Tuyên truyền sâu rộng, chuyển biến rõ trong cộng đồng

Lào Cai là tỉnh miền núi biên giới phía Bắc, có hơn 1,7 triệu dân, trong đó đồng bào DTTS chiếm khoảng 60%, với trên 40 dân tộc anh em cùng sinh sống. Bên cạnh những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, một số hủ tục như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vẫn còn tồn tại trong đời sống một bộ phận đồng bào, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, giống nòi và sự phát triển xã hội.

Nhằm khắc phục tình trạng này, Tiểu Dự án 2 đã được tỉnh Lào Cai triển khai mạnh mẽ ở tất cả các địa phương. Cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã phát huy vai trò nòng cốt, phối hợp chặt chẽ trong công tác truyền thông, tuyên truyền, giáo dục, giúp người dân hiểu rõ hơn về pháp luật, đồng thời thay đổi hành vi, tập quán trong hôn nhân và gia đình.

Tại thôn Pín Pé, xã Cát Thịnh, cán bộ thôn đã chủ động phối hợp cùng Mặt trận Tổ quốc và Hội Phụ nữ tổ chức tuyên truyền cho Nhân dân về tác hại, hậu quả của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; phổ biến kiến thức pháp luật về Luật Hôn nhân và Gia đình, hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe sinh sản và nuôi dạy con cái.

Nhờ được tuyên truyền thường xuyên, nhận thức của người dân trong thôn ngày càng chuyển biến rõ nét. Nhiều năm qua, thôn Pín Pé không còn trường hợp tảo hôn hay hôn nhân cận huyết thống xảy ra.

Em Phàng Thị Sông, thôn Pín Pé, chia sẻ: “Sau khi được cán bộ xã tuyên truyền, em hiểu ra rằng lấy chồng sớm dễ ảnh hưởng đến sức khỏe, con cái sinh ra yếu ớt, cuộc sống khó khăn hơn. Em quyết tâm học tập để sau này có nghề ổn định, giúp đỡ gia đình”.

Bí thư Chi bộ thôn Giàng A Tủa cho biết: “Tôi được tham gia các lớp tập huấn do huyện và tỉnh tổ chức, được trang bị kiến thức về tuyên truyền, vận động bà con. Bà con trong thôn tin tưởng, nghe theo, nên tình trạng tảo hôn không còn. Chúng tôi mong Nhà nước tiếp tục quan tâm tổ chức nhiều buổi tuyên truyền hơn để nâng cao hiểu biết cho người dân".

Tại xã Trạm Tấu, Chi hội Phụ nữ thôn Km 14+17 với 65 hội viên, 100% là người Mông, thời gian qua đã phát huy tốt vai trò trong tuyên truyền, vận động hội viên, gia đình thực hiện nếp sống mới, không tảo hôn, không kết hôn cận huyết thống.

Chị Sùng Thị Công chia sẻ: “Trước đây, người dân chúng tôi nghĩ con lớn chút là có thể lấy vợ, lấy chồng. Nhưng giờ được tuyên truyền, chúng tôi hiểu ra lấy sớm là khổ, nên đều khuyên con học hành, làm ăn trước".

Theo bà Lý Thị Cầu, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Trạm Tấu: “Xã hiện có hơn 1.600 hội viên sinh hoạt tại 18 chi hội. Chúng tôi thường xuyên tổ chức các buổi truyền thông, lồng ghép sân khấu hóa, tiểu phẩm pháp luật tại trường học, thôn bản để hội viên và học sinh dễ hiểu, dễ nhớ. Hội cũng quan tâm tuyên truyền trực tiếp cho các hộ có con trong độ tuổi vị thành niên, kịp thời can thiệp các trường hợp có nguy cơ tảo hôn”.

Hiệu quả rõ nét, góp phần nâng cao chất lượng dân số

Cùng với công tác tuyên truyền, tỉnh Lào Cai đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực trong khuôn khổ Tiểu Dự án 2 như xây dựng mô hình điểm phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các xã có nguy cơ cao; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, sản xuất tờ gấp, tài liệu tuyên truyền bằng song ngữ; phát sóng các chuyên mục tuyên truyền trên Đài phát thanh - truyền hình địa phương và hệ thống loa cơ sở.

Các tổ, nhóm, câu lạc bộ phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống được duy trì hoạt động thường xuyên. Nhiều già làng, trưởng bản, Người có uy tín được phát huy vai trò tiên phong trong việc vận động, giải thích, khuyên bảo con cháu, góp phần làm thay đổi nhận thức của cộng đồng.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã giảm đáng kể qua từng năm. Nếu như trước đây, một số địa phương có tỷ lệ tảo hôn cao, thì nay hầu hết các xã đều không còn trường hợp mới phát sinh; nhiều thanh niên DTTS đã chủ động học nghề, tìm việc làm, xây dựng gia đình hạnh phúc, tiến bộ.

Kết quả đạt được đã khẳng định tính đúng đắn của chủ trương, đồng thời cho thấy hiệu quả thiết thực của công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật khi được triển khai sát thực tế, phù hợp văn hóa từng dân tộc.

Trong thời gian tới, tỉnh Lào Cai tiếp tục tăng cường phối hợp giữa các sở, ban, ngành và chính quyền cơ sở trong việc tuyên truyền, giám sát, đánh giá; duy trì, nhân rộng các mô hình hiệu quả, phát huy vai trò Người có uy tín trong cộng đồng.

Từ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và tinh thần đồng thuận của người dân, công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống ở Lào Cai đang tạo chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao chất lượng dân số, xây dựng bản làng văn minh, hạnh phúc, phát triển bền vững.