cho biết thêm.

ĐẠT THÀNH NHÂN