Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: 2021-2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719) được tiến hành tổng kết vào sáng 13/8, tại trụ sở Chính phủ.

Theo báo cáo của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, kết thúc giai đoạn I, trong 09 nhóm mục tiêu cụ thể được Quốc hội giao tại Nghị quyết số 120/2020/QH14, có 06 nhóm mục tiêu cơ bản hoàn thành và vượt mục tiêu đề ra; có 03 nhóm mục tiêu chưa đạt.

Về giải ngân vốn đầu tư công, theo báo cáo của Bộ Tài chính, ước giải ngân đến 30/6/2025 của Chương trình đạt khoảng 5.331,803 tỷ đồng (đã bao gồm vốn kéo dài từ các năm trước chuyển sang năm 2025), bằng 36% kế hoạch.

Trong đó, nguồn vốn kéo dài các năm trước chuyển sang năm 2025 giải ngân đạt 940,201 tỷ đồng, bằng 33% kế hoạch; nguồn vốn của năm 2025 đạt 4.391,602 tỷ đồng, bằng 37% kế hoạch.

Đối với vốn sự nghiệp, theo số liệu tổng hợp từ Bộ Tài chính, giải ngân vốn đến hết 31/5/2025 nguồn ngân sách Trung ương (đã bao gồm kinh phí từ các năm được chuyển nguồn sang năm 2025) khoảng 2.302,233 tỷ đồng, đạt 13,5% kế hoạch.

Chương trình nên tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm như hạ tầng, giao thông, y tế, giáo dục… Qua đó, nâng cao chất lượng đời sống, hỗ trợ sản xuất, tạo sinh kế bền vững cho người dân

Ông Vi Văn SơnGiám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Nghệ An

Theo ông Vi Văn Sơn, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Nghệ An, Chương trình MTQG 1719 đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực. 

Do đó, ông Sơn kiến nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện giai đoạn II của Chương trình MTQG 1719, theo đúng Nghị quyết 88/2019/QH14 và Nghị quyết 120/2020/QH14 của Quốc hội.

“Hiện nay chúng ta sắp kết thúc giai đoạn một và cần chuẩn bị kỹ để tiếp tục thực hiện giai đoạn 2. Chương trình nên tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm như hạ tầng, giao thông, y tế, giáo dục… Qua đó, nâng cao chất lượng đời sống, hỗ trợ sản xuất, tạo sinh kế bền vững cho người dân”, ông Sơn đề xuất.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thanh Sơn, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Điện Biên, cho rằng, từ lết quả thực hiện giai đoạn I của Chương trình MTQG 1719, chúng ta cần phải nghiên cứu giai đoạn 2 để sát với thực tế.

“Chúng ta cần phải nghiên cứu các dự án như thế nào, tầm cỡ ra làm sao để rõ được chương trình mục tiêu quốc gia. Chúng ta không nên lựa chọn những dự án nhỏ”, ông Sơn nói.

Lấy thực tế ở một số tỉnh miền núi phía Bắc, trong đó có tỉnh Điện Biên, ông Sơn cho rằng, một số dự án rất khó thực hiện vì manh mún. Theo ông, chương trình mục tiêu quốc gia này phải trở thành chương trình dẫn đường chỉ lối cho các chương trình, dự án khác của vốn địa phương.

“Ví dụ chúng ta nên tập trung đầu tư các công trình đường giao thông, vào các dự án thủy lợi lớn, không phải thường xuyên duy tu, sửa chữa. Bên cạnh đó cũng cần cắt bớt thủ tục, để tránh như giai đoạn 2021 - 2025 đấu thầu rất chậm, giải ngân thấp”, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Điện Biên kiến nghị.

Đây cũng là kiến nghị của đại diện Sở Dân tộc và Tôn giáo các tỉnh, thành phố tại Hội nghị toàn quốc đánh giá công tác dân tộc, tôn giáo sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy và tổ chức thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức sáng 12/8; dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung.

Một trong những ý kiến đáng chú ý đến từ bà Chamaléa Thị Thủy, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa. Bà Thủy cho rằng, giai đoạn tới, chúng ta cần tập trung một số cái nhiệm vụ trọng tâm và một số cái lĩnh vực để tạo được cái dấu ấn cho chương trình dành riêng cho đồng bào DTTS.

Chúng ta cần tập trung một số cái nhiệm vụ trọng tâm và một số cái lĩnh vực để tạo được cái dấu ấn cho chương trình dành riêng cho đồng bào DTTS.

Bà Chamaléa Thị ThủyGiám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa

“Ví dụ như Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước vừa qua, là một chương trình đã lan tỏa, tạo dấu ấn đậm nét trong toàn xã hội”, bà Chamaléa Thị Thủy dẫn chứng.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết, tới đây, chúng ta phải chuẩn bị tâm thế mới, thiết kế chương trình tập trung vào một số vấn đề khó khăn nhất của đồng bào DTTS; với sản phẩm cụ thể, tránh dàn trải.

“Tới đây sẽ giao nhóm chuyên trách nghiên cứu, chọn 3 đến 4 nhiệm vụ trọng tâm cho cả nhiệm kỳ, ví dụ như xóa nhà tạm; trong đó sẽ giao quyền chủ động cho tỉnh, xã. Bộ tập trung quản lý nhà nước, kiểm tra, giám sát, làm mô hình mẫu”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.

Bộ trưởng cũng lưu ý, các địa phương cần là tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả bốn nghị quyết (các Nghị quyết: 57, 59, 66, 68) - “bộ tứ trụ cột” ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.

“Ai sẽ lên vùng sâu, vùng xa? Chính sách đặc thù hiện nay lên đó không có lãi, không có lợi nhuận, thì ai sẽ lên? Tình thế buộc chúng ta phải tăng hàm lượng chính sách. Có những doanh nghiệp công ích, có những cơ chế để doanh nghiệp tham gia, và đưa khoa học công nghệ vào cho đồng bào...”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đặt vấn đề.

Để làm tốt hơn nữa chính sách dân tộc trong thời kỳ mới, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề nghị, toàn ngành phải tập trung chuẩn bị cho việc tổng kết Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX công tác dân tộc; Kết luận 65-KL/TW của Bộ Chính trị khóa XII về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW. Nhiệm vụ là giữa năm 2026 hoặc là cuối năm 2026 phải ban hành được nghị quyết Trung ương mới về công tác dân tộc trong thời kỳ mới.