Đội ngũ CNVC-LĐ Việt Nam trong đó có CNVC-LĐ người DTTS giữ vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước. Ông đánh giá thế nào về thực trạng đội ngũ CNVC-LĐ là người DTTS hiện nay?Ông Bùi Văn Cường: Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn xác định vấn đề dân tộc có vị trí Chiến lược quan trọng do đó đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách để chăm lo cho đồng bào DTTS trong đó có công nhân lao động.

Từ những chính sách hỗ trợ của Chính phủ cho các tổ chức, đơn vị sử dụng lao động là người DTTS tại khu vực vực miền núi, vùng đặc biệt khó khăn (Quyết định số 42/2012/QĐ-TTg ngày 08/10/2012), đã có nhiều doanh nghiệp đầu tư xây dựng vùng nguyên liệu, nhà máy gia công, chế biến nông thổ sản, may mặc… tại các vùng cao, vùng sâu, vùng xa, thu hút CNLĐ trên địa bàn vào làm việc. Bên cạnh đó, sự ra đời của các khu công nghiệp và sự lớn mạnh của giai cấp công nhân, lực lượng công nhân lao động là người DTTS trong các ngành nghề cũng tăng lên.

 

Hiện nay, CNLĐ là người DTTS đang công tác, làm việc trên nhiều lĩnh lực khác nhau, góp phần không nhỏ vào quá trình phát triển bền vững của các đơn vị, doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững an ninh, chính trị, trật tự xã hội vùng đồng bào DTTS, đặc biệt là trong công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, công tác an ninh, quốc phòng. Lao động là người DTTS nhìn chung có tinh thần lao động chăm chỉ, có nhiều kinh nghiệm trong nông, lâm nghiệp. Người lao động DTTS tập trung nhiều nhất ở việc làm giản đơn, thủ công.

Tuy nhiên, đa số lao động DTTS có trình độ học vấn còn thấp, tác phong công nghiệp, hiểu biết pháp luật của một bộ phận còn hạn chế dẫn đến việc tuân thủ nội quy lao động, quy chế làm việc của doanh nghiệp chưa cao. Khi tham gia vào sản xuất theo dây chuyền công nghiệp thường ở các công đoạn đơn giản. Chỉ một tỷ lệ nhỏ CNLĐ là người DTTS tham gia vào các ngành nghề có chuyên môn kỹ thuật cao và trung bình nên thu nhập thường thấp hơn so với mặt bằng chung.

Trong thời gian qua, tổ chức Công đoàn đã có những hoạt động gì để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của đội ngũ CNVC-LĐ là người DTTS-đối tượng được xem là yếu thế, thưa ông?Ông Bùi Văn Cường: Thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW, ngày 20/10/2015 của Ban Bí thư về tăng cường và đổi mới công tác dân vận của Đảng ở vùng đồng bào DTTS, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã quán triệt, chỉ đạo các LĐLĐ địa phương, Công đoàn ngành Trung ương, Công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam bộ, ngành Cao su, Nông nghiệp... nơi có đông công nhân lao động là đồng bào DTTS triển khai thực hiện.

Thực hiện các chủ trương, hoạt động nhằm tăng cường bảo vệ, chăm lo cho đoàn viên, NLĐ của Tổng Liên đoàn, một số CĐ ngành, LĐLĐ tỉnh, thành phố đã vận dụng, thực hiện các chính sách ưu tiên đối với đội ngũ đoàn viên, CNVCLĐ là người DTTS như: đào tạo tay nghề, hỗ trợ vốn phát triển kinh tế gia đình, mở lớp bổ túc văn hóa, hỗ trợ kinh phí cho con em công nhân lao động DTTS thi đậu vào các trường đại học, cao đẳng, trường nghề…; đào tạo, bồi dưỡng công nhân lao động ưu tú là người DTTS tạo nguồn kế cận cho đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp, giới thiệu những công nhân lao động, cán bộ công đoàn là người dân tộc trưởng thành trong phong trào công nhân cho Đảng, Nhà nước bổ sung lực lượng cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị.

Trong thời gian vừa qua, các cấp công đoàn đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, kỹ năng nghề nghiệp cho khoảng 67 nghìn cán bộ, công chức, viên chức là người DTTS...; tổ chức tuyên truyền pháp luật, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho CNLĐ là người DTTS tại những địa phương, ngành nghề có đông CNLĐ là người DTTS.

Bên cạnh đó, các cấp CĐ đã tổ chức nhiều đợt thăm hỏi, dành kinh phí trao quà cho công nhân lao động vùng đồng bào DTTS có hoàn cảnh khó khăn, trao sách vở cho con em công nhân lao động DTTS khi bước vào năm học mới, ủng hộ, trao quà cho bà con, công nhân lao động các DTTS bị thiên tai, lũ lụt.

