Tai tiếng từ người nổi tiến

Ngọc Trinh (là người mẫu và diễn viên, sinh năm 1989, ngụ TP Thủ Đức - TP HCM) và mô tô trở thành "từ khóa" trên mạng xã hội mấy ngày nay. Từ cuối tháng 9-2023, trên trang cá nhân Ngọc Trinh đăng tải những đoạn clip ghi lại cảnh cô điều khiển chiếc mô tô kèm những pha tạo dáng nguy hiểm khi di chuyển trên một cung đường ở TP HCM. Phòng CSGT TP HCM và Đội CSGT - Trật tự Công an TP Thủ Đức đã tạm giữ các mô tô liên quan trong những video do Ngọc Trinh đăng tải và lập biên bản xử phạt Ngọc Trinh. Ngày 19-10, Ngọc Trinh bị khởi tố và bắt tạm giam về tội "Gây rối trật tự công cộng", quy định tại điều 318 Bộ Luật Hình sự.

Trưa ngày 21-10, mạng xã hội xôn xao hình ảnh anh em nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ - Quốc Nghiệp cùng một hãng xe thực hiện đoạn clip quảng cáo cả hai không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển xe, chồng đầu lên nhau trên xe... Giữa lúc vụ việc Ngọc Trinh bị tạm giam còn "nóng hổi", hành động diễn xiếc của Quốc Cơ - Quốc Nghiệp trở thành đề tài bàn tán sôi nổi trên mạng xã hội. Trước phản ứng dữ dội của cư dân mạng, phía nhãn hàng đã lên tiếng: "Màn trình diễn này được thực hiện bởi nghệ sĩ biểu diễn chuyên nghiệp trong một khu vực được kiểm soát hoàn toàn. Vui lòng không thử theo dưới bất kỳ hình thức nào". Sau đó, nhãn hàng này đã tháo bỏ clip quảng cáo của Quốc Cơ - Quốc Nghiệp trên tất cả nền tảng mạng xã hội. Dù đã có kết luận rằng đoạn clip được quay khi đã bảo hộ kỹ lưỡng và cũng có cảnh báo, song cư dân mạng vẫn bức xúc vì đoạn clip được phát không có kèm hình ảnh hậu trường.

Trước đó, ca sĩ Sơn Tùng M-TP từng bị phạt 70 triệu đồng vì phát hành MV "There’s no one at all" và phải gỡ video nhạc khỏi các nền tảng số bởi thông điệp tiêu cực của MV (có nhiều cảnh đuổi bắt, đập phá, bạo lực, tự tử…). Mạng xã hội cũng đã ồn ào khi không đồng tình bức ảnh Hoa hậu Đền Hùng Giáng My ngồi trên mái nhà cổ kính ở Hội An (Quảng Nam). UBND TP Hội An đã yêu cầu gỡ bỏ bức ảnh đó, đồng thời mời những người liên quan đến chấn chỉnh. Theo lãnh đạo TP Hội An, hình ảnh Hoa hậu Đền Hùng Giáng My ngồi trên nóc nhà phố cổ là phản cảm.

Cựu người mẫu Trang Trần cũng từng bị Sở Thông tin và Truyền thông TP. HCM phạt 7,5 triệu đồng vì phát ngôn không chuẩn mực trên mạng xã hội. Gần đây, sự việc người nổi tiếng nhận làm quảng cáo vô tội vạ trên mạng xã hội cũng trở thành vấn đề nhức nhối. Vẫn chưa có những trường hợp bị xử phạt vì quảng cáo sai chất lượng sản phẩm, nhưng nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đã khiến khán giả mất lòng tin.

Cần trang bị kiến thức về trách nhiệm xã hội

PGS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng những phát ngôn gây sốc hay những hành động phản cảm đang khiến nhiều người nhận được sự quan tâm, giúp họ trở nên nổi tiếng và nổi tiếng hơn. Tuy nhiên, khi tiếp xúc nhiều với tiêu cực, những người trẻ bị ảnh hưởng rất nhiều đến nhân cách, sự trưởng thành và cả tương lai của chính họ.

Các chuyên gia cho rằng người nổi tiếng có tầm ảnh hưởng xã hội nhất định, sự xuất hiện của họ gắn với mỗi sản phẩm được quảng cáo sẽ tác động không nhỏ tới suy nghĩ và quyết định của người tiêu dùng. Khi người nổi tiếng tham gia quảng cáo cho các sản phẩm, dịch vụ kém chất lượng, sẽ có một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng vì tin tưởng nên đã mua, sử dụng những sản phẩm ấy để rồi gánh chịu những hậu quả không mong muốn. Điều này càng trở nên nguy hiểm khi người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về những sản phẩm liên quan đến sức khỏe con người.

Nhạc sĩ Tiến Luân bức xúc: "Với một người bình thường còn phải có trách nhiệm với xã hội nói gì đến những người là nhân vật giải trí, là người nổi tiếng. Điều đáng buồn là khi nói người nổi tiếng phải có trách nhiệm với xã hội, không ít người lại hỏi: Vì sao? Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc trong thời gian qua của không ít người nổi tiếng đã truyền tải những thông điệp tiêu cực trong các sản phẩm nghệ thuật, đến quảng cáo "láo" sản phẩm, PR cho những sản phẩm vi phạm pháp luật như xem tử vi, tiền ảo… đến tự tung tự tác trong hành vi, động thái".

