Lớp học đặc biệt trong ánh đèn vùng biên

Pò Hèn là địa bàn vùng sâu, giao thông chia cắt, trình độ dân trí của người dân không đồng đều; nhiều người lớn tuổi chưa biết chữ, thanh niên nói tiếng Việt còn hạn chế. Rào cản ngôn ngữ khiến việc tiếp cận thông tin, chính sách và thực hiện thủ tục hành chính gặp nhiều khó khăn. Đây cũng là địa bàn trọng điểm về quốc phòng an ninh, tuyến đầu phòng chống ma túy, buôn người và xuất nhập cảnh trái phép.

Xuất phát từ thực tiễn ấy, đầu năm 2025, Đảng ủy, Chỉ huy Trung đoàn 43 đã khảo sát địa bàn và xác định cần triển khai mô hình dạy tiếng Việt để giúp đồng bào nâng cao khả năng giao tiếp, tăng cường tiếp cận chính sách và góp phần củng cố thế trận lòng dân.

Tổ công tác của Trung đoàn gồm cán bộ chính trị, đoàn viên thanh niên và chiến sĩ trẻ xuống từng nhà vận động bà con. Ông Đặng Văn Bình, một người dân tại đây cho biết: “Lúc đầu cũng đắn đo, e ngại lắm. Lớn tuổi rồi học sao nổi rồi mình không biết chữ vào học xấu hổ lắm. Nhưng sau được bộ đội phân tích, động viên, tôi đã cố gắng tham gia lớp học”.

Chỉ sau hai tuần triển khai, lớp học đã thu hút hơn 30 người ở nhiều độ tuổi. Lớp học được tổ chức ba buổi tối mỗi tuần, từ 18 giờ 30 đến 20 giờ khi bà con kết thúc công việc nương rẫy. Trong ánh đèn vàng ấm áp, những bàn tay thô ráp, vụng về cầm bút tập viết từng nét chữ đầu tiên. Bộ đội hướng dẫn chậm rãi từng âm, từng vần, kiên nhẫn chỉnh phát âm cho người người lớn tuổi, động viên học viên không bỏ cuộc.

Nội dung dạy học được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu thực tế, từ đánh vần cơ bản, viết họ tên, đọc thông báo của bản, nhận biết biển báo giao thông; làm quen với giấy tờ. Đặc biệt, các chiến sĩ còn thiết kế bài tập gắn với đời sống: điền thông tin cá nhân, viết đơn vay vốn Ngân hàng Chính sách, đọc hướng dẫn trồng rừng, đọc hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Việc học “đến đâu dùng được ngay đến đó” giúp bà con thấy gần gũi, thiết thực.

Nâng cao dân trí, củng cố thế trận lòng dân

Điểm đặc biệt của mô hình là mỗi buổi học đều kết hợp tuyên truyền pháp luật. Cán bộ chính trị Trung đoàn giải thích cho bà con về phòng chống cháy rừng, ma túy, buôn người; hướng dẫn nhận diện lừa đảo qua mạng; phổ biến Luật Biên giới quốc gia, quy định xuất nhập cảnh;... Các nội dung được truyền đạt bằng ngôn từ đơn giản, minh họa bằng tranh ảnh nên bà con tiếp thu nhanh, dễ hiểu.

Nhờ đó, nhiều người dân đã tự tin giao tiếp bằng tiếng Việt; tự ký tên trong giấy tờ thay vì phải điểm chỉ như trước kia; biết đọc hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng; biết ghi chép nội dung được tuyên truyền và tham gia đầy đủ hơn các cuộc họp bản. Công tác quản lý địa bàn cũng chuyển biến tích cực: người dân chủ động báo tin về nguy cơ cháy rừng, người lạ khả nghi, dấu hiệu vượt biên trái phép. Ý thức bảo vệ biên giới của cộng đồng được nâng cao.

Từ lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, việc biết đọc, biết viết giúp người dân tiếp cận các chương trình mục tiêu quốc gia và chính sách giảm nghèo thuận lợi hơn. Khi hiểu thông tin, hiểu kỹ thuật, bà con dễ dàng áp dụng vào sản xuất, nhiều hộ đã chủ động đăng ký trồng rừng kinh tế, chuyển đổi mô hình canh tác phù hợp.

Ông Phạm Văn Thọ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Quảng Đức đánh giá: “Mô hình này vừa giúp nâng cao dân trí cho bà con vừa hỗ trợ địa phương quản lý địa bàn chặt chẽ hơn. Thời gian tới Sư đoàn 395 sẽ tiếp tục phối hợp với xã để từng bước nhân rộng mô hình ra các thôn, bản khác".

Mô hình Lớp học tiếng Việt cho đồng bào ở Pò Hèn vì thế không chỉ là lớp xoá mù chữ,  nâng cao dân trí cho bà con nơi đây, mà còn là giải pháp tăng cường đoàn kết quân dân, củng cố thế trận lòng dân, giữ vững an ninh biên giới, góp phần phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS trong giai đoạn mới.

Ánh sáng từ lớp học mỗi tối không chỉ soi sáng con chữ, mà còn thắp lên niềm tin vào sự đổi thay nơi những bản làng xa xôi. Và cùng niềm tin ấy, những người lính Trung đoàn 43 đang lặng thầm viết tiếp câu chuyện đẹp về trách nhiệm, tình cảm gắn bó với Nhân dân và sứ mệnh bảo vệ bình yên Tổ quốc.