Tham dự Đại hội có Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc (UBDT) Hầu A Lềnh. Về phía tỉnh Thanh Hóa có: Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn; Phó Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Tuân Sinh; Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ tỉnh  Phạm Thị Thanh Thủy; cùng đại diện các sở, ban, ngành cấp tỉnh.

Theo báo cáo chính trị của Đại hội, trong 5 năm qua, bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp và thực hiện Quyết tâm thư Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ III, vùng DTTS và miền núi dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức; song với sự lãnh đạo kịp thời, sát sao của Tỉnh ủy, sự chỉ đạo quyết liệt, linh hoạt của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh; sự nỗ lực của các cấp, các ngành và đồng bào các dân tộc trong vùng, tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh vùng DTTS và miền núi tiếp tục chuyển biến tích cực; đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc ổn định và từng bước được cải thiện; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được đầu tư tăng cường và nâng cấp; công tác giáo dục, y tế của vùng có nhiều tiến bộ; các giá trị văn hóa tốt đẹp của các dân tộc tiếp tục được quan tâm bảo tồn và phát huy; công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật trong vùng chuyển biến tích cực; hệ thống chính trị được xây dựng, củng cố và ngày càng vững mạnh, hoạt động hiệu quả; trật tự an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh được giữ vững.

Nhiều kết quả nổi bật như: Tỷ lệ hộ nghèo 11 huyện miền núi giảm còn 11,04% (giảm 4,15% so với năm 2022); tỷ lệ hộ cận nghèo còn 14,75% (giảm 5,11% so với năm 2022); thu nhập bình quân đầu người của vùng ước đến hết năm 2024 đạt 42,62 triệu đồng/người/năm, 83.314 lượt người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo sinh sống tại vùng DTTS và miền núi được tạo việc làm mới; 100% đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa; 99,9% đường từ thôn đến xã được cứng hóa; 100% các xã có điện lưới quốc gia; 100% số xã của huyện miền núi đã được phủ sóng truyền thanh, truyền hình...

Các tham luận phát biểu đều đồng tình cao với nội dung Báo cáo chính trị trình tại Đại hội, đồng thời nêu lên những cách làm hay trong quá trình triển khai tại cơ sở, như việc phát huy vai trò của Người có uy tín trong vận động Nhân dân xóa bỏ các hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới; hiệu quả trong phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng; kinh nghiệm xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới trong vùng đồng bào DTTS và miền núi, kinh nghiệm và kết quả trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt bảo đảm an ninh thôn bản, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh biên giới, xây dựng mối quan hệ biên giới hòa bình, hữu nghị... 

Bên cạnh đó, các tham luận cũng đã đề xuất những vấn đề mang tính thực tiễn để triển khai thực hiện trong giai đoạn 2024 - 2029.

Phát biểu tại Đại hội, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh vui mừng hoan nghênh 246 đại biểu đại diện cho hơn 70 vạn đồng bào các DTTS trong toàn tỉnh Thanh Hóa về dự Đại hội.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh khẳng định, đây là sự kiện có ý nghĩa chính trị - xã hội quan trọng đối với các tầng lớp Nhân dân và đồng bào các DTTS trong tỉnh, là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, động viên, tôn vinh và khích lệ đồng bào DTTS tiếp tục tiếp nối truyền thống đoàn kết, hội nhập và vươn lên, là diễn đàn để đồng bào gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm và bày tỏ tâm tư nguyện vọng với Đảng và Nhà nước.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT biểu dương, đánh giá cao nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền tỉnh Thanh Hóa đã có những chủ trương đúng đắn và trọng tâm về phát triển KT-XH đối với vùng DTTS và miền núi, đạt được nhiều thành tựu quan trọng,cuộc sống của đồng bào ngày càng đổi thay. Đặc biệt việc triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh đã đạt những kết quả khá toàn diện, nhiều mục tiêu, nhiệm vụ đạt cao hơn bình quân chung của các địa phương. Trong đồng bào các DTTS đã xuất hiện ngày càng nhiều mô hình, gương điển hình tiêu biểu về thi đua làm kinh tế hiệu quả tạo sự lan tỏa trong thay đổi nếp nghĩ, cách làm sát thực tế để đạt được những thành tích và sự chuyển biến như ngày hôm nay.

“Những thành tựu đạt được của tỉnh Thanh Hóa trong thực hiện Quyết tâm thư của Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ III rất đáng tự hào, là quyết tâm chính trị và sự chỉ đạo, lãnh đạo quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và sự nỗ lực, vượt khó vươn lên của Nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh nhấn mạnh.

Bên cạnh những thành tựu đáng mừng đã đạt được, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng: Đời sống của một bộ phận Nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS còn gặp nhiều khó khăn. Chất lượng giảm nghèo chưa thật sự bền vững, tỷ lệ hộ nghèo là người DTTS còn cao; việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với thị trường còn chưa được như kỳ vọng.

Việc triển khai một số Chương trình, chính sách, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS còn chưa theo kịp tiến độ. Một số tập quán lạc hậu chưa được xóa bỏ triệt để; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở một số địa phương còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp; chất lượng nguồn nhân lực vùng đồng bào DTTS còn chưa đồng đều...

Qua nghe báo cáo và các tham luận trình bày tại Đại hội, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh đề nghị trong thời gian tới các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và cán bộ, đảng viên cần tiếp tục nghiên cứu, nâng cao nhận thức và quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc, đại đoàn kết dân tộc và chính sách dân tộc; đặc biệt là tiếp tục cụ thể hóa thành các chủ trương, nghị quyết chuyên đề, tích hợp, lồng ghép để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi của Tỉnh.

Các cấp uỷ Đảng, chính quyền, MTTQ các cấp tiếp tục đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, với quyết tâm chính trị cao nhất, phát huy tiềm năng, lợi thế của tỉnh, tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh công tác xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các DTTS.

Các cấp uỷ Đảng, chính quyền tập trung xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở vùng đồng bào DTTS và miền núi, nhất là khu vực biên giới, vùng đặc biệt khó khăn; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực, có chính sách và giải pháp thực hiện cụ thể trong xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người DTTS, tăng cường cán bộ có năng lực, tâm huyết đến công tác tại các địa bàn khó khăn; phát huy vai trò của Người có uy tín và mọi tầng lớp Nhân dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, củng cố hệ thống chính trị cơ sở.

Địa phương tiếp tục quan tâm thực hiện phát triển KT-XH gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh, môi trường, sinh thái nhất là các địa bàn xung yếu, biên giới, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn; chủ động xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh Nhân dân, gắn với thế trận lòng dân vững chắc.

Nhân dịp này, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tặng Đại hội bức trướng với dòng chữ: “Các DTTS tỉnh Thanh Hóa đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, hội nhập và phát triển bền vững”.

Dịp này, 5 cá nhân vinh dự nhận Kỷ niệm chương vì sự nghiệp dân tộc của Uỷ ban Dân tộc; 6 tập thể, cá nhân nhận Bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc. UBND tỉnh Thanh Hoá cũng trao Bằng khen tặng cho 268 tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2019 - 2024.