Trong quá trình khảo sát tại các tiểu khu rừng thuộc các xã miền núi A Lưới, lực lượng Kiểm lâm TP. Huế thu thập được 8 mẫu chè tại các khoảnh rừng thuộc Tiểu khu 57 (đỉnh Dốc Chè), Tiểu khu 270 (thôn Đút 2, xã A Lưới 1), Tiểu khu 341 và Tiểu khu 344 (xã A Lưới 5, khu vực Cha Linh - Mù Nú, đầu nguồn sông Hữu Trạch).

Kết quả phân tích hình thái và di truyền cho thấy, 2 mẫu chè tại Tiểu khu 341 và Tiểu khu 344, ở độ cao trên 1.000 mét có đặc điểm trùng khớp với giống chè Shan cổ thụ, một loại cây bản địa quý hiếm, có giá trị cao về kinh tế và sinh học. Hai cây chè này có thân cao từ 1,2 - 5m, đường kính thân hơn 9 cm, tán lá rộng, thể hiện đặc trưng sinh học rõ nét của giống chè Shan mọc tự nhiên trong rừng.

6 mẫu chè còn lại có đặc điểm hình thái và phân tử không trùng khớp với mẫu chè Shan tham chiếu, cho thấy sự đa dạng di truyền trong quần thể chè rừng tại khu vực này. Ông Nguyễn Phong, Kiểm lâm viên Chi cục Kiểm lâm TP. Huế cho biết, việc phát hiện giống chè quý này có ý nghĩa quan trọng trong công tác bảo tồn nguồn gen bản địa và phát triển nông nghiệp bền vững.

“Đặc điểm của chè Shan thì phân bố ở một độ cao nhất định từ 800 - 1.000m. Khi đi thu thập mẫu, chúng tôi cũng chưa thấy mẫu chè Shan ở ngoài Tây Bắc như thế nào cả. Nhưng khi thu thập mẫu, phát hiện 2 mẫu tại khu vực Cha Linh - Mù Nú có những đặc điểm hình thái cũng như đặc điểm phần tử nó giống với mẫu của Viện Nghiên cứu ứng dụng của Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội II cung cấp để làm mẫu, đối chiếu thì trùng khớp”, ông Phong nói.

Hiện, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Huế đề xuất UBND thành phố giao Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng đề tài nghiên cứu chuyên sâu về vùng phân bố, trữ lượng chè Shan ngoài tự nhiên, đồng thời triển khai mô hình khảo nghiệm và sản xuất thử giống chè này tại địa phương.

Việc phát hiện chè Shan cổ thụ tại Huế mở ra tiềm năng phát triển các sản phẩm nông nghiệp đặc hữu gắn với du lịch sinh thái vùng cao, góp phần bảo vệ rừng và nâng cao sinh kế cho người dân miền núi.