Nếu được làm lại, mấy ai sẽ dám chọn cho mình con đường ngược núi bộn bề khó nhọc, chỉ để lập thân lập nghiệp. Trên hành trình rong ruổi của mình, chúng tôi đã bắt gặp, là những anh bộ đội cắm bản, bám dân, canh giữ bờ cõi thiêng liêng của Tổ quốc; là chị giáo viên quên tuổi xuân xanh vì sự học của con trẻ vùng cao; là những đoàn viên, thanh niên phơi phới xuân thì dám nhận về mình những phần việc khó.

Sự dấn thân ấy được khởi nguồn từ sự tự nguyện lớn lao. Phải thật tự nguyện, tự giác, được hun đúc thêm bằng trách nhiệm cống hiến sức trẻ, cống hiến tri thức; bằng sự sẻ chia việc khó, san sẻ nhọc nhằn… thì mới dám “gạt phăng” tất cả để lập nghiệp nơi miền biên viễn.

Nếu phải tìm kiếm một người giáo viên cắm bản gieo chữ từ những ngày mới chập chững vào nghề… thì danh sách không biết sẽ nối dài đến đâu. Những tiếng ê a lưng chừng đèo mây, những lớp học như nứt ra từ kẽ núi… mang đến chút ấm áp, rộn rã cho biên cương heo hút. Rất nhiều cô giáo, dù đã đủ điều kiện để về vùng thuận lợi, nhưng rồi nhìn đàn em thân yêu, nhìn những gương mặt lem luốc ngây thơ và hồn nhiên kia, lòng lại không thôi thổn thức.

Hỏi chuyện các cô vì sao lại bám bản lâu đến vậy? Các cô chỉ cười, một nụ cười đầy sẻ chia và cảm thông. Tôi nhớ đến đồng nghiệp của mình, trong một lần lên cụm bản Huồi Máy, xã Nậm Giải, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An. Đồng nghiệp tôi đã đi đến tận cùng của Huồi Máy, rồi thảng thốt khi chính bà con dân bản kể lại câu chuyện nài nỉ một thầy giáo, xin đừng rời Huồi Máy. Vì nếu không có thầy tiếp tục bám bản “gieo chữ”… một thế hệ người Khơ Mú ở chốn thâm sơn này sẽ đứt chữ, đường tương lai sẽ gập ghềnh.

Nếu phải nói đến những chiến sĩ mang quân hàm xanh, thì trên nẻo đường biên cương, các anh đã tự nhận “đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các DTTS là anh em ruột thịt”… để bám bản, bám dân với một trọng trách rất đỗi thiêng liêng.

Trong hàng triệu những người lính trẻ Biên phòng, có biết bao chàng trai vừa rời ghế nhà trường, viết tâm thư xin tòng quân vì nghĩa lớn. Nghĩa lớn ấy, chính là tiếp nối mạch nguồn truyền thống tốt đẹp của cha anh: “Lớp cha trước, lớp con sau. Đã thành đồng chí chung câu quân hành”.

Là lính Biên phòng, công tác ở những vùng đặc biệt khó khăn, các anh có mặt từ những buổi đầu gia nhập quân ngũ; bám từng tấc đất biên cương trong suốt hàng chục năm đeo đuổi với nghề nhà binh; và chỉ thực sự nuối tiếc trao truyền trọng trách dang dở cho những thế hệ kế cận… để rời quân ngũ.

Còn và sẽ còn rất nhiều nữa những gương mặt trẻ tuổi khác, đã mang thanh xuân để lại trên các bản làng mờ sương. Mang thanh xuân lên miền biên ải cũng chính là sẻ chia việc khó, san sẻ nhọc nhằn với vùng đất biên thùy; là thể hiện một trách nhiệm lớn lao, một ý thức tích cực của một thế hệ trẻ Việt Nam.

Đó chẳng phải cũng chính là “Khát vọng tuổi trẻ” với một câu hỏi lớn day dứt dành cho những con người trẻ đấy thôi: “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta. Mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay”.