Những mái nhà mới nối nhau san sát tại xóm Liên Phương, xã Văn Lăng, tỉnh Thái Nguyên đã mở ra một trang mới trong cuộc đời của đồng bào Mông nơi đây. (Ảnh: Thảo Khánh)Từ nơi “treo leo” đến mái ấm bình yên
Xã Văn Lăng, tỉnh Thái Nguyên là một xã vùng cao với phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó người Mông chiếm tỷ lệ cao. Cuộc sống của người dân nơi đây gắn bó với nương rẫy, quanh năm trông vào nông nghiệp tự cung tự cấp.
Do địa hình đồi núi dốc, nhiều hộ dân phải dựng nhà sát sườn núi hoặc ven suối, nơi luôn tiềm ẩn nguy cơ sạt lở, lũ quét. Mỗi mùa mưa bão, nỗi lo ấy lại trở thành hiện thực khi đất đá đổ ập xuống chỉ cách nhà vài mét.
Đầu năm 2023, dự án khu tái định cư tập trung Liên Phương được khởi công, với tổng kinh phí gần 15 tỷ đồng, do Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng huyện Đồng Hỷ (nay là Ban Quản lý Dự án số 7, thuộc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng Giao thông và Nông nghiệp tỉnh Thái Nguyên) làm chủ đầu tư.
Dự án có tổng diện tích hơn 21.500 m², trong đó 35 hộ dân sống trong vùng nguy cơ cao được bố trí đất ở mới, mỗi hộ gần 200 m². Hạ tầng được đầu tư đồng bộ: đường giao thông nội bộ, điện lưới quốc gia, hệ thống cấp thoát nước, trạm xử lý nước thải, hệ thống nước sạch…
Nước sạch đã về tận bản, người dân phấn khởi khi thấy rõ sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước đối với đời sống của đồng bào vùng cao. (Ảnh: Thảo Khánh)Anh Ngô Văn Vừ (SN 1989), người Mông ở xóm Liên Phương chia sẻ: “Trước đây, nhà tôi ở Khau Bí, chỉ cách đây chừng 2km thôi, nhưng nằm sát chân đồi rất nguy hiểm. Năm nào mưa lớn cũng lo đất sạt xuống. Chính quyền khuyên nên di dời, ban đầu tôi còn ngần ngại, nhưng giờ có điện, có nước, đường đi thuận tiện, con cái đi học dễ hơn, thấy quyết định của mình là đúng”.
Niềm vui ấy cũng hiện rõ trong ánh mắt anh Lý Văn Hồng, người vừa chuyển về khu tái định cư sau cơn bão Yagi năm ngoái. Cơn lũ quét do hoàn lưu bão khiến gia đình anh mất đi một đứa con, căn nhà cũ cũng bị cuốn trôi gần hết.
“Sau cơn bão, chúng tôi không còn dám ở lại nữa. Giờ có nhà mới kiên cố, vợ chồng yên tâm làm ăn, chăn nuôi thêm ít gà, lợn. Có chỗ ở ổn định rồi, tôi chỉ mong làm đủ nghề để thoát khỏi hộ nghèo”, anh Hồng nói, giọng chùng xuống nhưng ánh mắt ánh lên niềm tin.
Từ khi chuyển về nơi ở mới, cuộc sống của người Mông ở Liên Phương thay đổi rõ rệt. Con đường bê tông thẳng tắp đã giúp việc đi lại dễ dàng hơn, trẻ con có thể đến trường không lo lũ cuốn. Ban đêm, ánh đèn điện thắp sáng khắp bản, xua đi cảnh tối tăm, ẩm thấp trước kia.
Chính quyền đồng hành để dân “an cư, lạc nghiệp”
Không chỉ dừng lại ở việc bố trí chỗ ở, chính quyền xã Văn Lăng cùng tỉnh Thái Nguyên còn triển khai nhiều chương trình hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, hướng dẫn sản xuất nông nghiệp hiệu quả cho người dân.
Các hộ dân được tập huấn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi theo hướng hàng hóa. Một số mô hình mới đang được thí điểm, như trồng chè chất lượng cao, cây dược liệu và chăn nuôi bò sinh sản. Cán bộ khuyến nông thường xuyên đến từng hộ để hướng dẫn cách làm, giúp bà con từng bước thay đổi thói quen canh tác cũ.
Trẻ em tại xóm Liên Phương ngày càng nhận được sự quan tâm, chăm lo của chính quyền và cộng đồng. Những con đường mới được bê tông hóa, giúp các em đến trường thuận tiện, an toàn hơn, nhất là trong mùa mưa lũ. (Ảnh: Vân Khánh)Ông Hà Quang Trọng, Chủ tịch UBND xã Văn Lăng, cho biết: “Trước đây, người dân sống rải rác trong khu vực có nguy cơ sạt lở rất cao. Chính quyền xã nhiều năm trăn trở tìm cách bảo đảm an toàn cho bà con. Khi khu tái định cư được phê duyệt, chúng tôi quyết tâm thực hiện nhanh nhất để dân sớm có nơi ở ổn định. Giờ nhìn thấy bà con an cư, đời sống khấm khá lên, ai cũng vui”.
Theo ông Trọng, xã cũng đang phối hợp với các phòng, ban chuyên môn xây dựng kế hoạch dài hạn phát triển hạ tầng, mở rộng đường giao thông, tạo điều kiện thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến nông sản tại địa phương, giúp người dân có thêm cơ hội việc làm.
Nếu như 1 năm trước, người dân tại xóm Liên Phương còn phải đối mặt với nỗi lo sạt lở cho mưa lớn thì nay người dân hoàn toàn an tâm khi được sống tại một khu tái định cư khang trang. Những ngôi nhà mới không chỉ giúp đồng bào Mông yên tâm sinh sống mà còn tạo đà để phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. Nhiều gia đình bắt đầu đầu tư chăn nuôi, trồng trọt theo hướng hàng hóa, mạnh dạn vay vốn để mở rộng quy mô sản xuất.
Với sự đồng thuận của người dân, sự quyết tâm của chính quyền và sự hỗ trợ của các chương trình, dự án, khu tái định cư Liên Phương hôm nay, đã trở thành điểm sáng trong hành trình giảm nghèo bền vững của Thái Nguyên. Khi ánh điện thắp lên trong những ngôi nhà mới, khi tiếng khèn Mông vang lên trong lễ mừng nhà, niềm tin về một tương lai tươi sáng lại dâng tràn trên vùng đất từng lắm khó khăn này.
