Trong những năm gần đây, nhiều hộ nông dân ở huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, từ những loại cây lương thực truyền thống sang những loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao hơn. Điển hình là hai câu chuyện thành công của chị Hù Thị Vui và chị Cáo Thị Liên với mô hình trồng chuối và bưởi ruby trên đất đồi, mang lại thu nhập ổn định cho gia đình.

Từ trước đến nay, chị Hù Thị Vui (sinh năm 1971), dân tộc Nùng, sống ở xã Nâm Chảy, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai là một trong những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn nhất thôn. Gia đình chỉ có một mảnh đất nhỏ để trồng lúa, ngô, vì thế hai vợ chồng chị phải vất vả nuôi sống bản thân và con cái.

Nhưng từ năm 2014, khi tham gia Chi Hội Phụ nữ thôn, cuộc sống của chị đã có nhiều thay đổi tích cực. Chị được các chị em trong Chi Hội hỗ trợ, tư vấn, giúp đỡ về nhiều mặt. Chị cũng được tiếp xúc với nhiều kiến thức mới về kinh tế, sản xuất.

Năm 2015, sau khi được Hội Phụ nữ tư vấn, chị đã mạnh dạn vay 50 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để đầu tư trồng chuối, nhằm thay đổi cuộc sống. Ban đầu, chị gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình trồng và bán chuối. Mặc dù vậy, chị Vui quyết không nản lòng, mà cố gắng học hỏi kinh nghiệm từ những người đã làm trước.

Hiện nay, gia đình chị đã có hơn 2ha đất trồng chuối. Không chỉ bán được quả chuối với giá cao, chị Vui còn biết cách tận dụng các phần thừa của cây chuối như thân, lá để làm thức ăn cho gia súc hoặc bán cho thương lái với giá từ 13 - 15.000 đồng/kg.

Nhờ có tinh thần vượt khó, cố gắng phát triển kinh tế, giờ đây mỗi năm gia đình chị Vui đã có nguồn thu nhập ổn định hơn. Chị Vui đã xây được nhà mới, mua được nhiều thiết bị tiện ích cho gia đình. Chị cũng có nhiều thời gian hơn để quan tâm đến việc học hành của con cái.

Cũng ở thôn Nậm Chảy, gia đình chị Cáo Thị Liên là một ví dụ khác về sự nỗ lực và sáng tạo của phụ nữ DTTS. Sau khi tham gia lớp tập huấn do Hội Phụ nữ tổ chức về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả vào năm 2019, chị Liên đã quyết định chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang trồng bưởi ruby trên chính mảnh đất đồi của mình. Đây là loại cây mới lạ và có tiềm năng cao ở vùng cao.

Sau 4 năm chăm sóc, vườn bưởi ruby của gia đình chị Liên đã cho thu hoạch lứa quả đầu tiên. Quả bưởi to, ngọt và được nhiều người ưa chuộng. Chị đã thu được khoảng 20 triệu đồng từ vụ bưởi này.

Chị Cáo Thị Liên cho biết: "Mình sẽ tiếp tục cắt tỉa, bón phân cho cây để sang năm có quả tốt hơn. Mình cũng muốn mở rộng diện tích trồng bưởi để tăng thu nhập cho gia đình".

Tương tự, chị Hù Thị Liên sinh năm 1981, thôn Na Nối, xã Bản Sen là một nông dân có hoàn cảnh khó khăn. Chị Liên quê ở xã Lùng Vai, huyện Mường Khương, lấy chồng và làm dâu ở xã Bản Sen. Chị chia sẻ, những năm đầu tiên của cuộc hôn nhân, gia đình chị rất thiếu thốn và vất vả.

Chị Liên không muốn sống mãi trong cảnh nghèo túng, bởi chị tin rằng với sức khỏe, kiến thức và môi trường thuận lợi, chị có thể thoát khỏi đói nghèo. Chị luôn nuôi dưỡng ý chí và quyết tâm tìm kiếm cơ hội để phát triển kinh tế gia đình và chăm sóc cho hai con được tốt hơn.

Với tinh thần đó, gia đình chị đã vay vốn để đầu tư vào chăn nuôi theo mô hình kinh tế tổng hợp. Hiện nay, trong chuồng của chị có 32 con lợn, bao gồm 2 con lợn giống, 12 con lợn thịt và 18 con lợn con. Ngoài ra, chị còn nuôi gà, ngan và ao cá để cung cấp lương thực cho gia đình.

Không chỉ dừng lại ở chăn nuôi, chị còn mở rộng trồng trọt. Hiện tại, gia đình chị có hơn 1ha diện tích trồng chè, 5.000 cây quế và nhiều ruộng lúa, ngô để phục vụ chăn nuôi.

Ngoài ra, gia đình chị còn kinh doanh thêm xưởng gạch ba banh (gạch không nung). Xưởng gạch của chị chuyên cung ứng cho bà con trong và ngoài huyện, tạo điều kiện cho 4 công nhân có việc làm ổn định; kết hợp với dịch vụ xay xát thóc, ngô cho bà con có nhu cầu; 2 ô tô tải của gia đình chuyên phục vụ dịch vụ vận chuyển. Thu nhập bình quân của gia đình sau khi trừ chi phí từ 300 đến 400 triệu đồng/năm. Cuộc sống của gia đình đã được cải thiện rất nhiều. Nhờ vậy chị có điều kiện nuôi các con ăn học tốt hơn.

Với sự nỗ lực cùng ý chí vươn lên, thành công của các mô hình kinh tế nói trên đã khẳng định vị trí, vai trò, bản lĩnh của phụ nữ DTTS trong phát triển kinh tế. Đây cũng chính là động lực quan trọng để khuyến khích phụ nữ DTTS khởi nghiệp, vươn lên thoát nghèo.