Trong những năm qua, dù công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong Nhân dân về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được đẩy mạnh và đã đạt nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, ở một số địa bàn thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Lạng Sơn, vẫn còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dân số và tương lai của con em vùng đồng bào DTTS. 

Nhận thức rõ điều đó, các cấp chính quyền của tỉnh Lạng Sơn đã tích cực phối hợp với các trường học đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm giúp học sinh hiểu đúng về độ tuổi kết hôn, những hệ lụy của việc kết hôn sớm, từ đó hình thành ý thức tự bảo vệ và góp phần thay đổi nhận thức trong cộng đồng.

Đơn cử như tại xã Chi Lăng, nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, chính quyền xã đã phối hợp chặt chẽ với các trường THCS, THPT tuyên truyền về vấn đề này và đưa nội dung giáo dục giới tính vào chương trình học. Qua đó, học sinh được nâng cao nhận thức, hạn chế tình trạng bỏ học giữa chừng để kết hôn.

Bà Đinh Thị Thao, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Chi Lăng cho biết: Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 9, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719), đơn vị đã phối hợp với các Trường PTDT Nội trú THCS và THPT Chi Lăng; trường THCS Đồng Bành và trường THCS Chi Lăng tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho học sinh.

Tham gia hoạt động truyền thông, các em học sinh được nghe báo cáo viên chia sẻ những kiến thức cơ bản về hôn nhân, gia đình, độ tuổi kết hôn hợp pháp, tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Nhờ đó, nhận thức của các em về tác hại của trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được nâng cao. Các em học sinh hiểu rõ những hệ lụy nghiêm trọng của tảo hôn và hôn nhân cận huyết đối với sức khỏe, tương lai và giống nòi.

Bà Nguyễn Thị Thành, Hiệu trưởng Trường THCS Chi Lăng cho biết: Hoạt động này góp phần hình thành cho các em kỹ năng nhận biết, kỹ năng tự bảo vệ trước những quan niệm, tập tục lạc hậu; đồng thời giúp các em trở thành những tuyên truyền viên tích cực, mang thông điệp đúng đắn về gia đình và hôn nhân đến với bạn bè và người thân trong cộng đồng.

“Qua buổi sinh hoạt, chúng tôi nhận thấy nhận thức của học sinh đã được nâng lên rõ rệt. Các em hiểu hơn về quy định pháp luật liên quan đến độ tuổi kết hôn, các nguy cơ về sức khỏe và ảnh hưởng lâu dài của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Còn tại xã Khuất Xá, triển khai thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 9, Chương trình MTQG 1719 địa phương đã đa dạng hoá các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong cộng đồng.

Chính quyền xã Khuất Xá đã tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, ngoại khóa nâng cao nhận thức tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 622 học sinh THCS tại các trường THCS Khuất Xá; Trường Tiểu học và THCS Tĩnh Bắc; Trường Tiểu học và THCS Tam Gia.

Bà Phạm Minh Huệ, Chủ tịch UBND xã Khuất Xá, cho biết: Địa phương tập trung tuyên truyền về thực trạng tảo hôn, tư vấn pháp luật liên quan đến hôn nhân - gia đình, cung cấp tài liệu về dân số và phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Qua các buổi tuyên truyền công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống nhiều gia đình và học sinh đã hiểu và tự giác nói “không” với tảo hôn, góp phần xây dựng quê hương ngày càng văn minh, hạnh phúc.

Theo báo cáo của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lạng Sơn, thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 9, Chương trình MTQG 1719, các cấp các ngành trên địa bàn tỉnh đã tổ chức tư vấn cho 2.680 lượt thanh niên DTTS; xây dựng 17 mô hình ngăn ngừa, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các xã có tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cao. Đồng thời, tổ chức 386 hội nghị truyền thông, tập huấn về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống với 57.933 lượt người tham dự.

Ông Lâm Văn Viên, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Lạng Sơn cho rằng: Với việc đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, đặc biệt là lồng ghép giáo dục về tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong trường học, đã giúp thanh thiếu niên nhận thức rõ hệ lụy của việc kết hôn sớm. Nhờ đó, tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh đã giảm rõ rệt, đặc biệt ở phụ nữ và trẻ em vị thành niên vùng đồng bào DTTS tại các xã, thôn khó khăn.