Khai mở cửa biển

Ông Cao Đức Nguyên, Chủ tịch UBND xã Ngọc Bích (huyện Diễn Châu, Nghệ An), Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội Cầu ngư, mở cửa biển xã Ngọc Bích lần thứ 5 năm 2025 cho biết, Lễ hội Cầu ngư là nghi thức truyền thống của cư dân vùng biển. Từ xa xưa, vào dịp đầu Xuân, Nhân dân thường tổ chức Lễ hội Cầu ngư kết hợp với cầu yên, cầu tài để mong sự an lành, may mắn và thành công.

Lễ hội Cầu ngưnăm 2025 nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, cầu mong năm mới với nhiều thắng lợi mới, mọi nhà ấm no, hạnh phúc; mưa thuận gió hòa, trời yên biển lặng, khai thác hải sản được nhiều cá tôm. Đồng thời mở rộng giao lưu văn hóa giữa các xã trong huyện, góp phần đẩy mạnh phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, quảng bá và thu hút khách thập phương về với quê hương Ngọc Bích.

Lễ hội gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ với các nghi lễ truyền thống như: Lễ khai quang, Lễ yết cáo, Lễ cầu ngư - Lễ Đại tế, Lễ tạ, Lễ cầu yên, Lễ thả hoa… thể hiện lòng thành kính, tri ân đến các vị chư thần và kính thỉnh các chư thần phù hộ cho mưa thuận, gió hòa, quê hương thanh bình, phát triển. Trong Lễ thả hoa trên sông Bùng nối Cảng cá Đông Lộc với cửa biển Lạch Vạn, ngư dân trên 9 tàu thuyền tham gia rước lễ thực hiện nghi thức “nhúng giã”. Đây là hoạt động mang ý nghĩa khai mở cửa biển, đánh dấu mùa khai thác hải sản của ngư dân; cầu mong luồng lạch luôn khơi thông, ngư dân ra khơi, vào lộng được thuận lợi, bình an, những chuyến đi biển khai thác được nhiều tôm cá, mùa màng bội thu.

Phần hội với các nghi thức rước kiệu, múa lân sư rồng, lễ rước nhúng giã, rước hoa, rước vật phẩm tế lễ… có sự tham gia của hàng ngàn người dân nghênh kiệu, tế nam quan, nữ quan, bát âm, dâng hương hoa, đồ tế lễ, kéo trống… trên đoạn đường gần 1km từ đền Cả sang Cảng cá Đông Lộc.

Các trò chơi dân gian như kéo co, bịt mắt bắt vịt… mang tính cộng đồng, thu hút nhiều người tham gia. Đặc biệt, phần thi đan lưới giã với sự tham gia của 4 đội chơi đã tái hiện sự hình thành, phát triển gần 100 năm qua của nghề sản xuất ngư lưới cụ của cư dân làng biển, thu hút đông đảo người dân reo hò, cổ vũ. Ban Tổ chức còn trưng bày tranh ảnh về mảnh đất, con người, truyền thống văn hóa, các gian hàng giới thiệu sản phẩm đặc trưng địa phương; giao lưu văn nghệ giữa 18 xóm trên địa bàn.

Chị Nguyễn Thị Thu, xóm Chiến Thắng, xã Ngọc Bích cho biết, đây là lần thứ 5 chị tham gia đội lễ trong đoàn rước kiệu. Gia đình chị cũng có tàu khai thác hải sản nên mỗi lần tham gia Lễ Cầu ngư, lòng chị cảm thấy an yên, phấn khởi và tin tưởng năm mới gia đình sẽ ấm no hơn nhờ nghề khai thác hải sản.

Phó Chủ tịch UBND xã Ngọc Bích Nguyễn Văn Liên cho biết, là một trong 5 xã ven biển, bãi ngang của huyện Diễn Châu, xã Ngọc Bích có diện tích gần 6km2 với hơn 29.000 nhân khẩu. Xã có 16 nhóm nghề, riêng nghề khai thác hải sản đã có truyền thống gần 100 năm, được nối nghề qua nhiều thế hệ. Hiện nay xã có gần 470 phương tiện tàu thuyền chuyên khai thác hải sản. Hàng chục năm qua, nghề khai thác hải sản đã kéo theo nhiều ngành, nghề như, sửa chữa, đóng tàu, thuyền, chế biến hải sản, sản xuất đá lạnh, kinh doanh nhiên liệu… phát triển, tạo nên sự đa dạng và đặc trưng trong cơ cấu ngành, nghề của địa phương.

Lễ hội Cầu ngư xã Ngọc Bích diễn ra đến hết ngày 18/2.

Phát triển kinh tế biển

Lễ hội Cầu ngư truyền thống quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng năm 2025 đã diễn ra với các phần nghi lễ truyền thống và phần hội đặc sắc, mang đậm nét văn hóa của cư dân vùng biển miền Trung.

Phó Chủ tịch UBND quận Thanh Khê Đỗ Nguyên Ngọc, Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội cho biết, đây là một trong lễ hội truyền thống lâu đời, sản phẩm văn hóa đặc trưng của cộng đồng cư dân vùng biển miền Trung. Lễ hội gắn với tín ngưỡng thờ cá Ông ở làng biển Thanh Khê, ra đời và phát triển dựa trên các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và lịch sử văn hóa tâm linh của vùng đất. Đồng thời phản ánh sinh động đời sống tín ngưỡng, sinh hoạt của ngư dân làng chài Thanh Khê.

Ngay từ sáng sớm, nghi lễ rước Nghinh thần diễn ra trang trọng trước biển Hà Khê do các cụ cao niên làm chủ lễ. Đông đảo người dân địa phương trong trang phục áo dài khăn đóng, đoàn hát bả trạo, đội kèn, trống, đội cờ tham gia đoàn rước kiệu Nghinh thần từ bờ biển về khu vực làm lễ chính. Tại lễ tế chính, các vị trưởng lễ cùng đại diện chính quyền địa phương, người dân đã dâng hương kính cáo các chư thần để cầu an, cầu ngư… Hơn 3 thế kỷ qua, các thế hệ người dân làng biển Thanh Khê đã duy trì nghề biển và khai thác thủy hải sản hiệu quả; giữ gìn, phát huy các giá trị tín ngưỡng, tâm linh, lịch sử văn hóa truyền thống độc đáo của ngư dân vùng biển.

Cầu ngư là lễ trọng lớn nhất trong năm, vừa cầu mùa - cầu ngư, bày tỏ khát vọng một năm “trời yên biển lặng, thuận buồm xuôi gió, tôm cá đầy khoang”. Tại thành phố Đà Nẵng, Lễ hội này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2016.

Lễ hội năm nay diễn ra từ ngày 14 - 17/2, gồm các nghi lễ truyền thống và nhiều hoạt động hội. Phần hội được tổ chức đan xen các hoạt động mang đậm tính dân gian của làng chài cùng những môn thể thao vận động trên biển.

Ngoài ra, tại đây còn có gian trưng bày, mô hình, hình ảnh chủ đề “Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam”; sản phẩm thủy hải sản của người dân các phường ven biển...