Thông Soái Ca (tên thật là Nguyễn Minh Thông, sinh sống tại Hà Nội) từng làm phụ bàn trong quán ăn gia đình, với mức thu nhập khiêm tốn. Anh này nổi lên như một hiện tượng mạng, với những Clip TikTok hài hước, phong cách "bất cần" với các câu nói Viral kiểu "Những thằng khác ngại tán em, tại ngán anh", "Vàng anh đeo một thời, còn anh theo em một đời", hay "Uống cốc trà đá 30 triệu"…

Từ một nhân vật gây cười và tranh cãi trên mạng, Thông bước ra đời thật, xuất hiện trên sân khấu sự kiện ngày 18/7, biểu diễn những ca khúc ngoài danh mục cấp phép. Việc này không chỉ khiến đơn vị tổ chức chịu án phạt, mà còn gióng lên hồi chuông về khoảng trống trong kiểm duyệt và lựa chọn thần tượng của xã hội.

Vấn đề nằm ở chỗ, Thông Soái Ca không sở hữu giọng hát đặc biệt, không có thành tích nghệ thuật, cũng chưa từng được đào tạo bài bản. Trớ trêu thay, trong khi có một số sân khấu chuyên nghiệp còn đang chật vật để thu hút khán giả, thì một hiện tượng mạng gây sốc lại dễ dàng bước lên ánh đèn công cộng bằng nội dung gây sốc và hiệu ứng lan truyền trên mạng xã hội.

Truy xuất nguyên nhân thì, chính sự dễ dãi của khán giả đã góp phần biến những nội dung thiếu chiều sâu thành hiện tượng. Khi hàng triệu lượt xem và lượt chia sẻ tập trung vào các Clip ngắn khoe của, tạo dáng, những nội dung bẩn, thì việc Thông được mời biểu diễn không còn là chuyện ngẫu nhiên. Thị trường vận hành theo nhu cầu và khán giả đã vô tình trở thành lực đẩy cho một hiện tượng lệch chuẩn bước vào đời sống nghệ thuật.

Đáng lo hơn, khi những nhân vật như Thông Soái Ca được tung hô, giới trẻ dễ tiếp nhận một thông điệp méo mó: Chỉ cần gây chú ý là đủ để nổi tiếng. Thần tượng không còn là những người truyền cảm hứng tích cực, có giá trị sáng tạo hay cống hiến, mà có thể chỉ là những “Idol nhất thời” của sự giật gân và trò vui thiếu bền vững. Điều này không chỉ làm nghèo nàn môi trường văn hóa, mà còn ảnh hưởng lâu dài đến nhận thức và thị hiếu thẩm mỹ của công chúng.

Thực tế, Thông Soái Ca không phải trường hợp cá biệt. Trước đây, mạng xã hội từng chứng kiến những cái tên như Phú Lê, Khá Bảnh, Huấn Hoa Hồng... xuất hiện rầm rộ với lối sống khoe của, khoe tiền và những phát ngôn lệch chuẩn. Họ thậm chí còn sản xuất những Clip cổ xúy bạo lực, giang hồ, vi phạm thuần phong mỹ tục, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới giới trẻ. 

Mặc dù nhiều người trong số đó đã bị pháp luật xử lý, những hiện tượng mới vẫn tiếp tục nở rộ. Sân khấu, thay vì là nơi tôn vinh nghệ thuật, đôi khi bị biến thành trò câu Like rẻ tiền, chỉ cần nhân vật có sức hút trên mạng là đủ để kéo khán giả và quảng cáo.

Bên cạnh trách nhiệm của khán giả, các đơn vị tổ chức sự kiện và truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chuẩn mực. Vì lợi nhuận và lượt tương tác, nhiều nhà tổ chức sẵn sàng bỏ qua yêu cầu về chất lượng nghệ thuật và quy định pháp luật.

Một chương trình mời hiện tượng mạng về biểu diễn không chỉ để câu View, mà còn dễ khiến văn hóa bị tổn thương. Mỗi cú Click, mỗi tấm vé, mỗi bài đăng chia sẻ thiếu phản biện đều góp phần tạo nên vòng xoáy: Nội dung gây sốc - khán giả tung hô - hiện tượng lệch chuẩn bành trướng.

Vụ việc ở Hà Tĩnh, cùng án phạt 25 triệu đồng, cần được xem như một lời cảnh tỉnh hơn là một sự cố riêng lẻ. Nó nhắc nhở xã hội rằng, trong kỷ nguyên số, khi Viral được xem như thước đo thành công, chúng ta càng cần tỉnh táo và có trách nhiệm hơn với sản phẩm văn hóa mình lựa chọn. Sự nổi tiếng nhất thời có thể mang lại tiếng cười, nhưng giá trị văn hóa lâu dài chỉ tồn tại khi khán giả, nghệ sĩ và đơn vị tổ chức cùng giữ vững một chuẩn mực chung.

Trong thời đại mạng xã hội, nhiều Like không đồng nghĩa với giá trị. Để không tiếp tục bị cuốn vào những thần tượng lệch chuẩn, khán giả cần tỉnh táo, còn những người làm văn hóa phải nghiêm túc với vai trò của mình.

Khi sự dễ dãi bị thay thế bằng ý thức chọn lọc, những hiện tượng kiểu Thông Soái Ca sẽ không còn đất để tồn tại, nghệ thuật chân chính mới có thể có vị thế xứng đáng trong lòng công chúng.