Tỉnh Kon Tum có 102 xã, phường, thị trấn; 508 thôn, làng vùng đồng bào DTTS. Thời điểm năm 2021, toàn tỉnh chỉ có 19/508 thôn được công nhận thôn NTM, đó là những thôn được Trung ương ưu tiên đầu tư xây dựng thôn, làng vùng biên giới giai đoạn 2018 - 2020, các thôn còn lại của tỉnh chỉ đạt khoảng 5 tiêu chí/thôn; cá biệt, có một số thôn chỉ đạt từ 2 đến 3 tiêu chí.

Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Kon Tum Dương Văn Trang chia sẻ: Thời điểm năm 2021, qua các chuyến công tác về cơ sở, tôi luôn trăn trở khi khu vực nông thôn của tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là các thôn, làng vùng đồng bào DTTS; kết quả xây dựng NTM chưa được đồng bộ giữa các thôn, làng; một số xã đã đạt chuẩn NTM nhưng thôn, làng rất khó khăn về nhà ở và thu nhập... Trước tình hình trên, tập thể Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã bàn và thống nhất ban hành Chỉ thị số 12 “về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy các cấp đối với việc xây dựng thôn, làng nông thôn mới ở vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh”.

Chỉ thị số 12 đề ra mục tiêu đến năm 2025 có ít nhất 50% số thôn, làng vùng đồng bào DTTS đạt chuẩn thôn NTM. Trước mắt chọn 95 thôn, làng (1 thôn điểm cấp tỉnh, 10 thôn điểm cấp huyện và 84 thôn điểm cấp xã) để xây dựng đạt chuẩn thôn NTM điểm các cấp và nhân ra diện rộng.

Già làng A Hluih, làng Kà Bầy, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy chia sẻ: Tỉnh ủy Kon Tum ban hành Chỉ thị số 12 rất hợp với lòng dân, đây là cơ sở để đưa công tác xây dựng NTM đi vào thực chất, mang lại khởi sắc thật sự cho vùng đồng bào DTTS. Với vai trò của mình tôi thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con phải nỗ lực lao động sản xuất và sẵn sàng hiến đất, cây cối để làm đường giao thông nông thôn.

Để Chỉ thị số 12 sớm đi vào cuộc sống, UBND tỉnh Kon Tum đã ban hành bộ tiêu chí thôn, làng NTM ở vùng đồng bào DTTS; các Huyện ủy, Thành ủy đã xây dựng chương trình, kế hoạch để triển khai thực hiện phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Các huyện, thành phố đã ưu tiên bố trí và lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình, huy động các nguồn vốn ngoài ngân sách để hỗ trợ các thôn xây dựng đạt chuẩn các tiêu chí NTM.

Đổi thay thôn làng

Trở lại thôn Làng Mới, xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, ai cũng ngỡ ngàng trước sự đổi thay từ diện mạo thôn đến phương thức sản xuất của đồng bào DTTS nơi đây. Những con đường đã được bê tông hóa, những vạt hoa hai bên đường khoe sắc rực rỡ; trên những sườn đồi là màu xanh của các loại cây công nghiệp, cây dược liệu, cây lúa nước. Sự đổi thay đó được xem như một “phép màu” ở vùng đất được xem là nghèo nhất tỉnh Kon Tum này.

Bà Y Bia, Bí thư Chi bộ thôn Làng Mới kể: Thôn có 151 hộ/506 nhân khẩu, trong đó đồng bào DTTS chiếm hơn 86%. Năm 2021, thôn chỉ đạt 3/10 tiêu chí thôn NTM. Với sự quan tâm của tỉnh, huyện hỗ trợ về mọi mặt và cán bộ xuống cầm tay chỉ việc giúp bà con thay đổi phương thức sản xuất. Đến nay, thôn không còn nhà tạm, nhà dột nát; từ sản xuất lúa nước 1 vụ thì nay bà con đã sản xuất 2 vụ với diện tích 35ha, sâm Ngọc Linh 21.200 cây, sâm dây 18ha, cà phê xứ lạnh hơn 73ha. Thu nhập bình quân đầu người từ hơn 24 triệu đồng năm 2021 tăng lên hơn 36,7 triệu đồng năm 2024; tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 19,7% năm 2021 xuống còn 5% năm 2024.

Không chỉ thôn Làng Mới, sau gần 3 năm triển khai Chỉ thị số 12, toàn tỉnh Kon Tum đã có 119/508 thôn, làng cơ bản đạt chuẩn 10/10 tiêu chí.

Những kết quả đạt được sau gần 3 năm thực hiện Chỉ thị số 12 thể hiện sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền; sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của người dân vùng đồng bào DTTS. Các địa phương đã phát huy sự chủ động trong triển khai nhiệm vụ; xác định rõ phần việc của Nhà nước đầu tư, hỗ trợ và phần việc của Nhân dân thực hiện… Đây là cơ sở để tỉnh Kon Tum phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến cuối năm 2025 có ít nhất 50% số thôn, làng vùng đồng bào DTTS đạt chuẩn thôn NTM.