Trạm Tấu là huyện vùng cao nằm ở phía Tây Nam tỉnh Yên Bái, cách TP. Yên Bái trên 100km, giáp với Mường La, Bắc Yên, Phù Yên của tỉnh Sơn La. Nơi đây là vùng đất định cư, sinh sống từ lâu đời của đồng bào các dân tộc Mông, Dao, Phù Lá, Nùng, Hà Nhì... Ai đặt chân đến Trạm Tấu đều ấn tượng với hình ảnh những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ, những triền núi cao và những bản làng nằm khiêm nhường dưới chân núi trong bảng lảng mây trời.

 Vào độ tháng 9, tháng 10, Trạm Tấu hiện ra là một thiên đường ruộng bậc thang với sắc vàng trải dài trên những sườn núi, tạo nên những đường viền uốn lượn chạy tít tới chân trời. Vào mùa này, du khách chỉ cần chạm tới vùng đất Trạm Tấu đã thấy sự hiện diện của ruộng bậc thang. Tiết trời mùa Thu mát mẻ hòa vào hương thơm của lúa khiến cho con người như ngất ngây trong không gian tràn ngập sức sống. Chỉ cần dừng chân ở một điểm nào đó trên cung đường Trạm Tấu, du khách đều có thể thả hồn mình vào sóng lúa bậc thang tuyệt đẹp để lắng nghe những thanh âm trong trẻo của núi rừng, của ruộng đồng.

 Mùa này, Trạm Tấu có một đặc sản mà mỗi khi nhắc đến vùng đất này đều không quên đó là táo mèo hay còn gọi là quả sơn tra. Vào độ giữa Thu, táo mèo trên rừng chín rộ, thơm lừng, đó là thời điểm đồng bào Mông ở Trạm Tấu đeo gùi lên núi hái táo rồi chiều về bày bán ngay tại chợ phiên phố núi.

Chinh phục những đỉnh núi cao

 Ấn tượng đối với du khách khi đến Trạm Tấu còn là cơ hội để chinh phục những đỉnh núi cao ngất trời, để khám phá vẻ đẹp nơi đây. Trên cung đường ấy, đỉnh Tà Xùa vốn được xem như “sống lưng khủng long” của vùng Tây Bắc sẽ đem đến cho con người những trải nghiệm đáng nhớ.

 Núi Tà Xùa là một trong mười ngọn núi cao nhất Việt Nam, thuộc xã Bản Công của huyện Trạm Tấu. Vào bất kể mùa nào, Tà Xùa luôn là điểm hấp dẫn du khách ưa mạo hiểm khám phá. Để lên được đỉnh Tà Xùa, du khách phải vượt qua cung đường mòn hết sức hiểm trở, khó đi, rậm rạp. Khi lên đến nơi, cả một không gian kỳ vĩ, bao la với biển mây bồng bềnh hiện ra trước mắt. “Sống lưng khủng long” là một đỉnh núi chạy dài, nhô lên cao giữa khoảng không với xa xa là những triền núi bao quanh khiến cho con người cảm nhận nơi đây như con vật khổng lồ đang quẫy mình giữa biển mây. Thời điểm kỳ thú nhất là lúc bình minh và chiều về. Đây là lúc biển mây quanh “sống lưng khủng long” bồng bềnh, vương vất quanh những ngọn núi. Sự kỳ vĩ của núi non, vẻ đẹp tinh khôi của mây trời và những tia nắng vàng xuyên qua biển mây khiến cho không gian trở nên bồng bềnh, hư ảo. Con người có cảm giác như lạc vào chốn tiên cảnh giữa đại ngàn.

Khám phá những bản làng

Trạm Tấu còn hấp dẫn du khách bởi sự bình yên và đậm chất Tây Bắc của những bản làng vùng cao. Đến đây, du khách có cơ hội được hòa mình vào không gian sống của bản làng xã Tà Si Láng. Nằm ở độ cao trên 2000m so với mực nước biển, xã Tà Si Láng có diện tích 9.000ha, gồm 5 bản là: Tà Cao, Xá Nhù, Chống Chùa, Làng Mảnh và Lã Tà. Từ bao đời nay, người Mông gắn bó như máu thịt với mảnh đất này. Nằm vắt vẻo trên đỉnh Tà Cao, Tà Si Láng nằm lọt thỏm dưới hẻm núi và những vạt rừng xanh thẳm. Tà Si Láng có những con đường nhỏ xinh quanh co theo những cánh đồng dẫn vào các bản. Trên đường đi có những con suối chảy qua với những chiếc cầu treo vững chãi. Bên sườn núi là bản làng của đồng bào Mông với những căn nhà gỗ tựa lưng vào núi. Chiều về, mây núi sà xuống như choàng một chiếc khăn mềm mại tạo nên vẻ đẹp hư hư thực thực cho vùng đất này.

 Ngược đường lên xã Xà Hồ, du khách còn được khám phá một “thiên đường bị lãng quên”, đó là bản Cu Vai. Nếu nhìn từ trên cao xuống, Cu Vai tựa như một tổ chim khổng lồ nằm vắt vẻo trên đỉnh núi. Nơi đây là không gian sinh sống của đồng bào Mông. Vượt qua con đường dốc núi hiểm trở, Cu Vai hiện ra là một bản làng tựa như một thế giới riêng. Giữa bản là con đường nhỏ, hai bên là những căn nhà của đồng bào nối nhau liên tiếp tạo nên những dãy nhà chạy dọc trên đỉnh núi. Cuộc sống của đồng bào nơi đây quanh năm làm bạn với mây trời, từ lời ăn, tiếng nói, nụ cười như hòa điệu với mây núi.

Xuống núi, du khách sẽ được ngâm mình trong suối khoáng nước nóng tự nhiên ở Trạm Tấu để xua tan đi bao mệt nhọc. Tiếp tục hành trình sẽ là những điểm khám phá tiếp theo ở vùng đất Trạm Tấu như bản Mù với hai con suối lớn là suối Làng Kè, suối Mù Cao, khám phá bản Háng Tề Chơ, bản làng xa xôi của Trạm Tấu, ngắm thác nước Háng Tề Chơ tựa như dải lụa trắng vắt từ trên đỉnh núi xuống. Dừng chân ở các bản làng, du khách sẽ được thưởng thức những món ăn bản địa đậm đà hương vị Tây Bắc như măng rừng, rau dớn, vịt nướng lá mắc mật, cá suối lam, xôi nếp nương, rượu ngô... để có những trải nghiệm trọn vẹn và ý nghĩa về vùng đất Trạm Tấu đầy quyến rũ.