Khuyến nông là “bộ rễ” của nền nông nghiệp xanh, thông minh

Phát biểu trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) nhấn mạnh: “Nếu nền kinh tế được ví như một ngôi nhà, thì nông nghiệp là nền móng vững chắc. Trong đó, đội ngũ khuyến nông chính là bộ rễ giúp truyền dinh dưỡng tri thức, công nghệ đến từng cánh đồng, từng người nông dân.”

Thực tế cho thấy, đội ngũ khuyến nông là cầu nối quan trọng giữa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước với người dân, trực tiếp đưa tiến bộ kỹ thuật, mô hình sản xuất mới đến vùng nông thôn, miền núi, vùng DTTS. Nhờ đó, nhiều địa phương đã hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung, áp dụng công nghệ cao, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống nông dân.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nông nghiệp đang chuyển từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, lực lượng khuyến nông hiện vẫn còn mỏng và chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ mới.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan chỉ ra rằng, theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hiện nay, 60 - 70% cán bộ khuyến nông cấp xã chưa được đào tạo chuyên sâu, hơn 80% chưa được tập huấn kỹ năng chuyển đổi số hoặc tư vấn thị trường nông sản.

Đặc biệt, ở nhiều vùng sâu, vùng xa, cán bộ khuyến nông còn kiêm nhiệm, thiếu điều kiện cập nhật khoa học - kỹ thuật. Điều này khiến công tác khuyến nông chưa thật sự phát huy vai trò là “bệ phóng” cho người nông dân làm chủ công nghệ mới.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Lan: “Nếu thiếu những ‘nhạc trưởng’ có trình độ, việc đưa tri thức khoa học, đổi mới sáng tạo vào sản xuất sẽ gặp nhiều trở ngại. Muốn nông nghiệp hiện đại, phải hiện đại hóa con người làm khuyến nông”.

Đào tạo khuyến nông gắn với mục tiêu phát triển vùng DTTS và miền núi

Nhằm nâng cao năng lực, chuẩn hóa đội ngũ khuyến nông trong thời kỳ chuyển đổi số, đại biểu Nguyễn Thị Lan đề nghị cần tập trung vào 4 giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất là xây dựng khung năng lực nghề nghiệp khuyến nông quốc gia. Theo đại biểu, đây là nền tảng để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đồng bộ, gắn lý thuyết với thực hành và ứng dụng công nghệ số trong tư vấn, hướng dẫn sản xuất.

Thứ hai là ban hành chính sách thu hút trí thức trẻ về nông thôn làm công tác khuyến nông. Đại biểu nhấn mạnh đến việc cần phải đặc biệt ưu tiên cho vùng DTTS, miền núi, biên giới; đồng thời, có cơ chế đãi ngộ, hỗ trợ học viên ngành nông nghiệp sau khi tốt nghiệp.

Thứ ba là xây dựng cơ sở dữ liệu khuyến nông số hóa, liên thông toàn quốc. Theo đại biểu, cần phải đẩy mạnh việc kết nối thông tin giữa Trung ương, địa phương và nông dân; tạo nền tảng chia sẻ kiến thức, mô hình hiệu quả, giúp nông dân tiếp cận nhanh tiến bộ kỹ thuật.

Cuối cùng đại biểu đề nghị cần thiết lập cơ chế đánh giá hiệu quả rõ ràng và minh bạch. Điều này không chỉ tính bằng số buổi tập huấn, mà bằng hiệu quả sản xuất, năng suất và thu nhập thực tế của người dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh với đặc thù sản xuất nhỏ lẻ, trình độ dân trí không đồng đều, vùng đồng bào DTTS và miền núi càng cần đội ngũ khuyến nông có năng lực, am hiểu địa bàn, văn hóa và phong tục của đồng bào.

Trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, công tác đào tạo nhân lực khuyến nông được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Dự án 6 (Phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp bền vững).

Đây chính là hướng đi bền vững để nông dân vùng cao không chỉ biết “làm nông”, mà còn biết “làm kinh tế nông nghiệp”, tiếp cận thị trường, chuyển đổi số và nâng cao thu nhập.

Phát triển nông nghiệp hiện đại không chỉ dựa vào máy móc hay công nghệ, mà trước hết phải hiện đại hóa đội ngũ con người. Khi khuyến nông được đào tạo bài bản, am hiểu kỹ thuật, kinh tế và thị trường, họ sẽ trở thành “người gieo tri thức”, đưa tri thức đến từng thửa ruộng, từng hộ dân, góp phần nâng tầm nền nông nghiệp Việt Nam.

“Đầu tư cho nhân lực khuyến nông chính là đầu tư cho tương lai của nông dân, cho sự phát triển bền vững của đất nước”, Đại biểu Nguyễn Thị Lan khẳng định.