Xóa bỏ định kiến

Một trong những điểm nhấn của Dự án 8, Chương trình MTGQ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719) chính là thực hiện nội dung 1 về tuyên truyền, vận động thay đổi “Nếp nghĩ, cách làm” góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng, những tập tục văn hóa có hại và giải quyết một số vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em.

Đây là nội dung cơ bản, “đánh mạnh”, “đánh thẳng” vào nhận thức, suy nghĩ của mỗi thành viên trong mỗi gia đình, của mỗi người dân trong cộng đồng dân cư. Thực tế cho thấy, ở đâu đó dưới những mái nhà, vẫn còn tình trạng định kiến phải có con trai nối dõi, hay người phụ nữ bị xúc phạm cả về tình thần lẫn thể xác. Thậm chí, phụ nữ còn bị xem là công cụ làm việc nhà, không được học hành, không được tham gia các hoạt động xã hội…

Vì vậy, khi triển khai nội dung này, đã nhận được rất nhiều sự quan tâm từ các cấp hội đến mỗi hội viên. Chị Vi Thị Sinh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Tri Lễ (Nghệ An) cho biết: Lâu nay, có một thực tế là, tại các bản làng vùng sâu, vùng xa, vẫn còn tồn tại định kiến chưa tốt, nhiều quan niệm chưa hay… đối với phụ nữ.

Điều này dẫn đến những thiệt thòi cho người phụ nữ. Vì vậy, việc đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, xóa bỏ các định kiến thông qua các tổ truyền thông cộng đồng để thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” dành cho phụ nữ được xem là “cuộc cách mạng” về nhận thức và tư tưởng trong mỗi gia đình và cộng đồng dân cư ở các bản làng vùng sâu, vùng xa.

Tính đến nay, toàn tỉnh Nghệ An đã thành lập và duy trì 360 tổ truyền thông tại cộng đồng, với sự tham gia của 10 - 15 người/ tổ truyền thông. Các thành viên là những người có uy tín, có năng lực truyền thông trên địa bàn thôn/bản, mỗi tổ truyền thông đều có sự tham gia của cả nam và nữ.

Chị Nguyễn Thị Phương, Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ bản Na Lâu, xã Châu Lý, chia sẻ: Chúng tôi sẽ cố gắng, nỗ lực để thực hiện tuyên truyền có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào DTTS. Đặc biệt, làm sao để Dự án 8 có thể đi vào cuộc sống một cách thiết thực, góp phần thực hiện bình đẳng giới, giải quyết những vấn đề cấp bách đối với phụ nữ, trẻ em.

Thực hiện hỗ trợ phụ nữ DTTS sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em cũng đã được thực hiện quyết liệt, từ việc rà soát đối tượng, đến hỗ trợ các chính sách đi kèm. 

Song song với đó, các cấp hội phụ nữ cũng đã tổ chức 96 cuộc truyền thông về nâng cao nhận thức làm mẹ an toàn, chăm sóc sức khỏe trẻ em và vận động phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế; tổ chức 55 cuộc truyền thông về thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" góp phần xóa bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới, phòng, chống bạo lực gia đình; tổ chức 10 cuộc truyền thông phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống…

Từ việc đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, thay đổi “nếp nghĩ, cách làm”, đã góp phần không nhỏ nâng cao nhận thức của người dân ở các bản làng vùng sâu, vùng xa về vai trò, vị thế, trách nhiệm của người phụ nữ trong mỗi gia đình, dòng họ và cộng đồng.

Xây dựng các mô hình

Nằm trong nội dung thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” bắt đầu từ việc xây dựng và nhân rộng các mô hình nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ; thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em, nhiều mô hình, tổ nhóm đã được triển khai đồng loạt ở các cấp hội phụ nữ, thu hút một lượng lớn hội viên tham gia.

