Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Dân tộc - Tôn giáo với sự phát triển của đất nước

Sắc màu 54

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an - Phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang

Minh Nhật - 10:10, 29/01/2025

Hằng năm, vào ngày đầu tiên của năm mới (mồng 1 Tết Nguyên đán), khi bình minh vừa ló rạng, người Tày ở thôn Tha, xã Phương Độ (Tp. Hà Giang) sẽ đến giếng làng rửa mặt, lấy nước thiêng như một nghi thức để cầu phúc, lộc, bình an. Đồng bào Tày ở đây cho rằng, nước là khởi nguồn cho mọi sự sống, sinh sôi phát triển và có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Đối với bà con, nước còn có ý nghĩa giá trị tâm linh sâu sắc.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang

Ở trung tâm thôn Tha, có một giếng chung gọi là “Nặm bó bản Tha”, xung quanh xếp đá cuội, nước giếng trong vắt quanh năm. Nguồn nước ở đây được tin rằng sẽ giúp người trong làng có một năm mới bình an, no đủ. 

Theo quan niệm của người Tày nơi đây, nước giếng làng không chỉ được sử dụng cho sinh hoạt, phục vụ sản xuất nông nghiệp, mà còn là nơi hội tụ sinh khí của đất trời. Bởi vậy, vào những ngày đầu của năm mới, mọi thành viên trong gia đình, bất kể từ già đến trẻ, đều đến giếng rửa măt, lấy nước, với ý nghĩa xua đuổi tà khí, cầu mong một năm may mắn, mùa màng bội thu.

Từ sáng tinh mơ, người già, trẻ nhỏ trong thôn đã ríu rít gọi nhau ra giếng làng, nơi mặt nước trong veo, để rửa mặt và bắt đầu một năm mới tràn đầy sức sống.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 1

Giếng làng không biết có từ bao giờ, chỉ biết rằng từ bao đời nay, nó vẫn nằm đó trong vắt, mát lành, như một món quà thiêng liêng mà thiên nhiên ban tặng, gắn bó với bao thế hệ người dân trong thôn.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 2

Đây là phong tục được duy trì từ thời các cụ ngày xưa, người dân nơi đây chia sẻ: "Rửa mặt ở giếng làng không chỉ giúp làm mát làn da, mà còn là lời nguyện ước cho một năm an lành, hạnh phúc. Đồng thời bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc".

Trong lúc rửa mặt, ai nấy đều rôm rả nói những câu địa phương quen thuộc: “Théo, théo, nả lương bóoc tào, nả khao bóoc mặn” đây là một câu tiếng Tày có nghĩa mong muốn có một làn da tươi tắn, rạng rỡ như hoa đào, hoa mận.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 3

Sáng mồng 1 Tết, trung tâm thôn trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Người già, trẻ nhỏ, trai gái trong làng tụ họp ở nhà văn hoá thôn, nơi có giếng nước, vừa rửa mặt vừa rôm rả trò chuyện, chia sẻ những câu chuyện vui ngày đầu năm. Ai nấy đều rạng rỡ, với hy vọng về một năm mới an lành và may mắn.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 4
Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 5

Trong không khí rộn ràng ngày đầu năm mới, các em nhỏ tụ tập thành từng nhóm, háo hức chơi đủ trò dân gian, mặc trang phục truyền thống. Tiếng cười giòn tan vang khắp sân nhà văn hóa thôn, hòa vào niềm vui chung của ngày đầu năm mới, làm cho thôn xóm thêm phần rộn rã, ấm áp.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 6

Sau khi Trưởng thôn gửi lời chúc mừng năm mới đến bà con, mọi người háo hức chờ đợi giây phút phát lộc đầu năm. Những chiếc bánh, kẹo nhỏ xinh, những cành lộc xanh mướt được trao tận tay, mang theo lời chúc may mắn, bình an và sung túc. Không khí rộn ràng, ai nấy đều vui vẻ, tin rằng một năm mới tốt lành đã bắt đầu.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 7

Chị Lisa - Du khách đến từ Vương Quốc Anh, chia sẻ: "Chúng tôi rất hào hứng khi được tham gia nghi thức, phong tục tập quán độc đáo của đồng bào dân tộc Tày nơi đây. Đây là một trải nghiệm mới lạ, giữ gìn nét đẹp văn hoá truyền thống, tôi thấy rất thích thú khi được đón Tết ở Việt Nam".

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 8

Nước sau khi đem về được đặt trước bàn thờ để báo cáo tổ tiên, cầu phúc, cầu lộc, cầu bình an. Một phần nước được sử dụng để đun sôi pha trà còn lại để rửa mặt, tay chân như giúp tinh thần được thanh tịnh.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 9

Sau khi hoàn tất các nghi thức đầu năm, mọi người lại xách nước từ giếng làng về nhà, tay cầm những ấm nước lòng đầy niềm vui. Tiếng bước chân rộn ràng, tiếng trò chuyện vui vẻ vẫn vang vọng khắp con đường làng, như một dấu hiệu cho một năm mới bắt đầu tràn đầy hy vọng và an lành.

Lấy nước thiêng cầu cho năm mới phúc lộc bình an phong tục độc đáo của người Tày Hà Giang 10

Đây là một phong tục truyền thống lâu đời của người dân thôn Tha, thể hiện sự tôn trọng và cầu mong những điều tốt đẹp cho nhau trong năm mới. Là dịp để mọi người kết nối, sẻ chia niềm vui và tạo nên không khí đoàn kết, ấm áp trong cộng đồng. Với sự tham gia của du khách, phong tục này cũng dần trở thành cầu nối giao lưu văn hóa giữa các vùng miền và quốc gia.

Tin cùng chuyên mục
Cư M’gar (Đắk Lắk): Đầu năm mới, đồng bào dân tộc Tày, Nùng mở hội xuống đồng

Cư M’gar (Đắk Lắk): Đầu năm mới, đồng bào dân tộc Tày, Nùng mở hội xuống đồng

Ngày 3/2 (ngày 6 Tết Ất Tỵ năm 2025), xã Cư M’gar, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk phối hợp với các ngành và người dân tổ chức Lễ hội Lồng tồng (hay còn gọi là Lễ hội xuống đồng). Đây là lễ hội dân gian truyền thống của cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng ở các tỉnh miền núi phía Bắc vào những ngày đầu Xuân năm mới.