Đảm bảo dân chủ ở cơ sở

Cùng với việc lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai kịp thời các dự án, nội dung của Chương trình, các địa phương cũng đặc biệt chú trọng công tác giám sát, bảo đảm dân chủ ở cơ sở, phát huy vai trò của cộng đồng. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả nguồn lực đầu tư của Chương trình MTQG 1719.

Đơn cử như ở tỉnh Cao Bằng, Chương trình MTQG 1719 chính thức được triển khai từ cuối năm 2022, nhưng với nỗ lực và chủ động của các sở, ngành và các địa phương, việc triển khai Chương trình đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Trong đó, công tác kiểm tra, giám sát, với phương châm “đi cùng thực hiện”, đã kịp thời tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc, từ đó đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, dự án tại các địa phương.

Theo lãnh đạo xã Bế Văn Đàn, tỉnh Cao Bằng, ngay khi được phân bổ nguồn vốn, xã tăng cường thông tin, tuyên truyền về các nội dung của Chương trình MTQG 1719 tới toàn thể Nhân dân trong xã. Khi thực hiện các hợp phần dự án, xã tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch, nhờ đó các nội dung triển khai đều được bà con đồng thuận cao.

Tại tỉnh Khánh Hòa, thông qua công tác giám sát việc thực hiện Chương trình MTQG 1719, Sở Dân tộc và Tôn giáo có căn cứ và cơ sở trình cấp thẩm quyền xem xét giải quyết phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Cụ thể như, xã Ninh Sơn cần rà soát phân tích cụ thể số hộ thoát nghèo từ Chương trình MTQG 1719 và xây dựng các biện pháp chống tái nghèo. Các mô hình sinh kế cần phân tích đánh giá hiệu quả kinh tế để nhân rộng trong vùng đồng bào DTTS và các địa phương trên địa bàn huyện.

Yếu tố then chốt quyết định thành công

Qua kiểm tra, giám sát, ngành chức năng các địa phương chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc cần khắc phục tại cơ sở. Cụ thể, việc xây dựng kế hoạch giai đoạn và kế hoạch hằng năm vẫn còn lúng túng; công tác thành lập ban quản lý xã, ban phát triển ấp chưa đồng nhất về cách thức triển khai thực hiện chương trình; công tác giám sát cộng đồng một số nơi chưa phát huy hiệu quả đặc biệt đối với việc tham gia khảo sát, thiết kế và thực hiện giám sát theo quy định….

Trên cơ sở đó, các đơn vị chức năng đề xuất thời gian tới, cần tiếp tục phát huy vai trò chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, nhất là sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu, sự chủ động, trách nhiệm của cơ quan điều hành, thực thi. 

Đồng thời, phát huy vai trò chủ thể, sáng tạo của Nhân dân, tính gương mẫu của cán bộ, đảng viên và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhất là người dân, đối tượng thụ hưởng. Đây là yếu tố then chốt để quyết định sự thành công, hiệu quả của Chương trình MTQG 1719, đặc biệt trong giai đoạn 2026 - 2030.

Theo chia sẻ của ông Lê Minh Hành, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Thanh Hóa: Qua kiểm tra, nắm bắt, nhìn chung, việc triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 luôn đảm bảo tính dân chủ, công khai, minh bạch, xác định rõ mục tiêu, đích đến. Từ đó lựa chọn các nội dung hỗ trợ, công trình thiết yếu phù hợp với nguyện vọng của người dân.

“Trong quá trình thực hiện, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các địa phương đã phát huy vai trò, hiệu quả công tác phối hợp triển khai, giám sát, đánh giá, phản biện xã hội, huy động sức mạnh toàn dân, tạo sự đồng thuận cao trong thực hiện chủ trương chính sách nói chung, Chương trình MTQG 1719 nói riêng, góp phần tạo chuyển biến tích cực diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi”, ông Lê Minh Hành khẳng định.

Thông qua công tác kiểm tra, giám sát, nắm bắt tình hình thực tế trong triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 tại cơ sở, nhiều địa phương đã tham mưu, kịp thời điều chỉnh nguồn vốn thực hiện các dự án thành phần của chương trình; qua đó sớm đạt nhiều mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình MTQG 1719. Đó là cơ sở, là điều kiện quan trọng trong việc đánh giá, tổng kết các nội dung chính sách đầu tư hỗ trợ của chương trình, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm để triển khai hiệu quả hơn trong những năm tiếp theo.