Với sự tham mưu của tổ chức Công đoàn, CNLĐ đã được thụ hưởng các công trình phúc lợi như: Trường học, bệnh viện, trạm xá, điện lưới, đường giao thông… Từ đây hình thành nên các buôn, làng văn hóa mang đậm bản sắc riêng của bà con các DTTS.

Để xây dựng đội ngũ CNVC-LĐ là người DTTS đáp ứng nhu cầu CNH-HĐH đất nước trong xu thế phát triển và hội nhập cần phải có những giải pháp như thế nào, thưa ông?Ông Bùi Văn Cường: Trong xu thế phát triển và hội nhập, việc xây dựng, chăm lo, bảo vệ quyền lợi đội ngũ CNVCLĐ nói chung và người DTTS nói riêng phát triển đoàn viên, luôn được tổ chức Công đoàn quan tâm. Để làm được điều này, tổ chức Công đoàn đang đổi mới nội dung, phương thức hoạt động. Tổng LĐLĐVN đã có đề án “Đổi mới tổ chức và hoạt động Công đoàn trong tình hình mới” với mục tiêu không ngừng phát triển đoàn viên bằng chất lượng hoạt động công đoàn.

Người lao động DTTS cần được nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, góp phần hoàn thiện nhân cách và trí tuệ. Qua đó, giúp họ có nghề nghiệp ổn định, mang lại thu nhập và cải thiện cuộc sống. Đối với xã hội, dạy nghề và giải quyết việc làm sẽ cung cấp một lực lượng lao động quan trọng, là nhân tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thu nhập của địa phương, đồng thời giảm bớt những tiêu cực, tệ nạn xã hội do dân trí thấp mang lại.

Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền, phổ biến, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để nâng cao ý thức chính trị, trình độ hiểu biết, tuân thủ pháp luật, tác phong công nghiệp đối với CNLĐ là người DTTS.

Nhà nước cần nghiên cứu, có chính sách, chế độ đặc thù đối với đoàn viên công đoàn, CNVCLĐ là người DTTS nhất là vấn đề về nhà ở, tiền lương và chính sách đào tạo, bồi dưỡng để họ yên tâm lao động sản xuất, công tác, gắn bó xây dựng quê hương, đất nước. Có chính sách khuyến khích hơn nữa để tổ chức, cá nhân, CNLĐ nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ phù hợp với điều kiện tự nhiên, thế mạnh của vùng DTTS và miền núi.

Các cấp CĐ cần đa dạng hóa các hình thức tập hợp đoàn viên, công nhân lao động, hướng về cơ sở, nhất là các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn để phát triển đoàn viên là người DTTS. Cán bộ Công đoàn các cấp tăng cường tới Công đoàn cơ sở, bám sát cuộc sống của đoàn viên, người lao động; tổ chức các phong trào thi đua trong công nhân, viên chức, lao động ở các doanh nghiệp có nhiều đồng bào DTTS, thiết thực, hiệu quả; nội dung, hình thức thi đua phù hợp với điều kiện và văn hóa từng vùng.

Thưa ông, Đảng, Nhà nước ta luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với công tác dân tộc với một hệ thống chính sách ưu tiên, hỗ trợ đồng bào DTTS trên tất cả các lĩnh vực. Tổ chức Công đoàn với nhiệm vụ quan trọng đã, đang và sẽ thể hiện vai trò của mình như thế nào trong việc hoàn thiện và thực thi hiệu quả chính sách dân tộc, đặc biệt là chính sách liên quan đến lao động?Ông Bùi Văn Cường: Công tác chăm lo, bảo vệ quyền lợi cho CNLĐ là người DTTS luôn được coi trọng, là một sự khẳng định mọi đoàn viên, CNLĐ đều được tổ chức CĐ chăm lo và tổ chức Công đoàn thực hiện có hiệu quả các chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau giữa các dân tộc.

Thực hiện chức năng đại diện cho người lao động, Tổng LĐLĐVN đã tham gia tích cực trong việc xây dựng chính sách, pháp luật trong đó luôn lấy quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, đoàn viên làm nền tảng trong đó chú ý tới các chính sách ưu tiên CNLĐ là người DTTS. Năm 2017, trong 75 văn bản tham gia ý kiến của tổ chức Công đoàn có những phát hiện, đề xuất quan trọng đảm bảo tốt hơn quyền lợi cho đoàn viên, NLĐ. Tổ chức Công đoàn đã phát huy vai trò, trách nhiệm trước đoàn viên, người lao động trong đàm phán, thương lượng tiền lương tối thiểu vùng qua các năm…

Với quan điểm “ở đâu có NLĐ, ở đó có Công đoàn”, hiện nay, Tổng LĐLĐVN đang triển khai nhiều chương trình công tác để CNVCLĐ có “quyền lợi đảm bảo, phúc lợi tốt hơn”, tạo sự ưu đãi rõ rệt giữa đoàn viên và NLĐ chưa phải là đoàn viên thông qua các chương trình phúc lợi cho đoàn viên do các cấp Công đoàn ký kết với các đối tác.

NGỌC TUẤN