84 tuổi đời, 40 năm tuổi Đảng, ông Hồ Văn Hiết, đã dành trọn cuộc đời mình cho cách mạng. Từng làm giao liên, dân công tải đạn, gùi lương ra chiến trường, rồi đảm nhiệm công việc bảo vệ an toàn cho căn cứ Khu ủy V vào giai đoạn cuối năm 1973 - 1975. Tuy tuổi đã cao, song ông Hiết vẫn nhớ như in những thời khắc lịch sử của cuộc tiến công và nổi dậy trên khắp các chiến trường khu V ngày nào. Trong đó, ông Hiết nhớ nhất cảm xúc vui sướng tột độ khi nghe tin giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào ngày 30/4/1975.

Sau ngày quê hương hoàn toàn giải phóng, ông Hiết tham gia công tác, xây dựng đất nước, ông lần lượt kinh qua nhiều chức vụ khác nhau. Từ Chủ tịch UBND, rồi đến Bí thư Đảng ủy xã, ở cương vị nào ông cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân giao phó. Trở về cuộc sống đời thường, với uy tín của mình, ông Hiết tiếp tục vận động bà con tăng gia sản xuất, xây dựng quê hương.

“Giờ già rồi, nhưng thấy điện sáng, con trẻ học bài, đường ô tô chạy qua nhà, bà con không còn đói ăn, lạt muối nữa, cái bụng già vui lắm, bà con Ca Dong nơi đây biết ơn Đảng, Nhà nước nhiều lắm! Lễ 30/4 năm nay, tuy không làm to, nhưng nhà nào có gà thì làm gà, có vịt thì làm vịt, ai khá hơn thì làm heo để ăn mừng, 45 năm giải phóng rồi mà”, già Hiết nói vui.

Có thể thấy rằng, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Nhân dân các dân tộc khắp mọi miền đất nước đã góp sức làm nên chiến thắng lịch sử của dân tộc.

Ngày ấy, theo tiếng gọi của Tổ quốc, từ phía Bắc, ông Nguyễn Hữu Tưởng, dân tộc Tày, xã Phương Tiến, huyện Vị Xuyên (Hà Giang) cùng nhiều người con của quê hương Hà Giang cũng như nhiều tỉnh phía Bắc, trong đó có nhiều thành phần dân tộc khác nhau đã lên đường chiến đấu.

Ông Tưởng đi bộ đội từ năm 18 tuổi, tham gia chiến đấu ở nhiều chiến trường. Năm 1968, tỉnh Hà Giang kết nghĩa với tỉnh Lâm Đồng, nên Hà Giang đã thành lập hai Tiểu đoàn Lâm Đồng (mỗi Tiểu đoàn khoảng 600 - 700 người, phần lớn là người DTTS) đi chiến đấu tại chiến trường miền Trung, Tây Nguyên. Sau ngày giải phóng, những anh em, chiến sĩ của Hà Giang nhiều người nằm lại ở chiến trường. Những người trở về quê hương thì nhiều người là thương binh, bị nhiễm chất độc da cam.

“Tôi nhớ lắm những ngày tháng đau thương và hào hùng đó. Sự khốc liệt của “mưa bom, bão đạn”, nỗi đau xé lòng chứng kiến sự hy sinh của đồng đội khi tuổi đời còn rất trẻ. Dù gian khổ, cận kề cái chết, nhưng anh em chiến sĩ đều đoàn kết, quyết chí một lòng vì độc lập, tự do của dân tộc”, ông Tưởng bùi ngùi kể.

Chắc hẳn trong chúng ta, nhiều người đã biết đến tấm gương nghị lực của ông A Lăng Buốc, dân tộc Cơ-tu, ở Quảng Nam dù bị mù hai mắt, nhưng vẫn tham gia tải đạn. Nếu tính bình quân mỗi ngày đêm, ông Buốc gùi khoảng 50kg thì trong vòng 14 năm (từ năm 1958 - 1972), ông A Lăng Buốc đã gùi khoảng 182 tấn hàng các loại, trong đó vũ khí là 120 tấn, lương thực là 62 tấn. Bằng lòng yêu nước, ông Buốc đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Dẫu hôm nay ông đã yên nghỉ trong lòng đất mẹ, nhưng những gì ông đã cống hiến năm xưa đã trở thành “huyền thoại của dân tộc Cơ-tu”.

Còn nhiều lắm những anh hùng người DTTS đã có nhiều đóng góp cho công cuộc giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Điển hình như Anh hùng DTTS Hồ Vai, Kan Lịch, Hồ A Nun, Cu Trip… ở mảnh đất A Lưới, Thừa Thiên - Huế đã đi vào lịch sử. Cùng với những tên tuổi đó, quân và dân A Lưới, trong đó rất đông đồng bào DTTS đã đóng góp hơn 33 nghìn tấn lương thực, thực phẩm; 4.560 lượt dân công hỏa tuyến; 1,5 triệu ngày công phục vụ chiến đấu và góp công mở tuyến đường mòn huyền thoại Hồ Chí Minh để chi viện cho chiến trường miền Nam...

Thiếu tướng Võ Sở, Chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn - Hồ Chí Minh Việt Nam - người chỉ huy, người chiến sĩ kiên trung theo suốt những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước chia sẻ: “Nếu không có sự góp sức của đồng bào các DTTS thì không thể làm nên chiến thắng. Ngày ấy mọi hoạt động của bộ đội đều có đồng bào DTTS địa phương dẫn đường. Nếu không có nắm cơm, củ sắn, rau rừng… của đồng bào chia cho bộ đội thì gian khổ sẽ nhân lên gấp bội. Ở trong gian khó, bộ đội và đồng bào các dân tộc đã đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau, cùng nhau chiến đấu”.

Chiến tranh đã lùi xa, chiến trường đã trở thành huyền thoại. Hôm nay, đồng bào các dân tộc lại cùng nhau đoàn kết đi lên trên con đường đổi mới - con đường phát triển kinh tế, xây dựng quê hương đất nước giàu mạnh.