Đưa đĩa bánh pay chôh thơm lựng hương nếp mới ra mời khách, cô giáo Nguyễn Thị Tùng Long phấn khởi chia sẻ niềm hạnh phúc khi phụ huynh và học sinh cùng đón mùa Ramưwan đầm ấm, an vui. Cô cho biết, bản thân cũng có thêm niềm vui lớn khi vừa hoàn thành việc tham gia biên soạn sách giáo khoa tiếng Chăm từ lớp 1 đến lớp 5, thời gian kéo dài từ năm 2020 đến cuối 2024.

Cô Tùng Long sinh ra trong một gia đình trí thức Chăm có truyền thống nghiên cứu và giảng dạy chữ Chăm tại tỉnh Ninh Thuận. Tuy mang họ Nguyễn nhưng cô là người Chăm gốc ở làng An Nhơn. Từ thuở nằm nôi, cô đã được nghe những điệu dân ca Chăm qua lời ru ngọt ngào của mẹ. Lên bốn tuổi, cô được ba mình là thầy giáo Nguyễn Ngọc Đảo hướng dẫn làm quen với từng con chữ Chăm. Ba cô từng là nhà giáo đã dành trọn gần cả cuộc đời để biên soạn tài liệu dạy chữ Chăm cho ngành Giáo dục tỉnh Ninh Thuận.

Những con chữ Chăm thoạt nhìn có đường nét loằng ngoằng, khó hiểu nhưng với Tùng Long, đó là gia tài quý giá của dân tộc mình. Được cha động viên, cô thi đỗ vào Trường Sư phạm Ninh Thuận, quyết tâm trở thành cô giáo dạy chữ Chăm cho trẻ em các làng Chăm. Khóa học sư phạm từ năm 1990 đến 1993 của cô có thêm chương trình giảng dạy tiếng Chăm cho học sinh tiểu học trong hai tháng. Người trực tiếp giảng dạy cho hơn 50 sinh viên chính là ba của cô - thầy Nguyễn Ngọc Đảo.

Tốt nghiệp ra trường, Tùng Long được phân công về Trường Tiểu học Phước Nhơn - nơi có đông đồng bào Chăm sinh sống nhất huyện Ninh Hải. Vừa giảng dạy chương trình giáo dục phổ thông, cô vừa nghiên cứu sâu về chữ Chăm, kế tục công việc còn dang dở của ba. Theo cô, chữ Chăm rất khó học và dễ quên. Nếu không thường xuyên đọc, viết và nghe, nó rất dễ "bỏ mình." Nhờ kho tài liệu phong phú của ba để lại, cô vững bước trên con đường nghiên cứu và giảng dạy chữ Chăm.

Với vóc dáng thanh thoát, giọng nói dịu dàng và kỹ năng sư phạm chuẩn mực, cô Tùng Long được Đài Phát thanh - Truyền hình Ninh Thuận mời làm người hướng dẫn học chữ Chăm trong chương trình phát sóng hằng tuần, kéo dài từ tháng 4/2005 đến tháng 5/2011. Chương trình kéo dài 45 phút mỗi tuần, thu hút sự quan tâm của đông đảo người học. Để tham gia chương trình, cô phải sắp xếp thời khóa biểu của trường, chạy xe máy 15km đến Đài để ghi hình.

Hiện tại, ngoài công việc giảng dạy tại Trường Tiểu học và THCS Mai Thúc Loan, cô còn tham gia giảng dạy tiếng Chăm cho cán bộ công tác ở vùng đồng bào Chăm theo chương trình của Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Ninh Thuận.

Cô Tùng Long là một trong năm nhà giáo tiêu biểu của hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận được Vụ Giáo dục Dân tộc (Bộ Giáo dục và Đào tạo) mời tham gia biên soạn sách giáo khoa tiếng Chăm theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Bộ sách được biên soạn từ lớp 1 đến lớp 5, với thời lượng 70 tiết/năm, phân bổ 2 tiết/tuần, nhằm giúp học sinh hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết tiếng Chăm. Học sinh được rèn kỹ năng đọc đúng, trôi chảy; hiểu nghĩa từ ngữ; viết đúng chính tả, ngữ pháp và câu ngắn đơn giản.

Cô Nguyễn Thị Trang, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Mai Thúc Loan, nhận xét: "Cô Tùng Long là giáo viên dạy giỏi, có uy tín trong Hội đồng Sư phạm nhà trường, được phụ huynh và học sinh tin yêu. Việc cô được mời tham gia biên soạn sách giáo khoa tiếng Chăm là niềm tự hào của nhà trường".

Chúng tôi hy vọng sách giáo khoa tiếng Chăm theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 mà cô Tùng Long tham gia biên soạn sớm được xuất bản, phục vụ hiệu quả công tác dạy và học trong năm học mới 2025-2026.