Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông): Cần quy định bao quát, giải quyết thấu đáo, đáp ứng mong muốn của đồng bào dân tộc thiểu số

ĐB Phạm Thị Kiều cho biết, dự thảo Luật lần này đã có những quy định rõ ràng, cụ thể hơn rất nhiều so với dự thảo trình tại Kỳ họp thứ 5; có 2 quy định riêng và 13 quy định cụ thể đối tượng là DTTS. Tuy có nhiều nội dung hợp lý, nhưng ĐB cho rằng một số nội dung cần được điều chỉnh đề phù hợp, cụ thể hơn...

Theo ĐB, Luật Đất đai năm 2013 có 2 Điều quy định về chính sách đất đai cho đồng bào DTTS. Tuy nhiên, do quy định chưa đầy đủ, cụ thể nên kết quả thực hiện còn rất khiêm tốn so với nhu cầu của đồng bào DTTS.

Nghị quyết số 18 của Trung ương cũng nhận định, việc giải quyết đất đai, đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS ở một số nơi còn chậm, hiệu quả chưa cao, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Do đó, nội dung dự thảo Luật lần có với những quy định rộng hơn, rõ hơn, đây là điều rất đáng vui mừng, là sự mong chờ của đồng bào các DTTS và các cơ quan thực thi chính sách, nhất là để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn của các địa phương.

Tuy nhiên, ĐB nhận thấy, chính sách chưa có đánh giá tác động hoặc đánh giá tác động chưa đầy đủ nên khi thi hành sẽ khó khăn. Bên cạnh đó, trên thực tế, từ tình hình tranh chấp đất đai, đơn thư khiếu kiện về đất đai ngày càng phức tạp.

ĐB cho rằng, dự thảo Luật phải thực sự thận trọng, thấu đáo, cân nhắc kỹ lưỡng và phải được Quốc hội quyết định theo khoản 5 Điều 70 Hiến pháp năm 2013.

Cùng với đó, Luật Đất đai (sửa đổi) cần quy định bao quát, giải quyết thấu đáo, đáp ứng được mong muốn của từng dân tộc trong điều kiện nguồn lực của Nhà nước còn hạn chế và nhiều đồng bào DTTS cũng đang khó khăn. Do đó, ĐB bày tỏ thống nhất cao với quan điểm luật hướng tới ưu tiên cho những dân tộc khó khăn nhất, những vùng đặc biệt khó khăn, những trường hợp là người nghèo, cận nghèo mới thoát nghèo còn khó khăn để không ai bị bỏ lại phía sau.

Đại biểu Bế Trung Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh): Dự thảo luật chưa có điều khỏan cụ thể nào đảm bảo đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS.

Tranh luận với ĐB Phạm Thị Kiều liên quan đến đảm bảo đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS, đại biểu Bế Trung Anh cho rằng, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) không có điều khoản nào tạo quỹ đất cho đồng bào DTTS.

Theo ĐB Bế Trung Anh, dự thảo luật chưa có điều khoản cụ thể nào nhằm bảo đảm đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS. Theo báo cáo của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, năm 2023 có trên 24.000 hộ đồng bào DTTS thiếu đất ở và gần gấp đôi số đó thiếu đất sản xuất. Đại biểu Bế Trung Anh cho biết, nghiên cứu dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) không có điều khoản nào quy định tạo quỹ đất để giao cho đồng bào dân tộc thiểu số. ĐB kiến nghị bổ sung một điều khoản tạo hành lang pháp lý cho việc này, nếu không sẽ lại có 20 năm lặp lại việc không hoàn thành nhiệm vụ nội dung của Nghị quyết 24. 

ĐB Bế Trung Anh cũng đề nghị Quốc hội cân nhắc rất cẩn trọng trong việc thông qua tại Kỳ họp thứ 6 khi còn có quá nhiều ý kiến khác nhau trong dự thảo luật.

Đại biểu Khang Thị Mào (Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái): Hình thành hệ thống pháp luật về đất đai bảo đảm đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả

Về trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào DTTS, ĐB cho biết, khoản 2 Điều 16 quy định: Nhà nước có chính sách hỗ trợ đất đai lần đầu cho cá nhân là người DTTS thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào DTTS và miền núi, phù hợp với phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng để bảo đảm ổn định cuộc sống theo quy định.

Khoản 3 Điều 16 quy định, Nhà nước có chính sách hỗ trợ đất đai để bảo đảm ổn định cuộc sống cho cá nhân là người DTTS đã được giao đất, cho thuê đất quy định tại khoản 2 Điều này nhưng nay không còn đất hoặc thiếu đất so với hạn mức mà thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào DTTS và miền núi theo quy định.

ĐB cho rằng, các quy định chính sách chủ yếu tập trung vào nhóm DTTS thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, thu hẹp chính sách về đất đai cho đồng bào DTTS nói chung, không phù hợp với nội hàm tên của Điều 16 là trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào DTTS. ĐB đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét, chỉnh lý nội dung điều này cho phù hợp với chính tên của điều luật, bảo đảm chính sách cơ bản cho đồng DTTS.

Đại biểu Vương Thị Hương (Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang): Hoàn thiện các quy định liên quan đến thu hồi đất và tái định cư

Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, đại biểu Quốc hội Vương Thị Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang cho rằng, sau khi được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 và Kỳ họp thứ 5, dự thảo Luật trình tại Kỳ họp lần này đã bảo đảm tiếp thu cơ bản các ý kiến tham gia của các ĐBQH, Nhân dân và cử tri…

Đại biểu cho biết, nhiều cử tri quan tâm đến nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh - tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Dự thảo Luật đã quy định cụ thể các trường hợp thật cần thiết thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc phòng bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp.

Theo ĐB, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất phải bảo đảm công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và nhà đầu tư để người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn, phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất bị thu hồi.