Cụ thể, từ việc thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021 - 2025, các cấp Hội Phụ nữ trên địa bàn tỉnh, đã quan tâm hỗ trợ ứng dụng công nghệ để nâng cao quyền năng kinh tế cho đồng bào DTTS, thành lập 12 mô hình tổ nhóm sinh kế, tổ hợp tác do phụ nữ làm chủ/đồng làm chủ ứng dụng công nghệ 4.0; thành lập 41 mô hình địa chỉ tin cậy giúp phát hiện, lên tiếng hỗ trợ người bị bạo lực.

Đó là các mô hình “Tổ nhóm sinh kế đan lát thủ công mỹ nghệ” tại xã Cam Lâm; mô hình “Tổ hợp tác trồng cây dược liệu và chế biến tinh dầu” tại xã Châu Cường; mô hình “Tổ hợp tác thổ cẩm Yên Hòa” tại xã Mỹ Lý; mô hình “Tổ sinh kế sản xuất gạo nếp cẩm” tại xã Nga My...

Tại các mô hình tổ chức tập huấn cho các thành viên về kỹ thuật, quy trình quản lý chất lượng sản phẩm; nâng cao kiến thức, kỹ năng về công tác quản lý HTX và nghiên cứu thị trường và xác định phân khúc thị trường mục tiêu, hướng dẫn lập kế hoạch quảng bá thương hiệu và các quy định, tiêu chuẩn về sản phẩm khi tham gia sàn thương mại điện tử; về quy trình quản lý chất lượng sản phẩm và các quy định, tiêu chuẩn khi xây dựng sản phẩm OCOP, về lợi ích của thanh toán điện tử...

Với mục tiêu đảm bảo tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ và trẻ em trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng; giám sát và phản biện; hỗ trợ phụ nữ tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị, đã tổ chức 2 lớp tập huấn cho 95 nữ cán bộ vùng DTTS trong quy hoạch cấp ủy, hệ thống chính trị cấp xã.

Các cấp hội cũng đã thành lập 52 Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi tại các trường học THCS với sự tham gia của 10 - 15 cháu học sinh nam và nữ; tổ chức 112 cuộc đối thoại chính sách cấp xã và cụm thôn bản cho gần 11.160 người về giảm nghèo, bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào DTTS.

Vì sự tiến bộ của phụ nữ, nội dung 4, Dự án 8, Chương trình MTQG 1719 ở Nghệ An cũng đã tổ chức các hoạt động góp phần trang bị kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị, già làng, trưởng bản và Người có uy tín trong cộng đồng. 

Theo đó, toàn tỉnh đã tổ chức 21 lớp tập huấn phổ biến giáo dục pháp luật cho 1.215 lượt cán bộ huyện, xã; tổ chức 53 lớp lớp tập huấn phổ biến giáo dục pháp luật và 23 lớp lớp tập huấn hướng dẫn giám sát và đánh giá về bình đẳng giới cho 2.240 lượt cán bộ xã, thôn.

Với sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ từ cấp ủy, chính quyền, hội đoàn thể và sự đồng thuận của người dân, việc thực hiện Dự án 8, Chương trình MTQG 1719 đã tác động tích cực, sâu rộng đến từng chi hội và chị em phụ nữ, nhất là ở các bản làng vùng sâu, vùng xa. Nhận thức của chị em phụ nữ cũng như cộng về vị thế, vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội đã được nâng lên rõ rệt. Đây cũng chính là tiền đề quan trọng để xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội bình đẳng.

Bên cạnh những kết quả đã đặt được trong triển khai thực hiện Dự án 8, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Nghệ An, cũng đã chỉ ra một số khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện Dự án, cụ thể: Việc hỗ trợ xây dựng mô hình phát triển sinh kế, hòa nhập cộng đồng cho nạn nhân mua bán người; xây dựng mô hình hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ DTTS khó thực hiện do không có/hoặc có ít đối tượng; các nội dung tập huấn, truyền thông... trong quá trình thực hiện nhất là huy động thành phần tham gia còn thấp do chồng chéo các chương trình...