Sáng 13/8, Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) đã tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026 - 2030. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị.

Đồng chủ trì Hội nghị có: Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung.

Tham dự Hội nghị có lãnh đạo các Ban, Bộ ngành Trung ương; Bộ Dân tộc và Tôn giáo; cơ quan công tác dân tộc, tôn giáo một số tỉnh, thành phố; một số tổ chức quốc tế, cơ quan ngoại giao tại Việt Nam.

Cùng dự có các chuyên gia, nhà khoa học; một số tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.

Tại điểm cầu 34 tỉnh, thành phố, Bí thư và Chủ tịch UBND các tỉnh ủy, thành ủy và lãnh đạo các sở ngành, cơ quan liên quan dự hội nghị trực tuyến.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính biểu dương Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG đã tiến hành tổng kết Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi sớm hơn gần nửa năm so với kế hoạch, đặc biệt là trong dịp lễ trọng đại của đất nước, của dân tộc.

“Việc tổ chức sớm giúp chúng ta có thời gian, có cơ hội nhìn lại những việc chúng ta đã định hướng, dành nguồn lực, dành sự chỉ đạo, lãnh đạo, tổ chức và thực hiện trong 5 năm vừa qua”, Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng, Hội nghị là dịp để đánh giá những việc đã làm tốt để tiếp tục phát huy tốt hơn và những việc chưa được thì cũng phải phân tích nguyên nhân, đánh giá rõ ràng, rồi đưa ra nhiệm vụ, giải pháp để khắc phục, làm tốt hơn trong thời gian tới.

“Đây là những bài học kinh nghiệm là gì, chúng ta sẽ rút ra tiếp tục triển khai chương trình mục tiêu trong giai đoạn tiếp theo. Đó chính là mục tiêu của việc tổng kết lần này”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, thực hiện Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ, mà còn là tình cảm sâu sắc, mệnh lệnh từ trái tim, đặc biệt mang tính nhân văn cao cả đối với đồng bào các DTTS ở miền núi, hải đảo, những nơi rất khó khăn, xa xôi, giao thông đi lại khó khăn; cùng với đó là các vấn đề liên quan đến giáo dục, y tế, nước sạch, vệ sinh môi trường, phong tục tập quán, sinh kế của người dân.

“Vì vậy chúng ta phải nhìn nhận nghiêm túc, thẳng thắn để xem lại những gì đã làm được thì phải làm tốt hơn. Những gì chưa làm được thì dứt khoát phải khắc phục”, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu.

Theo Thủ tướng, quá trình thực hiện Chương trình đã có những mô hình hay, cách làm tốt mang lại lợi ích cho cộng đồng. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng bày tỏ sự trăn trở khi cách làm vẫn còn manh mún, chia cắt, chưa thực sự tập trung, chưa có trọng tâm, trọng điểm và chưa thống nhất về cách tổ chức, phân cấp.

“Hiện nay chúng ta có cấp Trung ương, cấp tỉnh, cấp cơ sở. Vậy Trung ương làm gì, tỉnh làm gì, cơ sở làm gì, phải phân định rõ ràng. Ví dụ, về vốn, Trung ương phân bổ cho cấp tỉnh từ đầu; cấp tỉnh xác định mục tiêu, thời gian, đề xuất cụ thể, sau đó cấp cơ sở tổ chức thực hiện. Nhưng thực tế, nhiều khi Trung ương phân cấp chưa triệt để, dự án vẫn dồn về cơ sở mà chưa đủ hướng dẫn hoặc nguồn lực”, Thủ tướng gợi mở.

Theo Thủ tướng, việc phân cấp, phân quyền, phân bổ nguồn lực phải rõ ràng; tăng cường trách nhiệm và khả năng thực thi; đồng thời đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra, sơ kết, xây dựng mô hình. Trung ương cần làm ở tầm tổng thể; các tỉnh căn cứ tình hình thực tế để phân bổ nguồn lực; cấp cơ sở là nơi trực tiếp tổ chức thực hiện, vì người dân ở cơ sở mới là trung tâm hưởng lợi.

“Tôi nhận thấy, 3 Chương trình MTQG vẫn còn rườm rà, nhiều tầng nấc, chưa phân cấp, phân quyền cụ thể, dẫn đến chậm tiến độ, giải ngân chậm”, Thủ tướng nói.

Để Hội nghị tổng kết đi vào trọng tậm, đánh giá, rút kinh nghiệm, nhằm thực hiện nhiệm kỳ tới tốt hơn, Thủ tướng Chính phủ đã gợi mở:

Thứ nhất, hội nghị cần đánh giá, thảo luận về việc hoàn thiện thể chế phù hợp cho vùng đồng bào DTTS và miền núi; thể chế phải hoàn thiện, bổ sung để phát triển khu vực này thế nào.

Thứ hai, là ưu tiên nguồn lực nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm, chương trình cụ thể.

“Phải bố trí đầy đủ các yếu tố: Thể chế, vốn, nguồn lực, nhân lực, trong đó nhân lực phải được đào tạo, bồi dưỡng; kết hợp chuyển giao công nghệ, phát triển kinh tế”, Thủ tướng nói. Theo Thủ tướng, các tỉnh phải xây dựng được thương hiệu cho sản phẩm; có thương hiệu rồi thì phải có vùng trọng điểm sản xuất.

Thứ ba, là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Thứ tư, là liên kết với doanh nghiệp để đưa sản phẩm của người dân và hợp tác xã (HTX) ra thị trường.

“Thứ năm, là hỗ trợ vốn vay. Hỗ trợ vốn phải có ngân hàng, 6 tổ chức phải liên kết với nhau, liên kết hộ gia đình thành HTX, HTX phát triển thành doanh nghiệp, doanh nghiệp nhỏ phát triển thành doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp lớn phát triển thành doanh nghiệp đa quốc gia, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu”, Thủ tướng lưu ý.