Dân tộc Lào là một trong 20 dân tộc anh em cùng sinh sống trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Người Lào cư trú chủ yếu ở các huyện Tân Uyên, Tam Đường và Phong Thổ. Từ xa xưa, cũng như nhiều dân tộc khác, đối với người Lào, những bộ quần áo của cả gia đình chủ yếu do đôi bàn tay của những người phụ nữ làm nên.

Cứ đến tháng 6-7 âm lịch, phụ nữ Lào lại cùng nhau hái bông, phơi bông cho thật khô và làm sạch rồi mang cất trước khi mùa mưa ngâu kịp tới. Đợi đến mùa đông, khi một năm lao động sản xuất đã kết thúc, đồng bào sẽ hái chàm và se bông, dệt vải để chuẩn bị cho mỗi thành viên trong gia đình 1 bộ quần áo mới đón Tết.

Hầu hết ở các gia đình người Lào hiện nay, trang phục của cả gia đình vẫn do người phụ nữ làm. Từ việc thu bông, kéo sợi, dệt vải, nhuộm chàm và thêu hoa văn trang phục truyền thống đều hoàn toàn thủ công từ đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ.

Vào những thời điểm nông nhàn khi đã xong hết mọi công việc khác trong nhà, những người phụ nữ dành ra hàng giờ đồng hồ để ngồi se sợi, dệt vải và thêu thùa. Để làm được một bộ váy áo của phụ nữ Lào cũng cần đến 2 tháng mới xong.

Ông Trần Khúc Dương, Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện Tân Uyên, Lai Châu cho biết: Ở một số địa phương, những bộ trang phục của người Lào đã có sự cách tân, trang phục có nhiều màu sắc sặc sỡ hơn so với chiếc váy đen truyền thống. Có nhiều nơi còn may hoa văn may theo yêu cầu của người sử dụng, chất liệu vải cũng đa dạng hơn, thiết kế cũng có nhiều điểm khác biệt so với chiếc váy truyền thống. Tuy nhiên, trang phục của người Lào ở Tân Uyên vẫn giữ được hầu hết những nét truyền thống như: chất liệu, màu sắc và hoa văn”.

Hiện nay, cùng với sự phát triển của xã hội, ảnh hưởng của sự giao thoa văn hóa và hội nhập về kinh tế, không chỉ dân tộc Lào, mà ở nhiều bản làng vùng cao khác, rất ít nơi đồng bào DTTS còn sử dụng trang phục truyền thống của dân tộc mình trong sinh hoạt hàng ngày.

Trước bối cảnh đó, cùng với sự quan tâm của cấp uỷ, chính quyền địa phương, phòng Văn hoá, Thông tin và Du lịch huyện Tân Uyên đã phối hợp với xã Mường Khoa (huyện Tân Uyên) để mở lớp truyền dạy kỹ năng tạo hình, dệt và may trang phục, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 04 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lai Châu về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch.

Qua lớp học, học viên sẽ được học đầy đủ các bước và kỹ thuật để có thể tự làm 1 bộ quần áo, váy áo cho gia đình. Là người trực tiếp giảng dạy, chị Lò Thị Sị ở bản Hào Nghè, xã Mường Khoa, huyện Tân Uyên (Lai Châu) chia sẻ: Chúng tôi sẽ truyền dạy cho các học viên đầy đủ các công đoạn theo lối cầm tay chỉ việc. Qua lớp học, các học viên sẽ được tìm hiểu ý nghĩa cũng như cách thức làm các họa tiết hoa văn trên trang phục nam, nữ người Lào.

Chị Lò Thị Sị nói: Các sản phẩm chúng tôi đang truyền dạy bao gồm dệt váy, dệt áo, dệt khăn quấn đầu, dệt áo nam, quần nam thắt lưng và khăn quấn đầu nam. Còn nội dung truyền dạy về thêu thì đối với áo nữ có các hoa văn như cổ áo, tay áo; đối với áo nam có thêu túi và sườn áo. Nay huyện tổ chức lớp truyền dạy như này chúng tôi rất vui, bản thân tôi cảm thấy rất vinh dự vì được truyền dạy lại cho bà con, để mong được lưu giữ cho các cháu và thế hệ mai sau.

Lớp truyền dạy có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Lào trên địa bàn huyện Tân Uyên. Ông Trần Khúc Dương, chia sẻ: Chúng tôi rất hy vọng, thông qua lớp truyền dạy này, trang phục của đồng bào dân tộc Lào sẽ được lưu giữ và bảo tồn. Đây cũng chính là cơ sở để xã Mường Khoa nói riêng và huyện Tân Uyên nói chung tiếp tục phát triển du lịch văn hoá, du lịch cộng đồng trong thời gian tới.

Các học viên cũng được hướng dẫn kỹ thuật và các bước để dệt, nhuộm thổ cẩm may hoàn thiện một bộ trang phục truyền thống từ sự hướng dẫn của các nghệ nhân.