Ẩn họa khôn lường

Bằng lối nghĩ giản đơn như nhiều người bạn đi rẫy, đi rừng của mình, anh Hầu Kim Thành, xã Quảng Hòa, huyện Đăk Glong (Đăk Nông) mày mò chế tạo một khẩu súng bắn đạn chì đặt ngay trên đầu giường. Mỗi khi nông nhàn hay thèm nhậu là mang súng đi bắn gà rừng, sóc… Nhưng rồi, sự bất cẩn của Thành đã khiến đứa con gái đang tập đi của mình suýt mất mạng.

Trong lúc ra rẫy, anh Thành để con là Hầu Kim Yến chơi với đứa cháu họ lên 6 tuổi tên Hầu Kim Thanh. Trong lúc vui đùa, Thanh biến khẩu súng thành món đồ chơi và bóp cò khiến 6 viên đạn chì liên tục bắn ra, găm vào người cháu Kim Yến. Rất may, cháu Yến được người nhà mang đi bệnh viện cấp cứu kịp thời nên qua khỏi cơn nguy kịch...

Còn chị Nguyễn Thanh Tuyết (xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức, Đăk Nông), gần 40 đêm thức trắng vật vờ trong các bệnh viện từ Đăk Nông đến TP. Hồ Chí Minh để chạy chữa cho đứa con trai lên 7 tuổi bị súng tự chế bắn vào, chị Tuyết bộc bạch: Không riêng gì ở Tuy Đức mà nhiều địa phương khác ở Tây Nguyên, súng tự chế nhiều lắm. Người nọ học người kia chế tạo ra rồi tự chỉ cho nhau cách sử dụng. Trẻ nhỏ tò mò nghịch để bị đạn bắn vào chân, tay thường xuyên còn thỉnh thoảng xảy ra tình trạng nguy kịch như con trai tôi. Hôm ấy, cháu rủ bạn về nhà lấy súng tập trận du kích giả nhưng 4 viên đạn bắn ra găm vào giáp phổi, lá lách và mang tai. Thoát khỏi hiểm nguy, chúng tôi từ giã luôn việc dùng súng tự chế.

Nói không với súng tự chế

Hiểm nguy luôn hiện hữu với nhiều buôn làng ở Tây Nguyên và trở thành nhức nhối khi chính khẩu súng tự chế còn bị chủ nhân của chúng biến thành phương tiện để dằn mặt, dọa nạt, sát phạt với người xung quanh khi xảy ra các mâu thuẫn vụn vặt đời thường.

Điển hình như vụ ẩu đả xảy ra ở xã Ea Tam (Krông Năng, Đăk Lăk). Chỉ vì bất đồng quan điểm, cãi nhau trên Facebook mà nhóm Hoàng Văn Vinh, Triệu Văn Thống và một số thanh niên khác đã hẹn nhóm Lê Anh Việt, Lâm Văn Quang, Tô Đức Chung… đến ngã ba Phúc Hòe (xã Ea Tam) giải quyết. Trước khi đi, Vinh và Thống uống rượu ngà ngà và chuẩn bị một khẩu súng săn, một súng tự chế. Trong lúc ẩu đả, Vinh và Thống đã bắn vào người Việt và Quang. Kết quả giám định cho thấy, Lê Anh Việt bị thương tích 55%, Lâm Văn Quang bị thương tích 4%. Ngày 9/4/2019, TAND tỉnh Đăk Lăk đã tuyên Vinh 13 năm tù giam, Thống 11 năm. Các đối tượng khác cũng bị xét xử thích đáng.

Nhiều vùng biên giới, vùng đồng bào DTTS như huyện Ea H’Leo, Ea Súp… khi có xích mích về đất đai, về cuộc sống cũng đã dùng súng tự chế để “xử” nhau đã tạo nên sự mất an ninh trật tự, để lại gánh nặng cho người thân khi người bắn thì vào tù, người bị bắn thì thương vong.

Theo báo cáo của Công an tỉnh Đăk Lăk, 5 năm trở lại đây, ở Đăk Lăk đã xảy ra hơn 20 vụ án có liên quan đến súng tự chế, làm tử vong 4 người, bị thương gần 30 người; đã khởi tố gần 20 vụ án, phạt tù nhiều đối tượng và vận động, tịch thu hàng ngàn khẩu súng tự chế. Các loại súng tự chế chủ yếu tập trung vào súng bắn bi, đạn hoa cải, bắn cồn hơi…

Để ngăn chặn những tác hại thương tâm từ súng và vũ khí tự chế, trong nhiều năm qua, Công an tỉnh Đăk Nông cũng đã vận động thu hồi 1.660 khẩu súng tự chế các loại, đồng thời khởi tố, xét xử nhiều vụ án thương tâm liên quan đến súng tự chế. Công tác tuyên truyền đến các điểm nóng, các buôn vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS được tiến hành liên tục bằng nhiều biện pháp để người dân nhanh chóng nhận ra ẩn họa từ loại vũ khí này. Không chỉ tuyên truyền mà công tác giám sát hoạt động mua bán, vận chuyển cũng sẽ được quản lý chặt chẽ.