Tà Thiết trong thời kháng chiến

Căn cứ Tà Thiết còn được người dân trong vùng gọi là “Rừng Chính phủ”, là tiền thân của Sở Chỉ huy tiền phương chiến dịch Nguyễn Huệ năm 1972. Ngày 7/4/1972, Lộc Ninh trở thành huyện đầu tiên của miền Nam được giải phóng. Trung ương Cục và Bộ Tư lệnh miền quyết định chuyển căn cứ Quân ủy Miền từ Sóc Con Trăng (Tây Ninh) về Tà Thiết. Đầu tháng 3/1973, căn cứ bắt đầu được xây dựng và trở thành căn cứ cuối cùng của cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Tại đây, dưới những tán cây lớn, xung quanh là rừng le dày đặc, là những công trình nhà làm việc của các đồng chí chỉ huy cao cấp trong Bộ Tư lệnh miền thời bấy giờ như: Tư lệnh Trần Văn Trà, Phó Tư lệnh Nguyễn Thị Định, Chính ủy Phạm Hùng, Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Lê Đức Anh… Riêng nhà ở và làm việc của Thượng tướng Trần Văn Trà được dựng ngoài một trảng trống theo kiểu nhà sàn của đồng bào dân tộc Khmer, đan xen giữa hơn mười nóc nhà của đồng bào để đánh lạc hướng địch. Các công trình khác như bếp Hoàng Cầm, nhà Chính ủy, hầm giao ban, hội trường đều được xây dựng theo kiểu bán âm (nửa chìm nửa nổi).

Căn cứ Tà Thiết đã ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng trong quá trình đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ngày 20/7/1974, đồng chí Phạm Hùng, Bí thư Trung ương Cục miền Nam, thay mặt Trung ương Đảng tuyên bố thành lập Quân đoàn 4, đánh dấu bước trưởng thành mới của quân chủ lực Miền. Nơi đây cũng từng diễn ra các cuộc hội họp và tiếp đón các phái đoàn cao cấp của Bộ Chính trị, Bộ trưởng tham mưu - Trung ương Cục miền Nam.

Diện mạo mới của Tà Thiết hôm nay

Sau ngày miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của đất nước, Đảng và Nhà nước ta, cùng tỉnh Bình Phước đã đầu tư tôn tạo Khu di tích quốc gia đặc biệt Bộ Chỉ huy miền Tà Thiết thành một khu du lịch đặc biệt cấp quốc gia. Toàn bộ Khu di tích được quy hoạch trên diện tích 3.200 ha, trong đó có khu vực bảo vệ 1 và 2 với diện tích 385 ha. Sau nhiều năm tôn tạo, Tà Thiết Anh hùng đã khoác lên mình diện mạo mới với các công trình hoành tráng như đài tưởng niệm, đền tưởng niệm, phòng trưng bày, hệ thống sân vườn, đường bộ và xe điện phục vụ du khách tham quan từng hạng mục. Khu di tích đã được đầu tư hệ thống khách sạn với 27 phòng, sức chứa hơn 60 người, cùng hệ thống nhà hàng có thể phục vụ hơn 400 du khách cùng lúc.

Với tầm vóc lịch sử đặc biệt, Căn cứ Tà Thiết không chỉ là địa chỉ đỏ về nguồn, mà còn là nơi giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống đấu tranh cách mạng hào hùng của dân tộc. Đây cũng là một trong những điểm đến quan trọng để nâng cao hiệu quả giáo dục giá trị lịch sử cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ, nhân dân tỉnh Bình Phước và cả nước. Điều này được minh chứng qua thực tiễn, nhiều năm qua, Căn cứ Tà Thiết đã tiếp đón hàng trăm ngàn lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu lịch sử, tổ chức lễ kết nạp đảng…

Đến thăm Khu di tích Tà Thiết hôm nay, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những hiện vật và tư liệu sinh động, mà còn được thưởng thức các món ăn đặc trưng của miền rừng núi thời kỳ kháng chiến, như cơm nắm muối vừng, canh thụt, cơm lam, thịt nướng, rượu cần, canh chua lá giang, các loại măng rừng, đọt mây, khoai mì nướng lùi… Bên cạnh đó, du khách còn có cơ hội thưởng thức các giai điệu cồng chiêng, làn điệu dân ca và giao lưu với người dân địa phương qua các hoạt động văn hóa như múa lâm thôn, múa xoang…

Với sự đầu tư bài bản và khoa học, vùng đất cách mạng giờ đây đã khoác lên mình “tà áo mới”, góp phần tích cực vào việc cải thiện diện mạo nông thôn và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của bà con nơi đây. Ông Phạm Ngọc Anh (75 tuổi, ấp Tà Thiết, xã Lộc Thịnh, huyện Lộc Ninh) chia sẻ: “Trước đây, bà con người Khmer sống du canh, du cư trong vùng lõi khu di tích. Sau khi di tích được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt, Nhà nước đã di dời bà con Khmer và Xtiêng ra khu vực ngoài, cấp nhà ở khang trang và 2ha đất sản xuất/hộ. Nhờ vậy, đến nay gia đình nào cũng có cuộc sống ổn định, nhiều hộ đã vươn lên khá giả.”

Ông Lâm Vy, cán bộ ấp Tà Thiết cho biết: “Trước đây, bà con chủ yếu trồng lúa rẫy, bắp và khoai để lo cái ăn. Từ năm 2002, Nhà nước chuyển bà con ra khu vực này, hỗ trợ xây nhà, cấp đất làm ăn, xây trường học và sân chơi thể thao. Từ đó, bà con đã chịu khó chuyên tâm làm ăn. Hiện nay cuộc sống của bà con đã cơ bản ổn định và phát triển. Tất cả 62 hộ chuyển về đây lập nghiệp đều thoát nghèo. Đó là điều rất đáng mừng đối với bà con chúng tôi.”