Đầu tư về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị

Trong những năm qua, hệ thống các trường dự bị đại học dân tộc đang thể hiện vai trò "bệ đỡ" quan trọng để học sinh DTTS, nhất là học sinh DTTS rất ít người có cơ hội bước chân vào ngưỡng cửa trường đại học. Từ hoạt động giáo dục và đào tạo, hệ thống trường Dự bị đại học dân tộc đã góp phần quan trọng trong việc tạo nguồn cán bộ người DTTS và miền núi, cũng như việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng với sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh ở vùng DTTS và miền núi.

Tuy nhiên, sau nhiều năm triển khai thực hiện, mô hình dự bị đại học dân tộc nảy sinh nhiều vướng mắc bất cập, cần có sự điều chỉnh về cơ chế chính sách, phương pháp đào tạo để phù hợp với giai đoạn mới.

Thực hiện theo Quyết định số 1127/QĐ-TTg ngày 26/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ, các trường dự bị đại học dân tộc bao gồm: Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương (Việt Trì, Phú Thọ), Trường Dự bị Đại học Dân tộc Sầm Sơn (Thanh Hóa), Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương Nha Trang (Khánh Hòa), Trường Dự bị Đại học TP. Hồ Chí Minh; hệ dự bị đại học dân tộc là Trường Phổ thông vùng cao Việt Bắc, chuyển cơ quan quản lí từ Bộ Giáo dục và Đào tạo về trực thuộc Ủy ban Dân tộc mở ra cơ hội cho các trường dự bị đại học tiếp cận nguồn đầu tư về cơ sở vật chất, những chính sách ưu tiên, đảm bảo cho việc duy trì sự phát triển ngày càng lớn mạnh của nhà trường. Từ đó, thực hiện có hiệu quả chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước về lĩnh vực giáo dục dân tộc. 

Sau khi các trường chuyển về Ủy ban Dân tộc quản lý, Ủy ban Dân tộc đã rà soát lại mô hình đào tạo dự bị đại học dân tộc. Ủy ban Dân tộc đã xác định, đây là mô hình đào tạo đặc thù, cần phải sửa đổi, bổ sung xây dựng chính sách phát triển hệ thống các trường Dự bị đại học dân tộc để phù hợp với giai đoạn hiện nay.

Theo đó, triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 Ủy ban Dân tộc - cơ quan thường trực Chương trình đã triển khai Tiểu dự án 2 (Dự án 4) về đầu tư cơ sở vật chất các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực công tác dân tộc. Với  mục tiêu củng cố, tăng cường cơ sở vật chất, năng lực đào tạo các trường dự bị đại học, trường phổ thông dân tộc nội trú; nâng cao chất lượng đào tạo hệ dự bị đại học cho học sinh DTTS  để bảo đảm chất lượng đào tạo đại học người DTTS.

Nội dung đầu tư là xây dựng các công trình phục vụ học tập, sinh hoạt cho giáo viên và học sinh như: Nhà ký túc xá, Nhà hiệu bộ, Nhà thí nghiệm thực hành, Nhà thư viện tổng hợp, Nhà đa chức năng, Giảng đường, Nhà công vụ cán bộ giáo viên nội trú, sân vận động, Nhà ăn, nhà bếp, Nhà sinh hoạt, giáo dục văn hóa dân tộc, còn đầu tư mua sắm trang thiết bị hỗ trợ hoạt động giảng dạy, học tập …

Ông Nguyễn Văn Viên, Phó Giám đốc Ban Quản Lý Dự án Đầu tư chuyên ngành xây dựng (Ủy ban Dân tộc) cho biết: Kế hoạch vốn đầu tư để thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 4 của 4 trường Dự bị đại học và Trường vùng cao Việt Bắc giai đoạn 2021-2025 là trên 1.185 tỷ đồng. Hiện nay, Ban quản lý Dự án Đầu tư chuyên ngành xây dựng đã phối hợp với các vụ, đơn vị liên quan tiến hành khảo sát, đánh giá tổng thể hiện trạng sử dụng, nhu cầu đầu tư xây dựng các công trình phục vụ học tập, sinh hoạt cho giáo viên và học sinh; cũng như nhu cầu mua sắm trang thiết bị hỗ trợ hoạt động giảng dạy và học tập.

Chú trọng nâng cao chất lượng đào tạo

Không chỉ được đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị, Chương trình MTQG 1719 còn thiết kế Tiểu dự án 2, Dự án 5 với nội dung: “Bồi dưỡng kiến thức dân tộc, đào tạo dự bị đại học, đại học và sau đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực cho vùng đồng bào DTTS; đào tạo nâng cao năng lực cho cộng đồng và cán bộ triển khai Chương trình ở các cấp”.

Mục tiêu hướng tới của Tiểu dự án là hỗ trợ cho các cơ sở giáo dục chuyên biệt và trường đại học, tổ chức bồi dưỡng hệ dự bị đại học cho học sinh vùng đồng bào DTTS và miền núi đảm bảo quy mô tối thiểu 200 sinh viên/1 vạn dân thuộc nhóm DTTS có khó khăn đặc thù, nhóm DTTS còn gặp nhiều khó khăn và các DTTS có chất lượng nguồn nhân lực thấp theo Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 15 tháng 6 năm 2016 của Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực các dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030.

Với vai trò cơ quan thường trực Chương trình, Ủy ban Dân tộc đã hướng dẫn, hỗ trợ các trường về công tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất, công tác đầu tư, quản lý tài chính… để các trường hoàn thành chỉ tiêu nhiệm vụ, đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác dạy và học tập.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Hiệu trưởng Trường dự bị Đại học Dân tộc Trung ương cho biết: Với việc Chương trình MTQG 1719 thiết kế các tiểu dự án riêng dành cho các trường dự bị đại học dân tộc đã tạo điều kiện quan trọng về nguồn lực để các cơ sở giáo dục dự bị đại học được đầu tư, phát triển toàn diện về mọi mặt trong thời gian tới. Qua đó, phát huy thế mạnh của loại hình trường chuyên biệt đối với việc nâng cao chất lượng bồi dưỡng tạo nguồn nhân lực cho vùng DTTS  và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Có thể nhìn nhận, mục tiêu và nguồn lực đầu tư từ Chương trình MTQG 1719 là một trong những giải pháp quan trọng, nhằm tạo điều kiện cho các trường dự bị đại học dân tộc thực hiện tốt hơn vai trò, sứ mệnh cao cả, là đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực người DTTS và miền núi, đáp ứng với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS trong giai đoạn hiện nay. 

Bên cạnh việc đầu tư cơ sở vật chất, củng cố phát triển hệ thống trường dự bị đại học, Ủy ban Dân tộc còn định hướng các trường dự bị đại học nâng cao chất lượng đào tạo; chú trọng kế hoạch tuyển sinh gắn với nhu cầu nguồn nhân lực của địa phương vùng DTTS và miền núi...