Hiện tại, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chưa bao gồm các quy định liên quan đến "thuốc lá điện tử" và "thuốc lá nung nóng". Do đó, những sản phẩm này chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh hoặc lưu hành hợp pháp tại Việt Nam.

Thuốc lá điện tử (Electronic Nicotine Delivery Systems - ENDs) là thiết bị chạy bằng pin, hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch điện tử (e-liquid) để tạo ra sol khí hoặc khói, mà người sử dụng hít vào. Dung dịch này thường chứa chất tạo mùi được hòa tan trong Propylene Glycol và/hoặc Glycerin. Ngoài nicotine, dung dịch còn chứa propylene glycol và các hương liệu khác.

Các nghiên cứu đã phát hiện ít nhất 60 hợp chất hóa học trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều chất khác xuất hiện trong sol khí hoặc khói sinh ra từ quá trình sử dụng.

Thuốc lá điện tử chứa nicotine, một chất có khả năng gây nghiện mạnh, là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghiện và các nguy cơ sức khỏe khác như bệnh tim, bệnh phổi, cùng nhiều vấn đề nghiêm trọng khác. Mặc dù lá thuốc lá tự nhiên đã chứa nicotine, các sản phẩm này thường bổ sung thêm các chất phụ gia để tăng cường khả năng hấp thụ nicotine. Những chất này có thể đưa nicotine vào não chỉ trong vài giây, khiến người sử dụng dễ dàng trở nên lệ thuộc và khó từ bỏ thói quen sử dụng.  

Ở liều thấp, nicotine có khả năng kích thích hệ thần kinh trung ương và ngoại vi, gây hưng phấn, tăng nhịp tim và huyết áp. Tuy nhiên, khi sử dụng ở liều cao, nó có thể gây ra tình trạng giảm nhịp tim, hạ huyết áp và trầm cảm. Ngoài ra, nicotine còn tác động tiêu cực đến các quá trình sinh học như tăng sinh tế bào, gây stress oxy hóa (mất cân bằng giữa chất chống oxy hóa và gốc tự do trong cơ thể), làm chết tế bào theo chương trình và gây đột biến DNA. Những yếu tố này góp phần dẫn đến sự phát triển của bệnh ung thư.

Hơn thế nữa, nicotine có thể thúc đẩy sự phát triển và lan rộng của khối u, đồng thời làm tăng khả năng khối u kháng lại các phương pháp điều trị như hóa trị và xạ trị, khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn hơn.

Ngoài nicotin, thuốc lá điện tử còn chứa các hóa chất khác như dung môi (propylene glycol và/hoặc glycerine thực vật), hương liệu, chất dẫn nicotin và kim loại Nicotine là một chất gây nghiện cao, gây tăng nhịp tim, co thắt mạch máu ở tim, tăng mạch và huyết áp. Nicotin còn ảnh hưởng đến sự phát triển và di căn của khối u và có khả năng thúc đẩy, hình thành các khối u.

Dung dịch thuốc lá điện tử bao gồm glycerin và propylene glycol, cả hai đều tiềm ẩn nguy cơ khi bị đun nóng và hóa hơi. Propylene glycol có thể chuyển hóa thành propylene oxide, một chất được xếp vào nhóm gây ung thư, trong khi glycerin có thể tạo thành acrolein, chất gây khô miệng và viêm đường hô hấp trên. Ngoài ra, sol khí từ thuốc lá điện tử còn chứa nhiều chất độc hại như ethylene glycol, diethylene glycol, aldehydes, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) như toluene, hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs), acrolein, formaldehyde, acetaldehyde, và các nitrosamines đặc biệt gây ung thư. Một số kim loại nặng như chì, bạc, crom, nikel và formaldehyde được phát hiện có hàm lượng ngang bằng hoặc cao hơn so với thuốc lá truyền thống.

Thuốc lá điện tử còn chứa vitamin E acetate và tetrahydrocannabinol (THC), hợp chất kích thích hệ thần kinh có trong cần sa. Đây được xem là nguyên nhân chính trong nhiều trường hợp tổn thương phổi. Dù vitamin E acetate an toàn khi sử dụng trong thực phẩm hoặc mỹ phẩm, tác động của việc hít phải chất này vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Một số quốc gia như Canada, Anh Quốc và một số bang ở Mỹ đã ban hành lệnh cấm đối với vitamin E acetate.

Để làm giảm độ gắt của nicotine, giúp sản phẩm dễ chịu hơn và thu hút người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ, các nhà sản xuất thường bổ sung nhiều hương liệu có mùi vị hấp dẫn như bạc hà, táo, cam, chanh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có khoảng 20.000 loại hương liệu được sử dụng trong thuốc lá điện tử, trong đó nhiều loại chưa được đánh giá đầy đủ về mức độ an toàn. Một số hương liệu thậm chí làm tăng độc tính của sản phẩm.

Bên cạnh đó, khi làm nóng các cuộn dây kim loại trong thuốc lá điện tử, nhiều kim loại nặng như cadmium, chì, niken, thiếc, mangan, selen, kẽm và đồng cũng được giải phóng vào sol khí. Hàng ngàn dung dịch điện tử với hương liệu không phù hợp hoặc có nồng độ vượt mức đều có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe người sử dụng./.