Khai thác lợi thế của công nghệ trong phát triển văn hóa đọc

Trước đây, việc phát triển văn hóa đọc ở vùng dân tộc thiểu số gặp nhiều khó khăn do thiếu thốn cơ sở vật chất và tài liệu. Tuy nhiên, công nghệ số đã giúp học sinh dễ dàng tiếp cận tri thức hơn. Chỉ cần một chiếc điện thoại kết nối internet, học sinh có thể tìm kiếm thông tin, đọc sách điện tử (e-book), sách nói (audio book) và tham gia các diễn đàn thảo luận về sách. Các nền tảng mạng xã hội cũng cung cấp kho tàng sách phong phú, cho phép người đọc tương tác trực tiếp với tác giả và cộng đồng yêu sách.

Nhận diện lợi thế của công nghệ, nhiều trường học tại Lai Châu đã có những thay đổi trong phát triển văn hóa đọc. Các trường đã xây dựng trang web, fanpage để chia sẻ tài liệu, tổ chức các cuộc thi giới thiệu sách trực tuyến và tạo điều kiện cho học sinh tương tác, thảo luận về sách. Chương trình “Giới thiệu cuốn sách hay” và “Góc nhìn bạn trẻ” của Đài Phát thanh - Truyền hình Lai Châu là những kênh kết nối hiệu quả, giúp học sinh rèn luyện tư duy, phân tích và kỹ năng ngôn ngữ.

Hơn 60 trường học ở huyện Sìn Hồ đã xây dựng không gian đọc sách cho học sinh. Đặc biệt, mô hình “thư viện xanh” gắn với không gian văn hóa truyền thống đã khuyến khích học sinh tìm đến sách. Các tủ sách cộng đồng tại các xã vùng dân tộc thiểu số cũng là một trong những tiền đề quan trọng để học sinh dễ dàng tiếp cận sách và phát triển thói quen đọc.

Trường THPT Sìn Hồ là một trong những đơn vị đi đầu trong việc phát triển văn hóa đọc. Cô Nguyễn Thị Ngọc Hương, giáo viên Trường THPT Sìn Hồ, chia sẻ: “Muốn phát triển văn hóa đọc, trước hết cần hình thành thói quen đọc sách trong mỗi cá nhân, gia đình và nhà trường.” Trường đã tổ chức nhiều hoạt động như giới thiệu sách hay, giờ đọc hạnh phúc, gắn việc đọc sách với các môn học và sinh hoạt dưới cờ. Câu lạc bộ Văn hóa đọc của trường hiện có hơn 700 đầu sách, được xây dựng từ nguồn hỗ trợ của cộng đồng.

Ngoài ra, các trường tiểu học và THCS trên địa bàn tỉnh Lai Châu cũng tích cực tổ chức các hoạt động đọc sách sáng tạo. Trường Tiểu học thị trấn Sìn Hồ duy trì “Giờ đọc hạnh phúc” trong các tiết sinh hoạt lớp, giúp học sinh cùng đọc và chia sẻ cảm nhận về sách. Lớp học được trang trí theo không gian văn hóa dân tộc, tạo hứng thú cho học sinh khi đọc sách.

Ở bậc THCS, các thầy cô đã tổ chức nhiều hoạt động phong phú như vẽ tranh giới thiệu sách, làm video về sách, tổ chức Ngày hội sách, Ngày hội STEM, và phát động phong trào “Giờ vàng đọc sách.” Học sinh được khuyến khích lập nhóm thảo luận, trao đổi về nội dung sách, từ đó nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo.

Hiệu quả từ các cuộc thi và hoạt động ngoại khóa

Ngành giáo dục Lai Châu đã phát động nhiều hoạt động nhằm lan tỏa văn hóa đọc trong trường học và cộng đồng. Cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc,” tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời và các triển lãm sách của Thư viện tỉnh Lai Châu đã thu hút đông đảo học sinh tham gia. Trường THPT Sìn Hồ từng đạt giải Nhì tập thể trong cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2024. Trường Tiểu học thị trấn Sìn Hồ cũng có nhiều học sinh đạt giải trong cuộc thi vẽ tranh giới thiệu sách, góp phần tạo động lực để học sinh yêu thích và duy trì thói quen đọc sách.

Việc luân chuyển sách giữa Thư viện tỉnh Lai Châu và các trường học cũng được thực hiện hiệu quả, bổ sung nguồn tài liệu phong phú cho thư viện trường. Nhiều trường đã tổ chức các buổi giới thiệu sách, mời các tác giả, nhà nghiên cứu về giao lưu với học sinh, giúp các em tiếp cận kiến thức từ nhiều góc nhìn khác nhau.

Dù công nghệ mang lại nhiều tiện ích, văn hóa đọc truyền thống vẫn có những giá trị riêng không thể thay thế. Bà Đỗ Thị Hoa, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ, Thư viện tỉnh Lai Châu, nhận định: “Công nghệ đã thay đổi thói quen đọc sách, nhưng văn hóa đọc truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành tư duy, phát triển kỹ năng ngôn ngữ và mở rộng hiểu biết cho học sinh.”

Việc phát triển văn hóa đọc trong thời đại số không chỉ giúp học sinh nâng cao tri thức, mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy, phân tích và sáng tạo. Lai Châu đang cho thấy những bước đi đúng hướng trong việc lan tỏa văn hóa đọc, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ vùng dân tộc thiểu số.