Trước thực tế trên, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ (KHCN) tỉnh Khánh Hòa đã xây dựng đề tài khoa học “Ứng dụng quy trình thâm canh cây cà phê kết hợp hệ thống tưới tiết kiệm phù hợp với điều kiện canh tác huyện Khánh Sơn”. Vừa qua, Hội đồng KHCN tỉnh Khánh Hòa đã nghiệm thu và đánh giá cao đề tài này, mở ra phương thức sản xuất vừa tiết kiệm, vừa giúp nông dân tăng năng suất, chất lượng cà phê.

Người dân Khánh Sơn đang chăm sóc cà phê.

Kỹ sư Lê Đặng Công Toại, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN tỉnh, chủ nhiệm đề tài, cho biết: Điều kiện tự nhiên tại Khánh Sơn có thế mạnh lớn để phát triển nhiều loại cây trồng, trong đó có cà phê. Tuy nhiên, nông dân hiện nay chủ yếu canh tác theo kinh nghiệm, chưa theo một quy trình hay cơ sở khoa học nào. Chính vì vậy, năng suất tương đối thấp, trung bình 1,75 tấn/ha. Do đó, để giúp nông dân tại Khánh Sơn nâng cao năng suất, chất lượng cà phê đạt hiệu quả kinh tế theo hướng bền vững, Trung tâm triển khai đề tài “Ứng dụng quy trình thâm canh cây cà phê kết hợp hệ thống tưới tiết kiệm phù hợp với điều kiện canh tác huyện Khánh Sơn”.

Qua gần 3 năm triển khai, các thành viên của đề tài đã tiến hành khảo sát hiện trạng vùng trồng cà phê tại Khánh Sơn, xác định những tồn tại trong quy trình kỹ thuật canh tác của người dân. Trên cơ sở đó, đề tài đã xây dựng mô hình thâm canh cây cà phê (1ha/mô hình) kết hợp với hệ thống tưới nước tiết kiệm phù hợp với điều kiện canh tác ở huyện; đồng thời tổ chức tập huấn cho 50 học viên nắm vững kỹ thuật thâm canh của mô hình.

Kết quả qua 3 năm, mô hình cho năng suất trung bình đạt hơn 2,5 tấn/ha/vụ (vượt gần 25% so với vườn đối chứng), lãi ròng 68,3 triệu đồng, chênh lệch lợi nhuận so với vườn đối chứng hơn 20,5 triệu đồng/ha; hệ thống tưới tiết kiệm kết hợp với bón phân qua nước cho cây cà phê giúp tiết kiệm được 30-40 lượng nước tưới, 20% phân bón...

Theo ông Phạm Cao Cường, Phó Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Khánh Hòa, đóng góp mới của đề tài là, đánh giá được thực trạng canh tác cà phê của nông dân huyện Khánh Sơn; cải tiến một số kỹ thuật trong công nghệ tưới tiết kiệm, đưa ra quy trình canh tác phù hợp giúp người dân tăng thu nhập và hướng tới sản xuất bền vững. Ngoài ra, kỹ thuật bón phân qua nước của đề tài so với kỹ thuật bón rải mặt đất của người dân giúp hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường.

Ông Mấu Thêm (dân tộc Raglai), xã Sơn Lâm, huyện Khánh Sơn, hộ tham gia mô hình đề tài chia sẻ, trước đây, gia đình ông thường thực hiện thâm canh và tưới nước cho cây cà phê theo kinh nghiệm. Bình quân, sử dụng hơn 2 tấn phân bón hóa học hỗn hợp cho 1ha cà phê (cao hơn nhiều so với khuyến cáo), bón 2 lần/năm, hình thức bón rải trên mặt đất. Nhược điểm của phương pháp này là phân dễ bị rửa trôi nên gây nhiều lãng phí. Ngoài ra, khi thấy đất khô là ông tưới nên tốn rất nhiều nước, bình quân 600-700 lít/lần/gốc.

Sau khi tham gia đề tài, ông Thêm sử dụng máy đo độ ẩm, khi độ ẩm đất dao động từ 28 đến 29% thì mới tưới. “Phương pháp tưới theo hình thức phun mưa cục bộ tại gốc, ở lần tưới đầu tiên khoảng 270 lít/gốc, qua 20 ngày tưới lại lần thứ 2 với mức 180 lít/gốc và sau đó chu kỳ 10 ngày tưới lại nên giảm được rất nhiều lượng nước thất thoát. Về kỹ thuật thâm canh, ông được hướng dẫn sử dụng phân hữu cơ, trong đó có tận dụng phế phụ phẩm từ vỏ cà phê. Đối với việc sử dụng phân hóa học thì phối trộn phân đơn đối với ure, kali, phân dạng nước thì bón theo dạng hòa tan qua hệ thống châm phân tích hợp (bộ này lắp đặt khoảng hơn 1 triệu đồng). Nhờ thế, giảm được nhiều chi phí, không ảnh hưởng đến môi trường”, ông Thêm chia sẻ.

Cây cà phê đã khẳng định được vị thế của mình trong xuất khẩu nông sản của Việt Nam, việc cải tạo lại các vườn cà phê, chuyển đổi giống mới, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất cà phê ở Khánh Sơn là hết sức cần thiết. Vì thế, tại buổi nghiệm thu, các thành viên của hội đồng kiến nghị cần chuyển giao quy trình của đề tài cho cơ quan khuyến nông các cấp ở huyện Khánh Sơn để nhanh chóng nhân rộng mô hình.

ĐẠT THÀNH NHÂN