Khởi nghiệp từ núi rừng

Quảng Ninh là một trong những địa phương tiên phong triển khai chương trình OCOP bài bản tại vùng DTTS. Nhiều hộ dân đã chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị, gắn với tiêu chuẩn chất lượng và thương hiệu.

Điển hình như anh Bế Văn Lỵ, người Tày, xã Tiên Yên. Gia đình anh vốn là hộ chăn nuôi nhỏ lẻ nhưng nay đã trở thành Tổ hợp tác sản xuất gà Tiên Yên chuẩn VietGAP. Nhờ chăm sóc khoa học và kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ, gia đình anh thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm, tạo việc làm cho người dân địa phương.

“Khởi nghiệp từ chính đặc sản, lợi thế núi rừng của quê hương, tôi muốn làm ra sản phẩm sạch, giữ lại giống gà bản địa quý hiếm của người Tày, vừa phát triển kinh tế vừa góp phần gìn giữ bản sắc của đồng bào mình”, anh Lỵ chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở chăn nuôi, anh còn tích cực xây dựng thương hiệu “Gà Tiên Yên” gắn liền với văn hóa ẩm thực vùng Đông Bắc, từng bước khẳng định chỗ đứng trên thị trường và mở hướng phát triển cho nông sản địa phương.

Tương tự, anh Nịnh Văn Trắng, người Sán Chỉ, xã Kỳ Thượng đã đặt nền móng cho ngành trà hoa vàng tại địa phương. Với hơn 30 ha vùng nguyên liệu được chăm sóc theo chuẩn hữu cơ, hệ thống nhà máy hiện đại và chiến lược đa dạng hóa sản phẩm, Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh do anh sáng lập đã vươn ra thị trường quốc tế. Không những vậy, anh còn kết nối nông nghiệp với du lịch trải nghiệm, nâng cao giá trị và lan tỏa văn hóa bản địa.

Anh Lỷ Văn Quạn, giáo viên người Dao (xã Tiên Yên) là người khởi nghiệp trồng ớt chào mào. Nhờ học nông nghiệp hữu cơ và đầu tư dây chuyền sơ chế, sản phẩm được bán qua sàn thương mại điện tử và hội chợ OCOP. Mô hình tạo việc làm cho hàng chục hộ dân của xã. Anh còn tận dụng mạng xã hội Livestream quảng bá sản phẩm và truyền cảm hứng khởi nghiệp cho thanh niên vùng cao.

Từ bản nhỏ đến thị trường lớn

OCOP Quảng Ninh không chỉ ghi dấu cá nhân tiêu biểu, mà còn tạo bước chuyển đổi toàn diện tại nhiều địa phương. Như miến dong Bình Liêu trở thành sản phẩm 5 sao quốc gia được ưa chuộng trong nước và xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, mang lại sinh kế ổn định cho hàng trăm hộ dân.

Nhiều sản phẩm khác như, dầu sở Bình Liêu, tinh dầu quế Quảng Tân,... hình thành hệ sinh thái OCOP đặc trưng vùng cao, kết hợp văn hóa, sinh thái và y học truyền thống.

Tỉnh Quảng Ninh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thúc đẩy OCOP phát triển bền vững: Hỗ trợ vốn vay ưu đãi, tổ chức hội chợ xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm qua các sàn thương mại điện tử…

Tính đến tháng 7/2025, tỉnh đã cấp hơn 2.600 mã QR, quản lý trên 1.300 tài khoản chủ thể OCOP, đồng thời loại bỏ 73 sản phẩm chất lượng thấp, tập trung nâng hạng sao cho các sản phẩm tiềm năng. Mục tiêu đến năm 2030 sẽ có thêm 15 - 20 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 5 sao quốc gia, góp phần khẳng định vị thế thương hiệu Quảng Ninh trên thị trường nông sản chất lượng cao.

Thách thức và triển vọng

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, chương trình OCOP vùng cao vẫn đối mặt với một số khó khăn: Hạn chế về vốn đầu tư, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, cũng như thách thức trong việc bảo vệ và phát triển thương hiệu...

Anh Nịnh Văn Trắng chia sẻ: “Ngoài sản xuất, chúng tôi rất cần hỗ trợ về Marketing và quản trị để sản phẩm không chỉ có chất lượng, mà còn dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng. Đồng thời, việc giữ gìn các giống bản địa quý hiếm cũng là trách nhiệm lớn của người sản xuất".

Với sự đồng hành của chính quyền và tinh thần đổi mới sáng tạo, OCOP vùng cao Quảng Ninh đang phát triển bền vững, góp phần làm giàu cho cộng đồng và thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng núi.