Với người Ê Đê, mâm cơm không chỉ là bữa ăn thường nhật mà còn là dịp để gia đình quây quần, chia sẻ niềm vui, kết nối cộng đồng. Bữa cơm truyền thống luôn đầy ắp những món ăn đặc trưng, gắn liền với thiên nhiên núi rừng và phong tục lâu đời.

Trên mâm cơm ấy, nổi bật nhất là cà đắng - loại quả dại tưởng chừng bình thường nhưng lại là đặc sản ẩm thực Ê Đê. Cà đắng được xào với cá khô, nấu canh cùng thịt rừng hoặc luộc chấm mắm ớt, mang vị đăng đắng đặc trưng, hậu ngọt sâu lắng - vị của ký ức tuổi thơ, của bếp lửa nhà dài và những câu chuyện kể bên ché rượu cần.

Cá khô cũng là món không thể thiếu. Cá khô, cá nục hoặc cá suối bắt về, phơi nắng rồi nướng, ăn cùng cơm trắng và cá đắng . Vị mặn mòi của cá, cay nồng của ớt hòa quyện tạo nên dư vị đặc biệt khó quên - một món ăn dân dã mà lại “gây nghiện” cho không ít du khách phương xa.

Nếu muốn thử thách vị giác, đu đủ giã gỏi cay là lựa chọn không thể bỏ qua. Đu đủ xanh thái sợi, trộn với cá khô, rau rừng, giã tay cùng muối, ớt rừng, tạo nên món gỏi vừa giòn vừa cay xé, vừa thơm nồng, ăn một lần là nhớ mãi.

Cơm lam - món ăn đơn giản mà tinh tế lại là biểu tượng cho lối sống gần gũi thiên nhiên của người Ê Đê. Gạo nếp thơm dẻo được nấu trong ống tre, giữ trọn hương vị núi rừng, ăn kèm muối vừng hoặc cá khô, mang đến trải nghiệm khó quên cho thực khách.

Đặc biệt, những dịp sum họp hoặc lễ hội, trên bàn ăn Ê Đê không thể thiếu gà nướng, gà ta nuôi thả, tẩm ướp gia vị rừng, nướng vàng ruộm trên than hồng, thơm nức mũi. Mỗi miếng thịt ngọt, săn chắc, đậm vị tự nhiên, ăn kèm muối é hoặc muối sả ớt, càng làm nổi bật nét riêng của Tây Nguyên.

Ngoài ra, các món thịt lợn rừng nướng ống tre, canh bồi (nấu từ bột ngô, rau rừng), măng rừng luộc chấm muối ớt và các loại rau rừng như lá bép, đọt mây… cũng góp phần làm nên sự phong phú, độc đáo của bữa cơm Ê Đê.

Bữa cơm của người Ê Đê sẽ thiếu trọn vẹn nếu không có rượu cần-thứ men lá truyền thống được ủ trong ché, uống chung quanh bếp lửa, vừa nhâm nhi vừa trò chuyện. Rượu cần không chỉ là thức uống, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết, hiếu khách và niềm vui cộng đồng của người Tây Nguyên.

Không chỉ là khoái khẩu của người địa phương, các món ăn này còn chinh phục cả những thực khách khó tính nhất. Nhiều du khách khi ghé buôn Cô Thôn lần đầu còn bỡ ngỡ, nhưng chỉ sau một bữa cơm cùng người Ê Đê bên bếp lửa nhà dài, đã “ghiền” vị cà đắng, cá khô, cơm lam, gà nướng… Có người rời buôn vẫn lưu luyến, nhắc mãi về hương vị chân chất nhưng thấm đẫm tình người Tây Nguyên.

Chị H’Mai (người Ê Đê, buôn Ako dhong) chia sẻ: “Dù đi xa đâu, trở về nhà chỉ cần bữa cơm với cà đắng, cá khô, gà nướng là cảm thấy ấm lòng. Nhiều du khách cũng thích, họ ăn xong là hỏi cách làm, rồi quay lại buôn để được ăn tiếp”.

Giữa nhịp sống hiện đại, mâm cơm truyền thống của người Ê Đê không chỉ là nét đẹp ẩm thực, mà còn là nhịp cầu gắn kết quá khứ với hiện tại, là cách thế hệ trẻ hiểu và tự hào về bản sắc quê hương.

Với mỗi du khách, bữa cơm buôn làng không chỉ là trải nghiệm ẩm thực, mà còn là hành trình chạm vào hồn cốt Tây Nguyên- nơi mộc mạc, nghĩa tình luôn hiện hữu trong từng món ăn, miếng cá, ngụm rượu cần, câu chuyện bên bếp lửa.