Trong hành trình ngăn chặn vòng xoáy tảo hôn ấy, đội ngũ cộng tác viên dân số - y tế ở các thôn buôn là người kiên trì bám dân nhất. Họ âm thầm “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, mang kiến thức và pháp luật đến với bà con.

Chị H Aly Đáp Siu, cộng tác viên dân số - y tế thôn 8 nhớ lại những năm tháng nơi đây từng là “điểm nóng” về tảo hôn. Vì hoàn cảnh khó khăn, nhiều em gái nghỉ học từ sớm để ở nhà làm rẫy, phụ giúp gia đình. Một số cha mẹ vì thiếu hiểu biết nên muốn con lập gia đình sớm.

Mỗi khi Trạm Y tế tổ chức truyền thông, chị H Aly Đáp Siu đều phối hợp với Hội Phụ nữ và các ban ngành của thôn đến tận nhà vận động gia đình. Mỗi năm 2 lần, chị được tập huấn, nhận tờ rơi để mang đến từng hộ. Mọi chương trình đều được lồng ghép khéo léo, từ họp thôn đến sinh hoạt cộng đồng, để người dân dễ tiếp cận và ghi nhớ.

Thôn 8 có 190 hộ, hơn 760 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Gia Rai chiếm đến 80%. Nhờ năm kiên trì vận động, tuyên truyền, tình trạng tảo hôn cũng đã có chuyển biến tích cực. Số trường hợp kết hôn sớm ở thôn 8 giảm dần qua từng năm. Năm 2024 thôn vẫn có vài trường hợp, đến năm 2025 chỉ còn 2 trường hợp tảo hôn, con số giảm mạnh so với trước.

Tại thôn 5, cô Lê Thị Xuân - cộng tác viên dân số - y tế cho biết: Trước đây, thôn cũng xảy ra nhiều trường hợp tảo hôn. Nhưng những năm gần đây, nhờ truyền thông mạnh mẽ, tình trạng này gần như không còn. Năm nay chỉ xuất hiện một cặp tảo hôn. “Những trường hợp này rơi vào hoàn cảnh khó khăn, gia đình không hạnh phúc, bố mẹ ít quan tâm con cái. Khi phát hiện tảo hôn, tôi đến nhà vận động ngay, giải thích pháp luật Hôn nhân và Gia đình cho các cháu hiểu, nhưng không ngăn được”.

Cô Xuân chia sẻ: Để giảm thiểu tảo hôn, cộng tác viên dân số phải sử dụng nhiều hình thức tuyên truyền từ phát tờ rơi, đến tận nhà có trẻ vị thành niên, lồng ghép truyền thông trong các buổi sinh hoạt cộng đồng, tuyên truyền qua nhóm Zalo của thôn và Hội Phụ nữ.

Xã Ea Rốk có 35 cộng tác viên dân số - y tế rải đều ở các thôn buôn. Đội ngũ cộng tác viên chính là cánh tay nối dài, bám sát cơ sở cùng chính quyền địa phương, ngành Y tế từng bước đẩy lùi tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Nhiều năm gắn bó với công tác dân số, chị Nguyễn Thị Thúy - cán bộ phụ trách dân số - y tế, Trạm Y tế Ea Rốk hiểu rõ sự vất vả của lực lượng cộng tác viên. Chị Thúy cho biết: Địa bàn này dân cư phân tán, đi làm rẫy xa, ít có mặt ở nhà khiến việc tiếp cận vô cùng khó khăn. “Có khi tranh thủ giờ tiêm chủng, chăm sóc sức khỏe sinh sản cũng phải tuyên truyền, thậm chí tranh thủ cả ngày bà con về đi lễ nhà thờ. Bỏ lỡ lúc đó là coi như không gặp được bà con”.

Dù khó khăn, nhưng nhờ sự kiên trì của đội ngũ cộng tác viên dân số - y tế, nhận thức của người dân đã dần thay đổi. Nhiều gia đình hiểu được tác hại của tảo hôn, biết trân trọng việc học của con. Nhiều em gái được tiếp tục đến trường thay vì lập gia đình sớm.

Đằng sau thành quả ấy là những bước chân không quản nắng mưa, những buổi trò chuyện cả buổi tối và những lần thuyết phục đến khàn cổ. Cộng tác viên dân số - y tế chính là “cánh tay nối dài” đưa kiến thức đến từng mái nhà, từng ngõ nhỏ, góp phần đẩy lùi tảo hôn, xây dựng một tương lai sáng hơn cho thế hệ trẻ.