Sinh ra trong một gia đình có truyền thống quân ngũ, ngay từ thời phổ thông, Nguyễn Kim Trọng đã ấp ủ ước mơ khoác lên mình màu áo xanh của người lính.

Khi trở thành chiến sĩ Biên phòng đóng quân ở vùng biên giới xứ Nghệ, anh thấu hiểu sâu sắc những gian truân, thiếu thốn của đồng bào vùng biên. Cái nghèo, cái đói và cái chữ - ba nỗi “khó” cứ đeo bám bà con năm này qua năm khác. Anh nhận ra, muốn giúp dân thoát nghèo, trước hết phải giúp họ biết chữ, bởi “mọi sự đổi thay đều bắt đầu từ con chữ”.

Từ trăn trở ấy, anh cùng đồng đội tham mưu đơn vị phối hợp với Trường Tiểu học Tam Hợp, mở lớp học xóa mù chữ tại bản Phồng. Lớp học được duy trì vào tối thứ Ba và thứ Năm hằng tuần, do cán bộ đơn vị và giáo viên nhà trường phụ trách giảng dạy hai môn Toán và Tiếng Việt. Học viên chủ yếu là bà con người Tày Poọng (nhóm địa phương của dân tộc Thổ) tại địa phương.

Trước mỗi buổi học, các anh phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ xã và Ban Quản lý bản vận động bà con đến lớp đúng giờ. Đại úy Trọng không chỉ đứng lớp, mà còn là người truyền cảm hứng. Anh đề xuất điều chỉnh nội dung học cho phù hợp với trình độ, hoàn cảnh của học viên và tổ chức cho bà con hát dân ca trước giờ học để tạo hứng khởi.

Giữa núi rừng tĩnh lặng, tiếng hát, tiếng cười và tiếng đánh vần vang lên trong căn nhà nhỏ - một “lớp học đặc biệt” nơi biên giới xa xôi.

Duy trì lớp học không hề dễ, bởi bà con quanh năm bám nương, tối về mệt mỏi, nhiều người quên mất giờ học. Những hôm lớp thưa vắng, anh và đồng đội lại đến từng nhà kiên trì vận động: “Học chữ để biết đọc, biết viết, để con cháu sau này không thiệt thòi như mình”. Với sự bền bỉ ấy, lớp học lại sáng đèn đều đặn.

Tuy nhiên, khó khăn không chỉ ở việc duy trì sĩ số, mà còn ở khả năng tiếp thu của học viên, bởi phần lớn bà con đều đã lớn tuổi, ít tiếp xúc với tiếng phổ thông, có người chưa từng đi học. Hiểu điều đó, Đại úy Trọng kiên nhẫn cầm tay hướng dẫn từng nét chữ, từng phép tính, nhẹ nhàng động viên để họ vượt qua mặc cảm. 

“Nhìn ánh mắt chăm chú của bà con, tôi thấy việc mình làm thật sự ý nghĩa. Dù học trò đã lớn tuổi, tiếp thu chậm nhưng ai cũng cố gắng, khát khao được biết chữ. Chính điều đó khiến tôi thêm yêu công việc này”, anh chia sẻ.

Thành quả là niềm vui giản dị khi một người phụ nữ tự viết được tên mình, hay một cụ già đọc được biển chỉ đường. Từ lớp học đầu tiên chỉ vài học viên, mô hình “Lớp học xóa mù chữ buổi tối” ở bản Phồng nay đã lan tỏa sang nhiều bản khác, góp phần nâng cao dân trí và thắt chặt tình quân - dân nơi phên giậu Tổ quốc.

Với Đại úy Nguyễn Kim Trọng, hành trình của những con chữ và tình quân dân “đi dân nhớ, ở dân thương” vẫn đang tiếp tục. Anh là 1 trong 80 cá nhân tiêu biểu toàn quốc được vinh dự tuyên dương trong Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025, do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam phối hợp với Bộ GD&ĐT và Tập đoàn Thiên Long tổ chức ngày 20/11/2025 tại Hà Nội.