Tuyến đường vào trung tâm xã Phìn Ngan được UBND huyện Bát Xát cũ phê duyệt vào tháng 10/2022 với tổng kinh phí 42 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 là hơn 22 tỷ đồng, ngân sách tỉnh là 7,315 tỷ và ngân sách huyện là trên 12 tỷ đồng. Tiến độ thực hiện Dự án từ năm 2022 - 2024. Tuy nhiên, đến thời điểm này, công trình mới cơ bản hoàn thiện phần nền đường.

Tương tự, Dự án sắp xếp dân cư vùng thiên tai thôn Láo Vàng, xã Phìn Ngan cũ, nay là xã Bát Xát được triển khai từ năm 2022, với quy mô bố trí cho 70 hộ dân. Dự án được đầu tư xây dựng từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 với tổng kinh phí trên 21 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến hết tháng 10/2025 Dự án vẫn đang trong giai đoạn san gạt mặt bằng.

Ông Lương Văn Thương, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Bát Xát cho biết: Tuyến đường vào trung tâm xã Phìn Ngan, Dự án sắp xếp dân cư thiên tai thôn Láo Vàng do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Bát Xát làm chủ đầu tư. Trong quá trình triển khai các dự án gặp nhiều khó khăn, như: Công tác giải phóng mặt bằng kéo dài, thời tiết mưa mù nhiều ảnh hưởng tới việc thi công…

“Riêng với Dự án tái định cư do vướng mắc về địa giới hành chính giữa xã Phìn Ngan cũ và xã Ngũ Chỉ Sơn cũ, cần phải điều chỉnh quy hoạch và điều chỉnh Dự án mới triển khai được. Bên cạnh đó, kinh phí san gạt mặt bằng chỉ được Nhà nước hỗ trợ 40%, còn đơn vị thi công hỗ trợ 60%... chính vì vậy nên tiến độ chưa đạt yêu cầu đề ra. Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Bát Xát đang chỉ đạo đơn vị thi công bố trí phương tiện, máy móc đẩy nhanh tiến độ thi công, phấn đấu hoàn thành Dự án trước ngày 31/12/2025”, ông Thương thông tin thêm.

Tại xã Cốc San, nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 giao năm 2025 là trên 8,5 tỷ đồng; trong đó, vốn đầu tư hơn 2,6 tỷ đồng, còn lại là vốn sự nghiệp. Tính đến hết tháng 10, tổng nguồn vốn giải ngân đạt 1.546,9/8.546 triệu đồng (đạt 18,1% kế hoạch vốn giao); trong đó, giải ngân vốn đầu tư đạt 649/2.685 triệu đồng, giải ngân vốn sự nghiệp đạt 897,4/5.861 triệu đồng…

Ông Trần Thái Học, Chủ tịch UBND xã Cốc San cho biết: Việc giải ngân nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn xã chưa đạt theo kế hoạch đề ra do một số nguyên nhân. Cụ thể, việc thực hiện Dự án sắp xếp dân cư đối với các địa phương miền núi như Cốc San chủ yếu theo hình thức xen ghép (tính khả thi và hiệu quả cao hơn hình thức sắp xếp tập trung). Tuy nhiên, quỹ đất phục vụ công tác sắp xếp, bố trí dân cư tại các xã không có sẵn mà phải điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh mục đích sử dụng để tạo quỹ đất và diện tích thường là nhỏ lẻ, xen kẽ trong các điểm dân cư hiện có (có điểm chỉ bố trí bổ sung 1- 3 hộ).

Bên cạnh đó, điều kiện để thu hồi đất cho công tác sắp dân cư phải lập và quản lý theo quy định của Luật Đầu tư công; thực trạng này rất khó khăn với hình thức hỗ trợ chính quyền địa phương khi thu hồi đất, bồi thường, nên chưa giải ngân được vốn sự nghiệp hỗ trợ các dự án bố trí dân cư xen ghép của tỉnh. Thiên tai hằng năm cũng gây ảnh hưởng lớn tới tiến độ thực hiện các dự án, nhiều dự án phải điều chỉnh, bổ sung...

“Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn này, UBND xã đã tăng cường chỉ đạo, tổ chức họp định kỳ hằng tháng, đột xuất, bàn các giải pháp và tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong triển khai. Cùng với đó, thành lập Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG, thành lập Ban Quản lý xã... Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các phòng, ban chuyên môn trực tiếp theo dõi từng nội dung dự án, tiểu dự án của chương trình”, ông Học nhấn mạnh.

Theo báo cáo của Sở Tài chính Lào Cai, tính đến hết ngày 31/10, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn tỉnh Lào Cai đạt thấp; cụ thể nguồn vốn đầu tư giải ngân đạt 42,8%, vốn sự nghiệp giải ngân đạt 20,4%...

Ông Nguyễn Việt Cường, Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Lào Cai cho rằng, việc giải ngân nguồn vốn các chương trình MTQG nói chung, Chương trình MTQG 1719 nói riêng trên địa bàn tỉnh còn thấp do một số nguyên nhân, như: Vướng mắc phát sinh sau khi thực hiện sáp nhập tỉnh và triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp; đội ngũ cán bộ quản lý ở địa phương, nhất là cấp xã, phường còn lúng túng trong tổ chức thực hiện. Một số địa phương cán bộ còn thiếu kinh nghiệm, thường xuyên thay đổi, luân chuyển mới và khối lượng công việc quá tải đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải ngân...

Trước những khó khăn trong giải ngân nguồn vốn Chương trình, UBND tỉnh Lào Cai đã yêu cầu các xã, phường khẩn trương rà soát toàn bộ dự án đầu tư công, báo cáo Sở Tài chính những khó khăn, “ách tắc” về thẩm quyền đầu tư sau sáp nhập để tổng hợp, trình UBND tỉnh xem xét việc ủy quyền quyết định đầu tư cho cấp xã. Với nguồn vốn sự nghiệp thuộc các chương trình MTQG, các địa phương khẩn trương rà soát toàn bộ nhu cầu, báo cáo điều chuyển vốn nếu cần thiết, ưu tiên nguồn lực cho duy tu, bảo dưỡng cơ sở vật chất như trụ sở, trường học, trạm y tế… và các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đơn giản, có khả năng giải ngân nhanh.