Người nổi tiếng nhận được nhiều đặc quyền, ưu ái hơn người thường nên việc họ phải có trách nhiệm với xã hội là chuyện đương nhiên. Sự ảnh hưởng của người nổi tiếng với công chúng rất lớn nên việc cẩn trọng từ lời ăn tiếng nói đến hành động để không gây ra những ảnh hưởng tiêu cực là điều quan trọng tiên quyết trong công việc lẫn cuộc sống" - nhạc sĩ Tiến Luân nêu.

Một góc nhìn khác, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh cho rằng những người nổi tiếng cần phải được trang bị thêm kỹ năng và kiến thức về trách nhiệm xã hội. Cùng với đó, các bộ quy tắc ứng xử của nghệ sĩ hay ứng xử trên không gian mạng cần phải được thực thi một cách nghiêm túc. Đây cũng chính là cách thức tốt nhất để bảo vệ hình ảnh của chính họ.

Cuồng thần tượng và hệ lụy đau lòng

Những người yêu nhạc hẳn còn nhớ sự kiện ban nhạc nam Hàn Quốc Super Junior tới Việt Nam tháng 3/2010. Sự xuất hiện của Super Junior chính là thước đo cho sức ảnh hưởng của âm nhạc và thần tượng tới người nghe - đặc biệt là người nghe trẻ tuổi.

Nhiều người đã chứng kiến hàng trăm, hàng nghìn em học sinh nữ bám đuổi, gào khóc và chạy theo các anh chàng Hàn Quốc hát hay nhảy đẹp, có khuôn mặt mịn màng.

Những ngày gần đây, một tài khoản Facebook có tên “Phạm Tuấn Emtertainment” liên tục đăng đàn ngỏ ý muốn viết sách với tạc tượng Khá “bảnh” để tặng trẻ em vùng cao, gây bức xúc dư luận. Trong một bài viết có tựa đề “Tạc tượng hình anh Khá “bảnh” để tặng các cháu nhỏ vùng cao”, được đăng tải vào ngày 18/10, tài khoản này viết: “Hôm qua vừa đi thăm a Khá về. A Khá bảo anh Khá muốn làm thật nhiều việc tốt. Nên sắp tới anh em mình có chuyến đi từ thiện trên Cao Bằng và sẽ đặt làm 100 bức tượng nho nhỏ hình anh Khá “bảnh” để tặng cho các cháu nhỏ vùng cao”...

Mới đây nhất Sáng 23/10, đoạn clip dài hơn 1 phút ghi lại cảnh nam tài xế nằm trên yên để điều khiển xe máy điện đi ở cung đường đèo, dốc tại huyện Ba Vì (Hà Nội) được chia sẻ trên mạng xã hội. Quá trình lái xe, người này không đội mũ bảo hiểm, nằm trên yên xe. Đáng chú ý, đây là cung đường đèo, dốc với nhiều khúc cua gấp gây mất an toàn giao thông.

Người chia sẻ clip lên mạng xã hội cho biết, đoạn đường xảy ra sự việc là cung đường đi lên Vườn Quốc gia Ba Vì. Khi thấy nam thanh niên điều khiển xe máy điện làm động tác nguy hiểm như vậy, nhiều người lưu thông cùng chiều đã phải giảm tốc độ để tránh đường. Phải chăng đây cũng là một cách cuồng thần tượng, học theo phong cách idol   của giới trẻ đáng lo ngại. 

Hình thành những quy tắc để ngăn ngừa hành vi lệch chuẩn

Người nổi tiếng có thể là những tấm gương sáng, truyền cảm hứng và động lực tích cực nhưng cũng có thể tác động tiêu cực đến số đông. Xã hội và pháp luật cần hình thành những quy tắc để ngăn ngừa hành vi lệch chuẩn.

Cũng theo ThS Trần Nam, người trẻ luôn cập nhật rất nhanh xu hướng của dòng chảy xã hội, đưa ra phản ứng nhanh chóng và cũng chịu nhiều tác động từ hành vi của thần tượng. Do đó, cộng đồng thường lo ngại giới trẻ sẽ truyền bá hoặc bắt chước rập khuôn hành vi tiêu cực của những người nổi tiếng. Quan niệm, tiêu chuẩn của cá nhân sẽ bị ảnh hưởng và nếu hình thành hành vi tập thể thì sẽ gây nguy hiểm cho xã hội.

Chính vì thế, người nổi tiếng phải luôn có những trọng trách to lớn đối với các bạn trẻ. Ngoài trách nhiệm của một công dân, người nổi tiếng cần phải có trách nhiệm ở việc xây dựng hình ảnh, giá trị tốt đẹp đến công chúng. Họ cũng cần chịu áp lực khi vướng phải các sai lầm, tránh hệ lụy xã hội. Đặc biệt, cần có chế tài xử lý đối với người nổi tiếng có phát ngôn, hành vi không lành mạnh, làm ảnh hưởng tiêu cực đến lối sống của giới trẻ.

Công chúng mong đợi ý thức của người nổi tiếng với trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng xã hội. Điều đó cũng chính là phương thức để showbiz Việt trở nên tốt đẹp hơn.