Ứng dụng công nghệ cao, tạo sinh kế bền vững

Những ngày cuối năm, chúng tôi có mặt tại thôn Trung Tâm, xã Đam Rông 1, để tìm hiểu hoạt động của HTX Phi Liêng. Xã Đam Rông 1 được sáp nhập từ hai xã Phi Liêng và Đạ K’Nàng, có diện tích hơn 172 km², dân số 17.265 người, trong đó đồng bào DTTS chiếm hơn 52%, gồm 18 thành phần dân tộc khác nhau như Cơ Ho, Mạ, Mnông, Tày, Nùng, Dao, Mông, Xtiêng… Trước đây, vùng này nằm trong danh sách những địa phương nghèo của Đề án 30a.

Theo quy hoạch phát triển kinh tế của huyện, khu vực thuộc xã Đam Rông 1 được định hướng phát triển nông nghiệp sạch, chất lượng cao và bền vững, tập trung vào rau củ quả công nghệ cao cùng cây trồng truyền thống như cà phê, mắc ca. 

Nắm bắt chủ trương này, HTX Phi Liêng đã tiên phong ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, tạo sinh kế ổn định cho 40 hộ dân, giải quyết việc làm cho hơn 150 lao động, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, với mức thu nhập bình quân 6 - 8 triệu đồng/tháng.

HTX Phi Liêng thành lập tháng 8/2020, do ông Phí Văn Thìn làm Giám đốc, có 7 thành viên, sản xuất chủ lực các loại ớt chuông, cà chua và dưa leo. Hiện, HTX mở rộng liên kết thêm 33 hộ, tổng diện tích nhà kính đạt 18 ha, toàn bộ áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, tiết kiệm nước và phân bón. 

Ngay từ khi thành lập, HTX đã xác định, mục tiêu ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt, cung cấp sản phẩm đạt tiêu chuẩn, dịch vụ đầu vào và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho các thành viên. Đây là mô hình nông nghiệp công nghệ cao đầu tiên của địa phương.

Năm 2024, HTX Phi Liêng sản xuất hơn 1.500 tấn nông sản, đem về nguồn thu hơn 30 tỷ đồng.Tháng 6/2022, HTX được Tổ chức chứng nhận và kiểm nghiệm FAO cấp giấy chứng nhận phù hợp quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt TCVN 11892-1:2017. Nhờ đó, sản phẩm HTX đủ điều kiện cung cấp cho hệ thống siêu thị, các thành phố lớn và thị trường có yêu cầu cao.

Anh Phí Văn Thìn, Chủ nhiệm HTX, cho biết: “Chúng tôi trồng ớt chuông, dưa leo, cà chua theo tiêu chuẩn VietGAP, với 8 ha cây trồng đã được cấp chứng nhận. Sản phẩm được đóng gói, dán tem truy xuất nguồn gốc.

 Đặc biệt, 4.500 m² diện tích áp dụng công nghệ cảm biến, quản lý hoàn toàn bằng phần mềm, giúp giảm nhân công và chi phí so với phương pháp truyền thống. Các diện tích liên kết với người dân đều được chuyển giao quy trình khoa học - kỹ thuật để đảm bảo chất lượng đồng bộ”.

HTX còn đang chuyển hướng sản xuất hữu cơ, hợp tác với Công ty Dalat Hasfarm thả 6 loại thiên địch vào vườn ớt chuông để xử lý sâu bệnh, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật. Anh Thìn cho biết: “Việc thay đổi thói quen từ phun thuốc sang sử dụng thiên địch khiến nông dân bỡ ngỡ. Nhưng đây là hướng đi bền vững cho tương lai HTX”.

Hằng năm, HTX Phi Liêng mở các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật cho nông dân địa phương. Tính đến nay, HTX đã tổ chức 9 lớp với hơn 350 lượt người tham gia. Năm 2024, HTX Phi Liêng được Liên minh HTX Việt Nam vinh danh là 1 trong 63 HTX tiêu biểu toàn quốc, là điểm sáng giữa vùng kinh tế khó khăn của đại ngàn Đam Rông.

Từ tri thức trẻ đến mô hình nông nghiệp điển hình

Anh Phí Văn Thìn sinh ra và lớn lên tại Đam Rông. Sau khi học xong, anh làm việc tại TP. Hồ Chí Minh nhưng chỉ hai năm sau đã quyết định quay về quê hương. Khi trở về, anh tham gia đội ngũ tri thức trẻ Chương trình 30a, chuyên thực hiện các chính sách xóa đói giảm nghèo. Trong quá trình công tác, anh từng tham gia một HTX tại thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà (cũ), từ đó nhen nhóm ý tưởng phát triển nông nghiệp tại quê nhà.

Năm 2018, anh dựng nhà kính trên diện tích 6.000 m² của gia đình để trồng ớt chuông. Thời gian đầu, anh học hỏi kinh nghiệm từ các nhà vườn ở Đà Lạt và Đức Trọng, đồng thời vừa canh tác vừa thử nghiệm theo thực tế địa phương. Năm 2019, anh nghỉ việc ở huyện để tập trung phát triển nông nghiệp. Từ sản xuất riêng lẻ, anh kêu gọi các hộ dân tham gia, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật và vốn, từ đó hình thành HTX Phi Liêng.

Ông Phan Văn Đáng, Phó Chủ tịch UBND xã Đam Rông 1, nhận xét: “HTX Phi Liêng là một trong những mô hình tiên phong về nông nghiệp công nghệ cao của xã. Mô hình mang lại thu nhập ổn định cho thành viên HTX và các nông hộ liên kết, đồng thời tạo bước phát triển mới cho nông nghiệp công nghệ cao tại địa phương. Đây là tấm gương để người dân thay đổi tư duy canh tác, mạnh dạn chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả”.

Ông cũng cho biết, chính quyền địa phương đã, đang và sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân áp dụng công nghệ cao, khuyến khích nhân rộng các mô hình kinh tế như HTX Phi Liêng.