Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Dân tộc - Tôn giáo với sự phát triển của đất nước

Gương sáng

Già làng Liêng Hót Ha Chong nơi núi rừng Đam Rông

Hà Phúc - 10:50, 13/12/2025

Giữa không gian núi rừng xã Đam Rông 4, Lâm Đồng, tiếng khèn bầu của già làng Liêng Hót Ha Chong từ lâu đã trở thành âm thanh quen thuộc, gắn bó với nhịp sống của bao thế hệ người K’Ho nơi đây. Không chỉ là người am tường cồng chiêng, khèn bầu, già Ha Chong còn là chỗ dựa tinh thần vững chắc của cộng đồng, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong dòng chảy của quê hương.

Nghệ nhân Liêng Hót Ha Chong trình diễn khèn bầu
Nghệ nhân Liêng Hót Ha Chong trình diễn khèn bầu

Sinh năm 1930, lớn lên trong một gia đình K’Ho giàu truyền thống tại thôn Đạ Kao 2, ngay từ thuở thiếu thời, cậu bé Ha Chong đã được cha tận tay truyền dạy cách đánh cồng chiêng, thổi khèn bầu và chế tác khèn. 

Với niềm đam mê và sự khổ luyện bền bỉ, ông sớm nắm vững toàn bộ 6 bài bản cồng chiêng truyền thống cùng 6 bài bản khèn bầu – những làn điệu mà không phải ai cũng đủ kiên trì và khả năng để học được trọn vẹn.

Tiếng khèn bầu của già Ha Chong theo năm tháng, đã trở thành một phần ký ức của buôn làng. Mỗi buổi chiều, khi tiếng khèn vang lên, bà con đang làm việc ngoài rừng, trên nương rẫy lại ngừng tay, trở về nhà chuẩn bị bữa cơm tối. 

Nếu cồng chiêng là tiếng nói linh thiêng, chỉ được cất lên trong các nghi lễ cầu cúng, trước khi tấu phải xin phép thần linh, thì khèn bầu lại là nhạc cụ gắn với đời sống thường nhật, có thể thổi ở bất cứ không gian, thời điểm nào.

Sáu bài bản khèn bầu mà già Ha Chong thuộc làu được ông thể hiện linh hoạt theo từng hoàn cảnh, tâm trạng: khi rộn ràng, hân hoan trong lễ hội, sinh hoạt cộng đồng; khi thong thả giữa nương rẫy, bên bờ suối; lúc trầm lắng trước bậc hiên nhà khi chim về tổ; có khi lại trở thành nhạc đệm cho lời hát kể, hát ru, hát dân ca thủ thỉ những câu chuyện đời xưa bên bếp lửa nhà sàn.

Không chỉ giữ cho mình vốn quý của cha ông, hơn 10 năm qua, già Ha Chong còn miệt mài truyền dạy cồng chiêng cho 6 lớp với gần 200 thanh thiếu niên ở các buôn làng. Với ông, việc trao truyền không chỉ là dạy kỹ thuật, bài bản, mà còn là cách gieo mầm tình yêu văn hóa, để lớp trẻ hiểu, trân trọng và tiếp nối di sản của dân tộc mình.

Được bà con tôn trọng, gần 40 năm qua, ông trở thành già làng của thôn Đạ Kao 2.Với uy tín của mình, ông còn là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền địa phương với bà con dân tộc thiểu số.

 Ông thường xuyên tiếp xúc, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân để phản ánh lên chính quyền. Khi phát sinh mâu thuẫn trong cộng đồng, ông nhẹ nhàng phân tích, hòa giải để giữ gìn tình đoàn kết giữa bà con trong thôn.

 Ông đã chứng kiến và đồng hành cùng những đổi thay sâu sắc của quê hương: những con đường nhựa mở rộng, phong tục tập quán lạc hậu dần bị đẩy lùi, hồ chứa, mương dẫn nước đưa dòng chảy về khắp nương rẫy, điện thắp sáng từng buôn làng; trong khi đó, bản sắc văn hóa truyền thống của người K’Ho vẫn được gìn giữ, bảo tồn. Đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân vì thế từng bước khởi sắc, như mở sang một trang mới.

Chia sẻ niềm vui trước những chuyển biến lớn của địa phương, già làng Liêng Hót Ha Chong bày tỏ: “Tôi rất mừng, rất phấn khởi. Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông nay đã là một nhà. Bà con các dân tộc thiểu số có thêm cơ hội giao lưu văn hóa, thắt chặt tình đoàn kết, cùng nhau phát triển.

 Đó là điều rất đáng quý”. Ông cũng gửi gắm niềm tin vào chính quyền tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và giữ gìn bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số trong dòng chảy phát triển chung.

Hiện nay, xã Đam Rông 4 có 16 Người có uy tín. Trong đó, Người có uy tín Liêng Hót Ha Chong luôn phát huy tinh thần yêu nước, gắn bó cộng đồng, giữ gìn truyền thống tương thân tương ái; trở thành cầu nối quan trọng giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân, tích cực tuyên truyền, vận động bà con chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Nhà nước; đồng thời bảo tồn bản sắc văn hóa, giữ gìn an ninh trật tự, góp phần xây dựng hệ thống chính trị cơ sở ngày càng vững mạnh.

Tin cùng chuyên mục
Người có uy tín mở lối phát triển ở Cao Minh

Người có uy tín mở lối phát triển ở Cao Minh

Nhiều năm qua, Người có uy tín Hoàng Ngọc Xuyên, thôn Cao Minh, xã Bằng Mạc, Lạng Sơn luôn tận tâm tuyên truyền, vận động Nhân dân đoàn kết, đổi mới tư duy và phát triển kinh tế. Với sự gương mẫu và uy tín của mình, ông trở thành “điểm tựa” tinh thần, góp phần tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống đồng bào của đồng bào ở Cao Minh.