Trách nhiệm từ trái tim

Cuối năm 2024, Văn phòng Chính phủ đã đưa ra một số liệu rất đáng chú ý trong Thông báo số 523/TB-VPCP ngày 16/11/2024. Đó là, cả nước vẫn còn khoảng trên 315 nghìn hộ có khó khăn về nhà ở cần được hỗ trợ để cải thiện nhà ở đảm bảo an toàn, ổn định để “an cư, lạc nghiệp”; trong đó có khoảng 106 nghìn hộ Người có công với cách mạng, 46 nghìn hộ thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia và 153 nghìn hộ nghèo, hộ cận nghèo khác.

Đáng chú ý là bởi chính sách hỗ trợ về nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình có công với cách mạng có hoàn cảnh khó khăn đã được triển khai từ hàng chục năm nay; với đồng bào DTTS thì chính sách hỗ trợ về nhà ở được quy định tại nhiều Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, như: Quyết định số 134/2004/QĐ-TTg; Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg; Quyết định số 1719/QĐ-TTg; Quyết định số 90/QĐ-TTg;…

Cùng với ngân sách Nhà nước, giai đoạn 2000 - 2023, từ nguồn lực xã hội hóa, cả nước đã có hơn 1,7 triệu căn nhà đã được xây mới và sửa chữa cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, số hộ gia đình chưa có nhà ở kiên cố trên cả nước vẫn còn rất lớn.

Ngày 24/01/2023, tại Hội nghị lần thứ Bảy, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 42-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. Trong đó, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đặt mục tiêu đến năm 2030 xoá bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.

Để thực hiện mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 42-NQ/TW, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương và các bộ, ngành, địa phương đã khẩn trương lên kế hoạch cho một chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Chương trình được Thủ tướng Chỉnh phủ, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương phát động ngày 13/4/2024.

Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, trong suốt chặng đường 80 năm độc lập và 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam đến nay, nước ta đã đạt được những thành tựu vô cùng to lớn, nhất là trong lĩnh vực giảm nghèo. Đến nay, theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025, tỷ lệ hộ nghèo cả nước chỉ còn 1,93%; tỷ lệ hộ nghèo ở đồng bào DTTS chỉ còn hơn 10%.

“Nhưng không thể nói thoát nghèo khi không có nhà ở. Vì vậy, tháng 4/2024, lúc đang là Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tôi đã đề xuất và báo cáo đồng chí Tổng Bí thư, sau đó Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu chương trình phải rút ngắn thời gian triển khai để ai cũng có nhà ở”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chia sẻ.

Thần tốc để về đích

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước chính thức được Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động tối ngày 05/10/2024, tại Thủ đô Hà Nội, với chủ đề “Mái ấm cho đồng bào tôi”. Chương trình đặt mục tiêu, đến ngày 31/3/2025 sẽ hỗ trợ xóa 236.351 nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.

Đây là thành quả từ sự quyết liệt trong chỉ đạo và thần tốc trong thực hiện, thể hiện trách nhiệm từ trái tim của cả hệ thống chính trị và cộng đồng xã hội, chỉ trong một thời gian ngắn, hàng trăm nghìn ngôi nhà đã được khởi công, bàn giao cho hộ nghèo. Theo thống kê của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, tính đến ngày 18/4/2025, cả nước đã hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát được 201.651 căn, trong đó khánh thành 105.968 căn và khởi công mới 95.683 căn.

Như vậy, số nhà tạm, nhà dột nát của hộ nghèo, hộ cận nghèo còn lại cần xóa thuộc Chương trình phát động là 34.700 căn. Số nhà tạm, nhà dột nát thuộc hỗ trợ từ 2 Chương trình mục tiêu quốc gia (Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025) sẽ quyết tâm hoàn thành trong thời gian tới.

Với tinh thần: Thần tốc - Thần tốc hơn nữa, các bộ, ngành, địa phương đã và đang tập trung mọi nguồn lực để thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát. Nhưng như chia sẻ của Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung tại Lễ khánh thành và bàn giao nhà ở cho một số hộ gia đình thuộc diện hộ nghèo DTTS tại tỉnh Trà Vinh ngày 8/4, khó nhất trong thực hiện hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát ở nông thôn, vùng đồng bào DTTS và miền núi là vấn đề đất ở, đất sản xuất.

Bởi theo quy định hiện hành, một điều kiện cơ bản để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát là trước hết, hộ nghèo thuộc đối tượng thụ hưởng phải có đất ở và có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Tuy nhiên, hiện còn rất nhiều hộ đồng bào DTTS chưa có đất ở; ngoài ra còn không ít hộ có đất nhưng chưa được cấp sổ đỏ.

Với tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 15/4/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Công văn số 1066/BNNMT-QLĐĐ về việc hướng dẫn các địa phương bố trí đất xây dựng nhà ở đối với hộ có khó khăn về đất ở. Đây được xem là “chìa khóa” để giúp các địa phương hỗ trợ đất ở, cấp sổ đỏ cho các hộ thuộc đối tượng thụ hưởng, đẩy nhanh tiến độ thực hiện hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Với trách nhiệm từ trái tim, mục tiêu trao mái ấm cho đồng bào đã và đang là quyết tâm cao nhất của cả hệ thống chính trị, đồng thời trở thành một phong trào toàn diện, huy động được sự chung tay của toàn xã hội. Với sự quan tâm đặc biệt đó, mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 31/10/2025 hoàn toàn khả thi.